Nền tảng thương mại điện tử phải xác minh người bán và chịu liên đới khi xảy ra vi phạm

8 giờ trướcBài gốc

Kỳ vọng luật giúp chống hàng gian, hàng giả, bảo vệ người tiêu dùng

Chiều 3/11, Quốc hội thảo luận ở Tổ về: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thống kê; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giá; Luật TMĐT. Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Nguyễn Ngọc Bảo (Bắc Ninh) bày tỏ đồng tình sự cần thiết ban hành Luật TMĐT, bởi TMĐT đang có tốc độ phát triển mạnh mẽ trong thời gian qua, trung bình hàng năm tăng trưởng 20-30%, và đến nay chiếm tỷ trọng 10% tổng doanh thu của các nền tảng thương mại.

"Song song với đó đặt ra nhiều thách thức, đó là sự chuyển biến của khoa học công nghệ, các phương thức giao dịch thương mại có sự thay đổi... đặt ra vấn đề liên quan như: đảm bảo chất lượng hàng hóa, vấn đề hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng, việc thực hiện nghĩa vụ thuế, bảo vệ người tiêu dùng... Cần ban hành luật với hành lang pháp lý đủ mạnh để thúc đẩy TMĐT phát triển bền vững, cũng như đảm bảo xử lý các vấn đề nêu trên", ông nhận định.

ĐBQH Nguyễn Ngọc Bảo thảo luận tại Tổ, chiều 3/11.

Do đây là luật lần đầu, đại biểu đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát kỹ lưỡng, đặc biệt với Luật Thương mại, Luật Giao dịch điện tử để không bị trùng dẫm, chồng chéo. Thêm vào đó, các nghị định của Chính phủ quy định lĩnh vực này trước đây như Nghị định 52, Nghị định 85 chỉ quản lý TMĐT là hàng hóa. Còn luật này mở rộng nội hàm, TMĐT bao gồm hàng hóa và dịch vụ, tức là không chỉ các giao dịch hàng hóa mà còn là các dịch vụ xoay quanh TMĐT.

"Dự thảo luật đã rà soát, loại bỏ các dịch vụ như: ngân hàng, tài chính, bảo hiểm, xổ số... Tuy nhiên, cần tiếp tục rà soát, vì nhiều nội dung, dịch vụ đã được quản lý bằng các pháp luật chuyên ngành khác, nếu không sẽ rất dễ vướng mắc hoặc phát sinh thủ tục hành chính", ông góp ý.

Liên quan các nền tảng TMĐT, ĐBQH Nguyễn Ngọc Bảo chỉ ra các hình thức bán hàng chủ yếu: trực tiếp, trung gian, mạng xã hội, hỗn hợp; trong đó có vấn đề livestream bán hàng trực tiếp và liên kết tiếp thị. Theo ông, với mỗi chủ thể của nền tảng TMĐT rất khác nhau, và trách nhiệm của các chủ thể cũng khác nhau. Cơ quan nhà nước cần đánh giá đúng vai trò, vị trí của các tổ chức, cá nhân, cũng như các chủ thể quản lý các nền tảng TMĐT để đảm bảo xử lý được các vấn đề khi tham gia cả chuỗi hoạt động TMĐT, tránh tình trạng tạo ra quy định quản lý hành chính phức tạp trong khi trách nhiệm chưa phù hợp hoặc bỏ lọt...

Các đại biểu tham dự Phiên thảo luận tại Tổ, chiều 3/11.

"Vấn đề livestream bán hàng và tiếp thị liên kết là vấn đề rất mới. Cần rà soát kỹ lưỡng, đảm bảo làm sao hoạt động này phát triển lành mạnh. Vì hoạt động này phải tuân thủ quy định của nhiều luật: Luật An toàn thông tin mạng; Luật Quảng cáo và các luật chuyên ngành. Do đó, cần phải chỉ ra trong luật này sẽ quản lý cái gì, nội dung gì?", đại biểu bổ sung.

Đề nghị xác thực danh tính người bán bằng định danh điện tử

Dẫn quy định dự thảo Luật TMĐT yêu cầu sàn TMĐT và nền tảng có chức năng giao dịch phải đăng ký, cung cấp thông tin, ĐBQH Trần Thị Hoa Ry (Cà Mau) đánh giá, đây là quy định tiến bộ, bảo vệ chặt chẽ quyền lợi người tiêu dùng, chống hàng gian, hàng giả và thất thu thuế trong thời gian vừa qua đã xử lý nhiều vụ việc nổi cộm. Tuy nhiên, để tạo điều kiện thuận lợi, bà đề nghị cần cân nhắc cách thức thực hiện và mức độ quản lý cho phù hợp, tránh tạo thêm gánh nặng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.

"Cần có tiêu chí phân loại trong quản lý quy mô, mức độ ảnh hưởng của nền tảng này. Đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, bên cạnh quản lý một cách chặt chẽ cần có sự quan tâm, trách nhiệm hỗ trợ của Nhà nước", bà lưu ý.

ĐBQH Trần Thị Hoa Ry.

Về trách nhiệm của cơ quan chủ quản (Điều 13), dự thảo luật quy định họ phải có trách nhiệm kiểm soát hàng hóa, thông tin người bán và đảm bảo tính xác thực. Đại biểu đồng tình, song đề nghị có quy định về ranh giới hợp lý giữa nền tảng trung gian và người bán, để làm rõ trách nhiệm khi bán ra ngoài thị trường.

Đối với các hành vi bị cấm, đại biểu bày tỏ băn khoăn trong thực tiễn, mọi thông tin và dữ liệu cá nhân tích hợp trong giao dịch như địa chỉ, số điện thoại... có thể bị thu thập. Từ đó, bà đề nghị Ban soạn thảo quy định trách nhiệm rõ hơn trong bảo vệ bí mật thông tin người tiêu dùng, nghiêm cấm việc chia sẻ điều này...

ĐBQH Nguyễn Thị Lan (Hà Nội) cho rằng, dự thảo luật đã có quy định về trách nhiệm của chủ sở hữu nền tảng, tuy nhiên, vẫn chưa quy định cụ thể về xác thực danh tính người bán, cũng như cơ chế khiếu nại và hoàn tiền tự động cho người tiêu dùng. Trong khi đó, thực tế cho thấy nguy cơ gian lận, bán hàng giả, hàng kém chất lượng và vi phạm quyền lợi người tiêu dùng trên các sàn TMĐT vẫn còn khá cao. Điều này có thể làm mất niềm tin của người mua, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của thị trường.

ĐBQH Nguyễn Thị Lan.

Đại biểu đề nghị, tại Điều 19 bổ sung quy định yêu cầu nền tảng TMĐT phải có cơ chế khiếu nại và hoàn tiền tự động, để đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng trong các trường hợp giao dịch bị hủy, hàng hóa không đúng mô tả hoặc có dấu hiệu gian lận; tại Điều 15 bổ sung trách nhiệm của chủ sở hữu nền tảng trong việc xác thực danh tính người bán bằng định danh điện tử, nhằm tăng cường kiểm soát, ngăn ngừa hành vi vi phạm và đảm bảo tính minh bạch của hoạt động giao dịch.

"Những quy định này cũng hoàn toàn phù hợp với xu hướng quốc tế. Ở Liên minh Châu Âu, Singapore và Trung Quốc, các nền tảng TMĐT đều phải xác minh người bán và chịu trách nhiệm liên đới khi xảy ra vi phạm. Cách làm này giúp nâng cao tính minh bạch, bảo vệ người tiêu dùng và củng cố niềm tin vào TMĐT. Nếu áp dụng hiệu quả tại Việt Nam, các quy định này sẽ góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, tăng cường uy tín của các sàn TMĐT trong nước, và nâng cao vị thế TMĐT Việt Nam trên trường quốc tế", nữ đại biểu phân tích.

Quỳnh Vinh

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/su-kien-binh-luan-thoi-su/nen-tang-thuong-mai-dien-tu-phai-xac-minh-nguoi-ban-va-chiu-lien-doi-khi-xay-ra-vi-pham-i786868/