Lo lắng
Hôm 5/11, Tòa án Tối cao Mỹ đã tổ chức phiên điều trần về thuế quan đối ứng và thuế quan fentanyl của Tổng thống Donald Trump.
Đây là thách thức pháp lý và chính sách lớn nhất đối với Nhà Trắng, có khả năng sẽ tạo ra những hệ lụy kinh tế lớn. Đối với thị trường chứng khoán, ảnh hưởng của cuộc chiến pháp lý này sẽ rất phức tạp.
Tại tòa, các thẩm phán đã nghe tranh luận liệu Nhà Trắng có thể ban hành thuế quan theo Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) hay không.
Tờ CNBC cho biết IEEPA cho phép tổng thống Mỹ điều chỉnh hoạt động thương mại quốc tế, nhưng không đề cập cụ thể về thẩm quyền áp thuế.
Giới quan sát dự đoán tòa án sẽ khó đưa ra phán quyết nhanh chóng, do đó nhiều khả năng các tác động đến thị trường sẽ chỉ lộ rõ sau vài tháng nữa.
Tuy nhiên, thị trường đã bắt đầu dấy lên một loạt đồn đoán: Liệu Tòa án Tối cao có hủy bỏ hoàn toàn thuế quan và buộc chính quyền ông Trump hoàn tiền cho các công ty nhập khẩu? Hay tòa án sẽ cho phép giữ nguyên các mức thuế đó?
Ngoài ra, có khả năng tòa án sẽ chọn một giải pháp dung hòa, ví dụ giữ lại thuế trừng phạt các quốc gia vì vấn đề ma túy fentanyl nhưng bác bỏ những mức thuế khác.
Phố Wall đang chuẩn bị tinh thần cho hệ lụy từ phán quyết, dù mức độ ảnh hưởng vẫn chưa thể đoán định.
Tại buổi điều trần, các thẩm phán tỏ ý nghi ngờ về tính hợp pháp của thuế quan. Thị trường chứng khoán Mỹ tăng điểm sau diễn biến này và trái phiếu bị bán tháo, kéo lợi suất đi lên.
Ông Stephen Juneau, nhà kinh tế của Bank of America, viết trong lưu ý: “Quyết định của tòa án có thể gây ảnh hưởng rộng rãi đến hoạt động kinh tế, lạm phát, chính sách của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), lãi suất và đồng USD.
Nếu thuế quan bị bãi bỏ một phần hoặc hoàn toàn, điều đó sẽ tạo ra cả tác động tích cực lẫn tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn”.
Mặt khác, các quan chức chính quyền ông Trump khẳng định rằng dù họ có thất bại tại Tòa án Tối cao, Nhà Trắng vẫn còn những con đường khác để áp thuế.
Trong trường hợp đó, ảnh hưởng tới từng nhóm cổ phiếu sẽ tùy thuộc vào biện pháp cụ thể mà ông Trump sử dụng.
Công ty phân tích Reflexivity dự đoán trong trường hợp ông Trump thất bại tại tòa án, cổ phiếu của các doanh nghiệp nhỏ, các công ty nhập khẩu hàng tiêu dùng, công ty xây dựng và công nghệ có thể sẽ hưởng lợi, còn các nhà sản xuất nội địa sẽ chịu ảnh hưởng tiêu cực.
Trong trường hợp ông Trump chiến thắng, Reflexivity dự kiến cổ phiếu các nhà sản xuất hàng tiêu dùng lâu bền và các ngành được bảo hộ - ví dụ như thép và nhôm - sẽ đi lên.
Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Các nhà giao dịch trên nền tảng cá cược Polymarket đánh giá chỉ có 26% khả năng tòa án giữ nguyên thuế quan của ông Trump. Xác suất thấp này gợi ra những câu hỏi mới.
Câu hỏi quan trọng nhất là liệu tòa án có yêu cầu chính quyền ông Trump hoàn trả số thuế quan đã thu hay không.
Trong năm tài khóa 2025, chính phủ Mỹ thu về 195 tỷ USD từ các loại thuế nhập khẩu, hơn gấp đôi so với năm trước. Giới phân tích ước tính số tiền Nhà Trắng có thể phải hoàn trả lên đến 100 tỷ USD.
Hãng nghiên cứu Wolfe Research nhận định: “Chúng tôi cho rằng Tòa án Tối cao có thể làm bất kỳ điều gì họ muốn. Có thể họ sẽ muốn tránh một quá trình hoàn thuế tốn kém và hỗn loạn”.
Đối với thị trường chứng khoán, cuộc chiến pháp lý xoay quanh thuế quan diễn ra vào thời điểm nhạy cảm. Trong những ngày qua, nhà đầu tư đang trở nên lo ngại về định giá cổ phiếu giữa cơn sốt AI.
Theo FactSet, chỉ số S&P 500 đang được giao dịch ở mức gấp 23 lần thu nhập dự phóng – cao hơn hẳn so với mức trung bình 5 năm và 10 năm.
Một cuộc chiến pháp lý căng thẳng về thuế quan chắc chắn không phải tin tốt với thị trường. Nhưng nếu thuế quan bị hủy bỏ, điều đó có thể mang lại cả tác động tích cực lẫn tiêu cực cho tăng trưởng kinh tế.
Nếu tòa án ra lệnh hoàn trả thuế quan, áp lực nợ công và ngân sách của chính phủ sẽ tăng. Tiếp đến, lãi suất có thể sẽ đi lên trong bối cảnh nhà đầu tư đòi hỏi lợi suất cao hơn để nắm giữ trái phiếu kho bạc và Fed trở nên thận trọng hơn với việc cắt giảm lãi suất.
Ông Mitchell Goldberg, CEO ClientFirst Strategy, bình luận: “Mơ hồ và bất thường là hai từ khóa chính của năm 2025.
Nếu Tòa án Tối cao ra phán quyết bất lợi cho chính quyền ông Trump, tôi không nghĩ đó sẽ là dấu chấm hết cho chính sách thuế quan, mà chỉ đơn thuần là một vật cản”.
Giang