Ngành công nghiệp ô tô toàn cầu 'nín thở' trước mức thuế quan của Mỹ

5 giờ trướcBài gốc

Kịch bản tồi tệ nhất

Chỉ hai ngày sau khi Tổng thống Mỹ ban hành lệnh hành pháp áp dụng mức thuế 25% đối với tất cả hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico, cũng như mức thuế 10% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, ông Trump đã tạm dừng áp thuế đối với hàng nhập khẩu từ Mexico trong một tháng sau cuộc trò chuyện "thân thiện" với Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum. Ngay sau đó, Thủ tướng Canada Justin Trudeau cũng đã đạt được thỏa thuận vào phút chót với Mỹ về việc tạm dừng áp thuế trong 30 ngày.

Các nhà sản xuất ô tô đã rất thận trọng trong việc thực hiện những thay đổi chiến lược đáng kể và tốn kém khi chưa có sự rõ ràng hơn về định hướng dài hạn của chính sách thương mại và năng lượng của Mỹ, mặc dù các giám đốc điều hành tại General Motors, Stellantis và Tesla đã đã đưa tín hiệu nói rằng họ sẽ tăng sản xuất tại Mỹ để bù đắp trước bất kỳ tác động nào của thuế quan.

"Nếu bạn bắt đầu phản ứng thái quá, thì bây giờ sẽ hơi nguy hiểm", Michael Lohscheller, giám đốc điều hành của Polestar, nhà sản xuất ô tô điện được Geely của Trung Quốc hậu thuẫn, cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây.

Nhiều giám đốc điều hành trong ngành ô tô đã dựa vào kinh nghiệm từ nhiệm kỳ Tổng thống đầu tiên của ông Trump để hạ thấp rủi ro của một cuộc chiến thuế quan toàn cầu, nói rằng tân Tổng thống Mỹ đã không thực hiện các mối đe dọa về việc áp thêm thuế đối với các đối tác thương mại của mình.

Các chuyên gia về chuỗi cung ứng cho biết kịch bản xấu nhất, trong đó cả thuế quan Mỹ và thuế quan trả đũa đều được áp dụng, có khả năng dẫn đến một chuỗi phá sản trong số các nhà cung cấp phụ tùng ô tô yếu hơn.

Chuỗi cung ứng ô tô toàn cầu phức tạp và có mối liên hệ chặt chẽ đến mức một bộ phận được sản xuất tại Mexico có thể kết thúc tại một nhà máy của Mỹ trước khi quay trở lại Mexico để lắp ráp cuối cùng và sau đó được bán cho thị trường Mỹ. Điều này có thể dẫn đến tình trạng "thuế quan chồng thuế quan".

"Cơ chế gần tệ như vậy, nếu không muốn nói là tệ hơn số tiền thực tế vì các yêu cầu về kế toán, sổ sách và giấy tờ liên quan để đảm bảo tuân thủ là rất lớn", Ian Henry, một chuyên gia sản xuất ô tô điều hành công ty tư vấn AutoAnalysis cho biết.

Henry cảnh báo sự gián đoạn chuỗi cung ứng có thể tồi tệ hơn trong đại dịch Covid nếu cuộc chiến thuế quan kéo dài và các nhà sản xuất ô tô không thể cung cấp đủ hỗ trợ tài chính để duy trì hoạt động của các nhà cung cấp.

Mikael Bratt, giám đốc điều hành của hãng sản xuất dây an toàn và túi khí Autoliv của Thụy Điển, nói rằng họ sẽ ngay lập tức bắt đầu thảo luận để “chuyển chi phí thuế quan” cao hơn cho khách hàng nếu chúng được áp dụng đối với Mexico.

"Không có lý do gì khiến chúng tôi phải chịu bất kỳ chi phí nào như vậy", Bratt nói tại một cuộc họp báo về thu nhập vào tuần trước. "Cuối cùng, chi phí sẽ cao hơn đối với những chiếc xe được bán tại Mỹ".

Những nhà sản xuất ô tô bị ảnh hưởng nhiều nhất

Các nhà sản xuất ô tô "Big Three" truyền thống, những công ty đã mở rộng dấu ấn của mình trên khắp lục địa kể từ khi Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ được ký kết năm 1994, là những công ty dễ bị ảnh hưởng nhất đến lợi nhuận. Các nhà phân tích nhận định GM là cái tên bị ảnh hưởng nhiều nhất, trong khi chủ sở hữu Chrysler là Stellantis cũng không khá hơn là bao. Ford bị ảnh hưởng ít nhất vì họ nhập khẩu ít xe nhất từ bên ngoài Mỹ.

GM sản xuất mẫu xe Chevrolet Silverado phổ biến, có biên lợi nhuận cao tại nhà máy Silao ở Mexico và Oshawa ở Canada, điều này làm tăng mức độ tiếp xúc của hãng. Nhà phân tích James Picariello của BNP Paribas cho rằng mặc dù hãng sản xuất ô tô này có thể chuyển sản xuất sang Mỹ đối với khoảng 300.000 trong số 350.000 xe tải mà hãng hiện đang nhập khẩu, nhưng việc chuyển đổi như vậy sẽ mất 12-18 tháng vì hãng này phải điều chỉnh các lô hàng của nhà cung cấp và thuê công nhân.

Ông cho biết điều đó sẽ làm tăng thêm khoảng 1 tỷ USD chi phí lao động, vì công nhân kiếm được nhiều tiền hơn ở Mỹ so với ở Mexico. Thu nhập hoạt động của GM sẽ giảm 7%, nhưng điều đó có vẻ thuận lợi so với khả năng giảm 50% có thể đến từ mức thuế 25%.

"Một cơn gió ngược trị giá 1 tỷ USD có vẻ như là một kịch bản có thể kiểm soát được ngay bây giờ", Picariello nói.

Các nhà đầu tư và nhà phân tích cho rằng bất kỳ mức thuế nào đối với hàng hóa từ Canada và Mexico cuối cùng sẽ được đàm phán giảm xuống, vì nếu không thì "con số sẽ quá lớn để ngành công nghiệp có thể tồn tại một cách hợp lý".

Các nhà sản xuất ô tô Đức có được miễn trừ?

Ngay cả trước khi có bất kỳ mức thuế nào đối với EU, các nhà sản xuất ô tô châu Âu đã phải chịu thiệt hại. Volkswagen đang ở trong tình thế tồi tệ nhất, với 45% doanh số bán hàng tại Mỹ đến từ những chiếc xe được sản xuất tại Mexico và Canada, mặc dù thị trường Mỹ chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng doanh thu của tập đoàn.

Với tất cả các xe được bán tại Mỹ từ các thương hiệu Audi và Porsche hạng sang của mình được sản xuất bên ngoài quốc gia này, Moody's ước tính mức thuế 25% của Mexico sẽ làm giảm thu nhập toàn cầu trước lãi vay và thuế của tập đoàn Volkswagen hơn 15%.

“Chúng tôi có một nhà máy ở Mexico và bất kể chính quyền nào đang làm việc, kế hoạch của chúng tôi là trở nên mạnh mẽ hơn ở Mỹ”, giám đốc điều hành của Audi, Gernot Döllner cho biết vào tháng trước. Nhưng ông nói thêm: “Chúng tôi nghĩ rằng thuế quan mới là sai và chúng tôi tin vào thương mại tự do”.

Nhà sản xuất ô tô Đức BMW ít bị ảnh hưởng hơn vì 65% ô tô của họ tại Mỹ được sản xuất tại địa phương trong khi họ cũng là một nhà xuất khẩu ròng từ Mỹ.

“Có thể có những tình huống bất ổn khó lường hơn, nhưng tôi thực sự lạc quan” về Mỹ, Jochen Goller, thành viên hội đồng quản trị của BMW phụ trách khách hàng, thương hiệu và doanh số bán hàng nói. “Tôi nghĩ rằng đây sẽ là một trong những thị trường tăng trưởng của chúng tôi trong năm tới”.

Tesla và mức thuế quan mới

Các nhà đầu tư đã đặt hy vọng rằng mối quan hệ chặt chẽ của Elon Musk với ông Trump sẽ bảo vệ Tesla khỏi hậu quả từ các chính sách mới của Tổng thống, nhưng nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới vẫn bị ảnh hưởng.

Tesla lắp ráp tất cả các xe bán ra tại Mỹ trong nước nhưng công ty lấy 20 – 25% linh kiện cho Model 3, Model Y và Cybertruck từ Mexico.

"Trong nhiều năm qua, chúng tôi đã cố gắng bản địa hóa chuỗi cung ứng của mình tại mọi thị trường, nhưng chúng tôi vẫn rất phụ thuộc vào các bộ phận từ khắp nơi trên thế giới cho tất cả các doanh nghiệp của mình", giám đốc tài chính Vaibhav Taneja cho biết tại một cuộc họp báo về thu nhập vào tuần trước, cảnh báo về tác động đến lợi nhuận của công ty do thuế quan của ông Trump.

Công ty cũng có thể là mục tiêu của thuế quan trả đũa của Canada. Cựu Bộ trưởng Tài chính Chrystia Freeland, người đang chạy đua để thay thế ông Trudeau làm Thủ tướng Canada, đã nói rằng Ottawa nên trả đũa thuế quan của Mỹ bằng cách áp dụng mức thuế lớn đối với xe Tesla để trừng phạt Elon Musk.

Cuộc chiến thuế quan cũng diễn ra khi Tesla phải vật lộn với doanh số bán hàng giảm ở châu Âu do nhu cầu đối với xe điện chậm lại, cạnh tranh gia tăng và phản ứng dữ dội của người tiêu dùng đối với hoạt động chính trị của ông Musk.

Theo hiệp hội công nghiệp Pháp La Plateforme Automobile, doanh số bán hàng của Tesla tại Pháp trong tháng 1 thấp hơn 63% so với cùng kỳ năm trước. Lượng đăng ký xe Tesla tại Na Uy cũng giảm 38%.

Những hãng xe ít bị ảnh hưởng

Các hãng xe nhỏ hơn của Nhật Bản, chẳng hạn như Mitsubishi Motors và Subaru, có thể hưởng lợi từ việc thiếu sản xuất tại Mexico và Canada. Honda cũng có vị thế tương đối tốt, vì hai phần ba doanh số bán hàng tại Mỹ của hãng được lắp ráp tại địa phương.

Takao Kato, giám đốc điều hành của Mitsubishi Motors, mới đây cho rằng thuế quan sẽ không ảnh hưởng nhiều đến công ty và thậm chí công ty có thể nhận được "luồng gió thuận" nhẹ từ việc tăng xuất khẩu sang Mỹ nếu thuế quan không được mở rộng sang các nước châu Á khác.

Tuy nhiên, sau đó ông đã rút lại bình luận của mình, "nhìn chung, có vẻ như có nhiều trở ngại hơn" và làm rõ rằng Nhật Bản có thể hưởng lợi nếu họ xoay xở để thoát khỏi mục tiêu của mức thuế quan nặng nề.

Renault cũng không có khả năng bị ảnh hưởng nặng nề vì công ty không có doanh số bán hàng tại Mỹ hoặc Canada. Cổ phiếu của hãng sản xuất ô tô Pháp chỉ giảm 0,6% vào thứ Hai tuần này, thấp hơn nhiều so với mức giảm của các hãng sản xuất ô tô châu Âu khác có mức độ tiếp xúc lớn hơn với Mỹ.

Renault, một trong số ít thương hiệu châu Âu không đưa ra cảnh báo lợi nhuận vào năm ngoái, đã "hoạt động rất tốt" ở châu Âu, Stephen Reitman, một nhà phân tích tại Bernstein cho biết. Mức độ tiếp xúc của công ty với thuế quan là thông qua cổ phần của công ty tại Nissan, hiện đang theo đuổi việc sáp nhập với Honda.

Nhưng mặc dù công ty ít bị ảnh hưởng hơn các đối thủ, Reitman nói thêm: "Không có nhiều người chiến thắng trong tất cả những điều này. Nó làm giảm lợi nhuận, làm giảm GDP, làm giảm doanh số bán ô tô”.

Nam Nguyễn

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/automotive/nganh-cong-nghiep-o-to-toan-cau-nin-tho-truoc-muc-thue-quan-cua-my.htm