Nang thận có thật sự lành tính?
Nội dung
Nang thận có thật sự lành tính?
Nhiều bệnh nhân mắc nang thận đến viện muộn, nguy cơ cao biến chứng
Theo ThS.BS Trần Quốc Phong, Trưởng đơn vị Tiết niệu, Bệnh viện An Bình (TP.HCM), không phải mọi "nang" xuất hiện ở thận đều vô hại. Một tỷ lệ đáng kể trong số đó có thể là tổn thương nghi ngờ ung thư thận, đòi hỏi theo dõi chặt chẽ hoặc can thiệp sớm nhằm bảo tồn chức năng thận và phòng ngừa nguy cơ ác tính hóa.
Tại Bệnh viện An Bình, số trường hợp bệnh nhân được chuyển đến vì "nang thận" nhưng thực chất là khối u thận dạng nang đang có xu hướng gia tăng. Những tổn thương này có hình ảnh ban đầu khá giống nang đơn thuần nhưng lại sở hữu đặc điểm nguy hiểm hơn như vách dày, vôi hóa, tăng sinh mạch máu hoặc chứa mô đặc bên trong – những dấu hiệu gợi ý ung thư tế bào thận dạng nang, một thể ác tính khó phát hiện bằng siêu âm thông thường.
Theo bác sĩ Phong, đa phần nang thận đơn thuần lành tính, không cần điều trị, chỉ cần theo dõi định kỳ. Nhưng không phải bệnh nhân nào cũng hiểu sự khác biệt giữa nang lành và tổn thương dạng nang nghi ngờ ung thư. Ngay cả trên siêu âm, hình ảnh đôi khi không đủ rõ ràng để đưa ra kết luận chính xác. Nhiều trường hợp phải cần đến CT scan có tiêm thuốc cản quang hoặc MRI để phân biệt mức độ phức tạp của nang thận để đánh giá nguy cơ ung thư.
Đa phần nang thận đơn thuần lành tính, không cần điều trị, chỉ cần theo dõi định kỳ.
Nhiều bệnh nhân mắc nang thận đến viện muộn, nguy cơ cao biến chứng
Bác sĩ Phong cho biết, từng tiếp nhận những bệnh nhân mang theo kết quả siêu âm của năm trước chỉ ghi nhận "nang thận". Tuy nhiên, khi tái khám tại Bệnh viện An Bình, tổn thương đó lại xuất hiện vách ngăn, dày bất thường và tăng sinh mạch máu - yếu tố nguy cơ cao của ung thư thận. Một số trường hợp, khối u đã phát triển đủ lớn khiến ê-kíp buộc phải thực hiện phẫu thuật cắt một phần thận để lấy trọn tổn thương nhưng vẫn bảo tồn tối đa chức năng nhu mô thận còn lại.
Đối với những tổn thương phức tạp hoặc nghi ngờ ung thư, phẫu thuật bảo tồn thận luôn được ưu tiên, đặc biệt khi khối u còn nhỏ. Kỹ thuật này đòi hỏi kinh nghiệm cao, bởi bác sĩ vừa phải loại bỏ hoàn toàn tổn thương ác tính, vừa phải giữ lại phần thận lành. Nếu phát hiện muộn, khi khối u đã lớn hoặc xâm lấn, bệnh nhân buộc phải cắt toàn bộ thận – điều đáng tiếc có thể tránh được nếu được chẩn đoán sớm.
Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay là tâm lý chủ quan. Nhiều người khi nghe "nang thận" liền mặc định là bệnh lành tính, không theo dõi định kỳ. Một số khác lo ngại chi phí hoặc sợ chụp CT nên chỉ theo dõi mơ hồ. Thậm chí có bệnh nhân tin vào mẹo dân gian, uống thảo dược hoặc nghĩ rằng nang sẽ tự biến mất – điều mà bác sĩ Phong khẳng định hoàn toàn không có cơ sở khoa học.
Bác sĩ Phong nhấn mạnh, "Không có phương pháp tự nhiên nào làm mất nang hay ngăn chặn ung thư thận. Nang thận là cấu trúc giải phẫu, không thể ‘tan’ bằng nước lá hay bất kỳ mẹo chữa bệnh truyền miệng nào. Điều quan trọng nhất là phân loại đúng nang ngay từ đầu. Nang lành tính thì theo dõi; còn tổn thương nghi ngờ ung thư thì phải điều trị kịp thời."
Các chuyên gia cũng lưu ý rằng ung thư thận dạng nang thường không gây triệu chứng ở giai đoạn đầu. Người bệnh không đau, không tiểu máu, không có dấu hiệu cảnh báo cụ thể. Khối u chỉ được phát hiện tình cờ qua siêu âm, hoặc khi đã đủ lớn gây đau thắt lưng, mệt mỏi hoặc sụt cân. Điều này càng nhấn mạnh vai trò của khám sức khỏe định kỳ, bởi siêu âm thận là xét nghiệm đơn giản, chi phí thấp nhưng đặc biệt hiệu quả trong phát hiện sớm bất thường.
"Bất kỳ tổn thương bất thường nào trong thận, dù kích thước nhỏ, cũng cần được theo dõi . Người bệnh cần tái khám theo đúng lịch hẹn, không tự ý trì hoãn và không bỏ qua các phương tiện chẩn đoán hình ảnh. Chỉ vài tháng lơ là cũng đủ khiến một nang lành tính trở thành tổn thương phức tạp, khó điều trị hơn" Bác sĩ Phong khuyến cáo.
Nguyễn Linh- K.Mai