FiinRatings vừa công bố báo cáo "Tâm điểm Trái phiếu tháng 6/2025” cho thấy, trái phiếu ngân hàng tiếp tục dẫn dắt thị trường với tỷ trọng tăng mạnh, phản ánh nhu cầu tăng vốn cấp 2 trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng cao và lãi suất duy trì ở mức thấp.
Nguyên nhân do tín dụng tăng trưởng cao và khoảng cách gia tăng với tăng trưởng tiền gửi làm cho hoạt động phát hành trái phiếu của ngân hàng thương mại tiếp tục sôi động. Tín dụng trong 6 tháng đầu năm tăng trưởng 9,9%, theo NHNN và tăng mạnh tăng trưởng huy động tiền gửi làm tăng nhu cầu tăng vốn cấp 2 của các ngân hàng thương mại nhằm đáp ứng các tỷ lệ an toàn vốn. Đồng thời, kênh vốn trái phiếu doanh nghiệp cũng hưởng lợi từ môi trường lãi suất thấp.
Tuy nhiên, theo FiinRatings, huy động vốn nợ hoặc trái phiếu quốc tế của doanh nghiệp Việt Nam vẫn khó khăn do Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) vẫn neo ở mức cao và tỷ giá VND/USD tiếp tục tăng bất chấp xu hướng điều chỉnh giảm của USD.
Đồng thời, yêu cầu mới về điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ được kỳ vọng tăng chất lượng hàng hóa trái phiếu: Luật Doanh nghiệp sửa đổi (2025) đi vào hiệu lực từ 1/7/2025 đã yêu cầu Hệ số nợ/ Vốn chủ sở hữu (bao gồm cả giá trị lô trái phiếu dự kiến phát hành) phải không được cao hơn 5 lần khi một doanh nghiệp muốn phát hành trái phiếu riêng lẻ. Quy định pháp lý mới này sẽ hạn chế các tổ chức phát hành trái phiếu là các doanh nghiệp hoặc công ty dự án có mức đòn bẫy tài chính quá cao. Quy định này cũng sẽ giúp một số trường hợp sẽ dịch chuyển sang kênh chào bán đại chúng.
Về quy mô phát hành, trong tháng 6 tiếp tục tăng mạnh 52,4% so với tháng trước, đạt 105.500 tỷ đồng, trong đó 100% là phát hành riêng lẻ.
Lũy kế trong 6 tháng đầu năm, giá trị phát hành của thị trường đạt 248.600 tỷ đồng (+71,2% so với cùng kỳ năm ngoái), với 76,3% giá trị phát hành đến từ tổ chức tín dụng. Lãi suất huy động (danh nghĩa - coupon) giảm đáng kể từ mức bình quân 7,43% về 6,69% Với tốc độ này, năm nay tổng giá trị huy động qua kênh trái phiếu doanh nghiệp sẽ đạt trên nửa triệu tỷ đồng - chỉ kém năm đỉnh cao 2021 với hơn 700.000 tỷ đồng.
Lý giải việc các ngân hàng đẩy mạnh phát hành trái phiếu, FiinRatings cho biết, bối cảnh tăng trưởng tín dụng cao, trong khi tăng trưởng huy động tiền gửi chậm lại do chủ trương giữ lãi suất huy động thấp buộc các ngân hàng thương mại phải đẩy mạnh phát hành tăng vốn cấp 2 thông qua kênh trái phiếu.
Đứng thứ 2 về phát hành trái phiếu trong nửa đầu năm nay là nhóm bất động sản, với 39.600 tỷ đồng, chiếm 15,9%. Điều này là dễ hiểu trong bối cảnh nhiều dự án được tháo gỡ pháp lý giúp cho việc tiếp cận tín dụng và huy động qua kênh trái phiếu doanh nghiệp khả thi hơn. Đây có lẽ là dấu hiệu tích cực cho ngành bất động sản, qua đó kiểm soát rủi ro nợ xấu của ngân hàng thương mại.
Hoạt động mua lại diễn ra sôi nổi đến từ các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp bất động sản (gấp 1,2 lần so với tháng trước), giúp hoạt động mua lại trong 6 tháng tăng 42,7% so với cùng kỳ năm 2024. Giá trị đáo hạn trong 6 tháng cuối năm ước tính đạt 125.000 tỷ đồng, gây áp lực lên khả năng thực hiện nghĩa vụ thanh toán của tổ chức phát hành.
Thị trường trong tháng 6 ghi nhận thêm 4.500 tỷ trái phiếu doanh nghiệp có vấn đề từ các doanh nghiệp, nâng tổng giá trị này lên 23.000 tỷ đồng trong 6 tháng đầu năm (-31,0% so với cùng kỳ năm ngoái). Trong đó, 45,8% giá trị trái phiếu doanh nghiệp có vấn đề đến từ nhóm ngành bất động sản, 16,4% từ ngành sản xuất, 8,7% từ ngành xây dựng và 28,6% còn lại đến từ các lĩnh vực khác.
Về Tài chính Xanh, theo FiinRatings, Việt Nam có thị trường trái phiếu với mức tăng trưởng ấn tượng, đạt 140 tỷ USD năm 2025, tuy nhiên, trái phiếu xanh chỉ chiếm dưới 1%. Để phát huy tiềm năng thị trường và công cụ huy động vốn xanh, bền vững với chi phí hấp dẫn cho doanh nghiệp hướng đến các dự án giảm thiểu tác động biến đổi khí hậu, Việt Nam cần có giải pháp và sự phối hợp đa tầng, đa dạng công cụ, cụ thể hóa và minh bạch chính sách và triển khai ưu đãi để thu hút các nhà đầu tư.
Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định số 21/2025/QĐ-TTg ngày 4 tháng 7 năm 2025 về “Quy định tiêu chí môi trường và việc xác nhận dự án đầu tư thuộc danh mục phân loại xanh” sau một thời gian dài chờ đợi. Chúng tôi cho rằng quy định mới này sẽ mở đường cho làn sóng đầu tư bền vững tại Việt Nam bao gồm tín dụng xanh và trái phiếu xanh. Chúng tôi sẽ có Báo cáo Bình luận chi tiết về tác động của quy định mới này. Quý vị có thể xem chi tiết tại đây.
Thùy Vinh