Theo giới quan sát, Mỹ bật đèn xanh cho các khoản đầu tư lớn của Trung Quốc sẽ dẫn đến việc đảo ngược mạnh mẽ các chính sách mà cả hai nước ban hành trong thập kỷ qua. Ảnh minh họa.(Nguồn: Daily News Egypt)
Chi tiết đàm phán dần hé lộ
Theo Bloomberg, Trung Quốc đang gây sức ép để chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump dỡ bỏ các hạn chế liên quan đến an ninh quốc gia đối với hoạt động đầu tư của nước này tại Mỹ, đồng thời đề xuất một gói đầu tư quy mô lớn. Ngoài ra, Bắc Kinh mong muốn Washington giảm thuế đối với các nguyên liệu nhập khẩu được sử dụng trong các nhà máy do Trung Quốc xây dựng trên lãnh thổ Mỹ.
Các đề xuất này được đưa ra trong khuôn khổ đàm phán thương mại Mỹ - Trung tại Madrid, Tây Ban Nha, hồi tháng 9 vừa qua. Hồi đầu năm 2025, Trung Quốc từng nêu khả năng đầu tư tới 1 nghìn tỷ USD vào nền kinh tế Mỹ, song quy mô cụ thể của khoản đầu tư vẫn chưa rõ ràng.
Sau cuộc đàm phán tại Madrid, đại diện thương mại Mỹ Jamieson Greer chia sẻ với Fox Business rằng, hai bên đã thảo luận về “môi trường đầu tư tại Mỹ dành cho các công ty Trung Quốc”.
Trong khi đó, Thứ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Lý Thành Cương bày tỏ thiện chí cùng Mỹ hướng tới mục tiêu giảm rào cản đầu tư và thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực kinh tế - thương mại.
Vài ngày sau, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đề nghị phía Mỹ tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư vào Mỹ.
Đề xuất trên nằm trong loạt yêu cầu mang tính chiến lược của Bắc Kinh, thể hiện sự chuyển hướng so với các cuộc đàm phán trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump, vốn tập trung vào gia tăng mua hàng xuất khẩu của Mỹ thay vì đầu tư trực tiếp.
Người phát ngôn Nhà Trắng không trả lời cụ thể các câu hỏi về các cuộc đàm phán vừa diễn ra tại Tây Ban Nha và cho biết Washington tiếp tục hợp tác với Bắc Kinh để tạo sân chơi bình đẳng cho doanh nghiệp, nông dân và người lao động Mỹ.
Trong khi đó, người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ nêu rõ: “Chúng tôi hy vọng phía Mỹ sẽ hợp tác để thực hiện những thỏa thuận chung quan trọng mà nguyên thủ quốc gia hai nước đã đạt được trong cuộc điện đàm”.
Chính sách có đảo ngược?
Dù vậy, vẫn còn những câu hỏi xoay quanh mức đầu tư chính xác mà Trung Quốc sẽ cam kết và cách thức triển khai.
Theo giới phân tích, Tổng thống Donald Trump đang coi việc tái cân bằng quan hệ kinh tế giữa Mỹ với Trung Quốc và các đối tác khác, trong đó có việc thu hút các dòng đầu tư quy mô lớn vào Mỹ, là một trụ cột trong chiến lược thương mại nhiệm kỳ hai của ông.
Ông Trump từng nhiều lần tuyên bố Mỹ đã thu hút được các cam kết đầu tư lên đến 17 nghìn tỷ USD kể từ khi ông nhậm chức vào tháng 1/2025, đồng thời nhấn mạnh một thỏa thuận lớn với Trung Quốc là ưu tiên hàng đầu.
Báo chí Mỹ nhận định, nếu so sánh, khoản đầu tư 1 nghìn tỷ USD trở lên của Trung Quốc sẽ vượt xa cam kết của các quốc gia khác. Chẳng hạn như Liên minh châu Âu (EU) đã cam kết đầu tư 600 tỷ USD trong vòng bốn năm tới. Nhật Bản đã ký kết tài trợ 550 tỷ USD đầu tư vào Mỹ, trong khi Hàn Quốc đang thảo luận về cơ cấu của khoản cam kết 350 tỷ USD.
Quan trọng hơn, việc Mỹ "bật đèn xanh" cho các khoản đầu tư lớn của Trung Quốc sẽ dẫn đến việc đảo ngược mạnh mẽ các chính sách mà cả hai nước ban hành trong thập kỷ qua.
Sau khi đạt kỷ lục 57 tỷ USD vào năm 2016, đầu tư của Trung Quốc vào Mỹ đã chậm lại, chỉ còn 2,1 tỷ USD trong nửa đầu năm 2025.
Laila Khawaja, Giám đốc nghiên cứu của công ty Gavekal Technologies cho biết: “Nếu thỏa thuận TikTok được thông qua, tôi nghĩ động thái này có thể mở ra nhiều không gian hơn để Mỹ xem xét cho phép đầu tư của Trung Quốc. Nhiều khả năng, các công ty Trung Quốc sẽ phải thành lập liên doanh với doanh nghiệp Mỹ, nắm giữ cổ phần thiểu số và chia sẻ hoặc cấp phép công nghệ cho đối tác”.
(theo Bloomberg)
Quang Anh