Lãnh đạo tỉnh Bình Dương khảo sát thực tế ở Hợp tác xã Nông nghiệp công nghệ cao Kim Long (huyện Phú Giáo)
Chuyển mạnh sang công nghệ cao
Mặc dù Bình Dương được biết đến là tỉnh công nghiệp, nông nghiệp hiện chỉ chiếm chưa đến 3% trong cơ cấu kinh tế nhưng giá trị đóng góp của ngành nông nghiệp mỗi năm khá lớn, 16.000 - 18.000 tỷ đồng, góp phần ổn định đời sống của người dân nông thôn. Có được kết quả này là nhờ tỉnh tập trung chỉ đạo triển khai nhiều giải pháp khắc phục khó khăn, chuyển đổi cơ cấu cây trồng sang những cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao (CNC) trong sản xuất nông nghiệp; hình thành những vùng chuyên canh sản xuất sạch với những cây trồng có hiệu quả kinh tế… Cùng với đó, ngành nông nghiệp, các doanh nghiệp, hợp tác xã, trang trại, hộ nông dân năng động, sáng tạo, mạnh dạn thực hiện các mô hình nông nghiệp CNC phù hợp, thân thiện với môi trường…
Năm 1997 (năm tỉnh Sông Bé tách ra thành 2 tỉnh Bình Dương và Bình Phước), giá trị sản xuất nông nghiệp của Bình Dương đạt 935 tỷ đồng; giai đoạn 1997 - 2001 giá trị sản xuất nông nghiệp tăng bình quân 7,6%/năm. Năm 2001, giá trị sản xuất nông nghiệp đạt 1.254 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 16,7% trong cơ cấu kinh tế của tỉnh. Năm 2024, ngành nông nghiệp tuy chỉ chiếm gần 3% trong cơ cấu kinh tế của tỉnh nhưng giá trị sản xuất tăng gấp 14,2 lần so với năm 1997.
Trong giai đoạn 2017- 2020, Bình Dương đã thực hiện cơ cấu lại ngành trồng trọt theo hướng phát triển các mô hình nông nghiệp đô thị, nông nghiệp ứng dụng CNC; phát triển các vùng chuyên canh cây cao su, cây ăn quả đặc sản, rau an toàn, gắn với chế biến và tiêu thụ theo chuỗi giá trị; ứng dụng các giống năng suất và chất lượng cao, chống chịu sâu bệnh cho các đối tượng cây trồng chủ lực như cao su, hồ tiêu, cam, quýt, bưởi da xanh, bưởi đường lá cam, măng cụt, rau, hoa... Đến nay, tổng diện tích gieo trồng ứng dụng CNC trong trồng trọt trên địa bàn tỉnh khoảng 8.418 ha; diện tích nông nghiệp đô thị khoảng 1.225,2 ha; khoảng 600 ha sản xuất trồng trọt theo hướng hữu cơ, trong đó có 171,5 ha/2 cơ sở đã được chứng nhận nông nghiệp hữu cơ.
Theo đánh giá của ngành nông nghiệp, việc ứng dụng CNC trong sản xuất các loại cây trồng có giá trị như dưa lưới, cây có múi, chuối được các tổ chức, cá nhân mạnh dạn đầu tư thâm canh, thiết kế hệ thống tưới phun tự động, nhỏ giọt, trồng cây theo phương pháp thủy canh, áp dụng quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP đã đem lại năng suất, chất lượng sản phẩm cao. Đến nay, toàn tỉnh có gần 100 cơ sở sản xuất được cấp chứng nhận sản xuất theo quy trình VietGAP trong lĩnh vực trồng trọt với tổng diện tích khoảng 600 ha. Giá trị bình quân sản xuất nông nghiệp đạt hơn 100 triệu đồng/ha/năm; một số mô hình trồng bưởi ứng dụng công nghệ cao có thu nhập bình quân trên 1 tỷ đồng/ha.
Trong khi đó, lĩnh vực chăn nuôi cũng tăng trưởng ổn định theo hướng tập trung, quy mô lớn. Hiện nay, tổng số trang trại nông nghiệp của tỉnh đứng thứ 2 Đông Nam bộ và thứ 5 cả nước. Tỷ lệ chăn nuôi trang trại chiếm trên 90% tổng đàn gia súc, gia cầm toàn tỉnh. Bình Dương là địa phương đạt kết quả cao trong xây dựng vùng an toàn dịch bệnh động vật để hướng tới mục tiêu xuất khẩu.
Sản phẩm của Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao An Thái (Unifarm) đạt chất lượng cao, có mặt nhiều trên thị trường trong nước và quốc tế. Trong ảnh: Sơ chế, đóng gói chuối tại Unifarm
Tạo động lực bứt phá
Theo ông Phạm Văn Bông, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, trong cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, Bình Dương rất chú trọng Chương trình «Mỗi xã một sản phẩm» (OCOP). Thông qua công tác tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa của OCOP; tổ chức đào tạo, tập huấn, bổ sung kiến thức cho các chủ thể OCOP về kỹ năng, năng lực quản trị doanh nghiệp, hợp tác xã, quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm, sở hữu trí tuệ, phát triển kinh tế xanh đã góp phần thúc đẩy các sản phẩm OCOP phát triển nhanh. Đến nay, toàn tỉnh có 219 sản phẩm OCOP 3, 4 sao, góp phần lan tỏa các mô hình sản xuất hiệu quả và giúp nông thôn có cuộc sống ổn định hơn.
Bước sang giai đoạn mới, ngành nông nghiệp Bình Dương xác định tiếp tục phát huy nền tảng đã có, vận dụng sáng tạo hơn nữa Nghị quyết Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, gắn với định hướng mới của Đề án thành phố thông minh - vùng đổi mới sáng tạo Bình Dương mà Nghị Quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã đề ra. Trên cơ sở này, ngành nông nghiệp tỉnh tập trung khai thác và tận dụng tốt nhất lợi thế sẵn có, phát triển các mặt hàng nông sản có thế mạnh cạnh tranh; phát triển các hình thức hợp tác, liên kết sản xuất giữa nông dân với nông dân và giữa nông dân với doanh nghiệp, hình thành các khu nông nghiệp công nghệ cao, gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ. Ngành cũng xây dựng môi trường thuận lợi thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp; chuyển dịch cơ cấu lao động và kinh tế nông thôn.
Trong thời gian tới, ngành nông nghiệp Bình Dương đặt mục tiêu bứt phá trong chuyển đổi từ mô hình sản xuất nhỏ lẻ, gia công sang sản xuất chuyên nghiệp, ứng dụng CNC. Bình Dương tiếp tục phát huy tiềm lực, đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong nông nghiệp… Những định hướng này nhằm đưa ngành nông nghiệp Bình Dương lên một tầm cao mới, góp phần vào sự phát triển bền vững của tỉnh và cả nước.
Ông Phạm Văn Bông, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường: Để thích ứng tốt với biến đổi khí hậu, biến động thị trường và biến chuyển xu thế tiêu dùng, mục tiêu của ngành nông nghiệp là tạo ra giá trị nhiều hơn từ việc sử dụng ít đầu vào hơn, ít sức lao động hơn và tạo ra giá trị cao bằng cách tận dụng thành tựu khoa học - công nghệ, hướng đến sự phát triển bền vững từ góc độ kỹ thuật đến tổ chức sản xuất. Thực hiện mục tiêu này, Bình Dương đã ban hành các đề án, kế hoạch hướng đến phát triển nông nghiệp sinh thái, kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp. Cùng với đó, nhiều đề án, kế hoạch phát triển nông nghiệp hữu cơ, cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển du lịch nông nghiệp, tăng cường liên kết chuỗi, sản phẩm OCOP gắn với xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu bền vững.
THOẠI PHƯƠNG - THANH TUYỀN