Ông Nguyễn Quốc Trị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường phát biểu chỉ đạo. Ảnh: Xuân Anh - TTXVN
Báo cáo Ban Chấp hành Viforest nhiệm kỳ 2019- 2024 cho thấy, ngành gỗ và lâm sản Việt Nam đã duy trì tăng trưởng ấn tượng trong 5 năm qua, bất chấp biến động thương mại toàn cầu. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm từ gỗ tăng từ 10,33 tỷ USD lên 16,2 tỷ USD và tiếp tục được dự báo vượt 18 tỷ USD trong năm 2025, đưa Việt Nam dẫn đầu châu Á và đứng thứ năm thế giới.
Thành công này là kết quả của sự phối hợp giữa doanh nghiệp, người trồng rừng, cơ quan quản lý và vai trò dẫn dắt của Viforest trong tiếp cận quy định kỹ thuật, cung cấp thông tin chiến lược, kết nối thị trường và hỗ trợ doanh nghiệp ứng phó các vụ điều tra phòng vệ thương mại. Hệ thống chuỗi cung ứng gỗ hợp pháp cũng từng bước được củng cố, giúp đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của các thị trường trọng điểm.
Dù đạt nhiều kết quả nổi bật, ngành gỗ và lâm sản vẫn phải đối mặt với thách thức mang tính cấu trúc. Theo Viforest, rủi ro từ cạnh tranh chính trị, bảo hộ thương mại, gian lận xuất xứ và áp lực thuế quan đang gia tăng mạnh. Một số doanh nghiệp vẫn thiếu độ sâu trong quản trị, hạn chế về khả năng điều phối thông tin và quy tụ nguồn lực, dẫn đến phản ứng chậm trước biến động thị trường.
Yêu cầu về sản xuất xanh và giảm phát thải cũng ngày càng khắt khe. Các tiêu chuẩn như Quy định chống phá rừng (EUDR) đòi hỏi doanh nghiệp phải chứng minh nguồn gốc hợp pháp, minh bạch và phát thải thấp của nguyên liệu. Đây là thách thức đặc biệt lớn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Trước thực tế đó, nhiệm kỳ 2025 -2030 Viforest xác định vai trò trung tâm đổi mới – sáng tạo, xây dựng kế hoạch dài hạn từ 5–10 năm, không trùng lặp với các hiệp hội địa phương, mở rộng hợp tác với các bộ, ngành và đối tác quốc tế nhằm thúc đẩy thể chế và chính sách phù hợp với yêu cầu chuyển đổi xanh.
Viforest cũng đề xuất 5 nhiệm vụ trọng tâm, bao gồm tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị trường, nâng cao thương hiệu, phát triển sản phẩm giá trị cao và thúc đẩy mô hình chế biến sâu. Bên cạnh đó, Hiệp hội sẽ tiếp tục lắng nghe và giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp, hoàn thiện cơ chế phối hợp trong toàn hệ thống và đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại.
Ông Nguyễn Quốc Trị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường đánh giá cao những đóng góp của Viforest vào thành tựu của ngành chế biến và xuất khẩu gỗ. Đồng thời, nhấn mạnh yêu cầu cấp thiết phải đổi mới tư duy, phương thức hoạt động và tốc độ triển khai các kế hoạch để đáp ứng các tiêu chuẩn mới, nhất là yêu cầu về gỗ hợp pháp và các rào cản kỹ thuật liên quan đến phát thải.
Thứ trưởng đề xuất 5 nhiệm vụ trọng tâm cho nhiệm kỳ 2025–2030 của Viforest: cần tiếp tục lắng nghe và hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn, tham gia sâu hơn vào xây dựng chính sách, thúc đẩy mở rộng thị trường, nâng cao thương hiệu và phát triển các sản phẩm giá trị cao. Ông cũng nhấn mạnh vai trò then chốt của việc xây dựng chuỗi cung ứng gỗ hợp pháp và hình ảnh một ngành chế biến nông – lâm sản xanh, minh bạch, đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế.
Ban Chấp hành Viforest nhiệm kỳ 2025 - 2030 ra mắt Đại hội. Ảnh: Xuân Anh - TTXVN
Đại hội đã bầu Ban Chấp hành Viforest nhiệm kỳ 2025 – 2030 gồm 31 thành viên, trong đó ông Nguyễn Quốc Khanh, Chủ tịch AA Corporation giữ chức Chủ tịch hiệp hội. Phát biểu nhận nhiệm vụ, ông Nguyễn Quốc Khanh khẳng định, lâm nghiệp và lâm sản của Việt Nam không chỉ hướng đến xuất khẩu trên diện rộng mà hướng đến giá trị gia tăng cao, đa dạng, mang lại lợi ích thiết thực cho người trồng rừng.
Để đạt mục tiêu xuất khẩu 25 tỷ USD vào năm 2030 và phát triển bền vững, toàn ngành cần tập trung vào ba định hướng gồm nâng cao năng lực cạnh tranh dựa trên hệ sinh thái liên kết chặt chẽ; xây dựng thương hiệu đồ gỗ quốc gia Việt Nam; đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, kênh phân phối, đi sâu và làm chủ các cơ hội của thị trường.
Ông Nguyễn Quốc Khanh, Chủ tịch Viforest phát biểu nhận nhiệm vụ. Ảnh: Xuân Anh - TTXVN
Theo ông Nguyễn Quốc Khanh, ngành gỗ và lâm sản cần xây dựng một chuỗi cung ứng hoàn chỉnh, mạnh mẽ và tự cường; nâng cao năng lực sản xuất, đào tạo bài bản, cập nhật thông tin quốc tế, đầu tư mạnh vào đổi mới công nghệ và sản xuất xanh. Để xây dựng thương hiệu đồ gỗ Việt Nam cần có bốn trụ cột xanh - chất lượng - linh hoạt - cạnh tranh. Ngành cần hệ thống dữ liệu minh bạch, có tính bao trùm và chuẩn hóa theo tiêu chuẩn quốc tế; tham gia sâu hơn vào các diễn đàn quốc tế và phối hợp cùng Chính phủ trong các hoạt động truyền thông để nâng tầm thương hiệu ngành gỗ Việt Nam trên bản đồ thế giới.
Về thị trường, doanh nghiệp Việt Nam cần hiện diện nhiều hơn tại các hội chợ lớn, kết nối sâu hơn với đối tác trong nước và quốc tế; tận dụng mạng lưới Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài. Trong nước, cần nâng cấp các hội chợ chuyên ngành để đưa Việt Nam trở thành điểm đến toàn cầu của các nhà mua hàng quốc tế.
Xuân Anh/vnanet.vn