Quầy giao dịch khách hàng tại Hội sở chính Vietcombank. Ảnh tư liệu - minh họa: Trần Việt/TTXVN
Giữ “mạch tiền tệ” thông suốt
Năm 2025, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tiếp tục thể hiện rõ vai trò cơ quan quản lý nhà nước trong điều hành chính sách tiền tệ, kiểm soát vĩ mô và ổn định thị trường tiền tệ, ngoại hối. Bám sát diễn biến kinh tế trong nước và quốc tế, NHNN điều hành chính sách tiền tệ theo hướng chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa nhằm thực hiện mục tiêu kép - kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng.
Đánh giá về kết quả điều hành, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng khẳng định: “NHNN và toàn ngành ngân hàng đã tiếp tục nỗ lực triển khai đồng bộ nhiều nhiệm vụ trọng tâm và đạt được những kết quả quan trọng, góp phần quan trọng vào việc ổn định kinh tế vĩ mô và duy trì các cân đối lớn của nền kinh tế”.
Thực tế, các chỉ số kinh tế chủ chốt đã phản ánh rõ hiệu quả của chính sách điều hành. Tăng trưởng GDP quý III đạt 8,23%; tính chung 9 tháng, GDP tăng 7,85%; lạm phát được kiểm soát ở mức 3,29%; mặt bằng lãi suất và tỷ giá tương đối ổn định. Trong bối cảnh nhiều nền kinh tế trong khu vực chịu áp lực tỷ giá lớn, việc giữ ổn định tương đối tỷ giá VND/USD đã góp phần củng cố niềm tin thị trường, hỗ trợ xuất khẩu, thu hút đầu tư và ổn định tâm lý doanh nghiệp.
Ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ – Ngân hàng Nhà nước cho biết, Ngân hàng Nhà nước đã điều hành tỷ giá theo hướng linh hoạt, bám sát điều kiện thị trường nhằm hấp thụ các cú sốc từ bên ngoài. Đồng thời, cơ quan điều hành phối hợp đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ như lãi suất, điều tiết thanh khoản VND và hoạt động bán can thiệp ngoại tệ để ổn định thị trường ngoại tệ và tỷ giá, qua đó góp phần giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát. Nhờ các biện pháp này, đến ngày 5/12/2025, tỷ giá USD/VND tăng khoảng 3,5% so với cuối năm 2024 và thị trường ngoại tệ vẫn vận hành thông suốt.
Về lãi suất, NHNN linh hoạt điều chỉnh theo diễn biến thị trường, bảo đảm thanh khoản hệ thống và tạo điều kiện giảm chi phí vốn cho nền kinh tế. Cùng với đó, nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn trong tiếp cận tín dụng cho doanh nghiệp và người dân được triển khai đồng bộ.
Chính sách lãi suất linh hoạt càng thể hiện rõ vai trò điều tiết khi nền kinh tế phải ứng phó với các cú sốc từ thiên tai. Từ tháng 7/2025, đã có khoảng 250.000 khách hàng bị ảnh hưởng bởi các đợt bão, lũ liên tiếp với dư nợ gần 60.000 tỷ đồng. Phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà cho biết thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ, NHNN đã kịp thời triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ tín dụng, trong đó có các chương trình cho vay với lãi suất thấp hơn thông thường nhằm khôi phục sản xuất - kinh doanh.
Theo đó, các tổ chức tín dụng đã giảm lãi suất từ 0,5 - 2%/năm trong thời gian 3 - 6 tháng cho gần 24.000 khách hàng, với dư nợ khoảng 14.000 tỷ đồng; đồng thời triển khai các gói cho vay phục hồi sau bão lũ quy mô khoảng 70.000 tỷ đồng, bước đầu giải ngân gần 1.500 tỷ đồng cho khoảng 6.500 khách hàng.
Song song với điều hành chính sách, công tác hoàn thiện thể chế tiếp tục được đẩy mạnh. Việc sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Bảo hiểm tiền gửi, ban hành các quy định về quản lý thị trường vàng và áp dụng chuẩn mực an toàn Basel III đã góp phần nâng cao năng lực quản trị, giám sát và sức chống chịu của hệ thống ngân hàng, tiệm cận thông lệ quốc tế.
Nhiều ngân hàng tăng trưởng vượt kế hoạch
Trên nền tảng ổn định vĩ mô, hoạt động của các ngân hàng thương mại ghi nhận nhiều kết quả tích cực trong năm 2025. Tăng trưởng tín dụng duy trì ở mức hợp lý, bám sát định hướng điều hành của NHNN, với dòng vốn tiếp tục ưu tiên cho sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu, tiêu dùng thiết yếu, đồng thời từng bước mở rộng sang các lĩnh vực chuyển đổi xanh, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo.
Theo số liệu của NHNN, tính đến ngày 27/11/2025, dư nợ tín dụng toàn ngành vượt 18,2 triệu tỷ đồng, tăng 16,56% so với đầu năm, cao hơn đáng kể so với mức tăng gần 11,8% cùng kỳ năm trước. Mức tăng này phản ánh sự phục hồi rõ nét của cầu tín dụng trong bối cảnh mặt bằng lãi suất được duy trì ổn định và niềm tin thị trường từng bước được củng cố.
Về kết quả kinh doanh, dù chưa công bố đầy đủ báo cáo tài chính năm, nhiều tổ chức tín dụng cho biết đã hoàn thành và vượt kế hoạch lợi nhuận. Nhóm ngân hàng thương mại nhà nước tiếp tục giữ vai trò trụ cột về quy mô và an toàn hệ thống. Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) duy trì đà tăng trưởng ổn định, với tổng tài sản vượt 3,2 triệu tỷ đồng và dư nợ tín dụng gần 2,3 triệu tỷ đồng.
Trong khi đó, khối ngân hàng thương mại cổ phần ghi nhận sự bứt phá rõ nét hơn. Nhiều ngân hàng như Ngân hàng TMCP An Bình (ABBank), Ngân hàng TMCP Quốc dân (NCB), Ngân hàng TMCP Kiên Long (KienlongBank)... đã “cán đích sớm”, thậm chí vượt xa kế hoạch lợi nhuận cả năm. Đáng chú ý, chất lượng tăng trưởng được cải thiện khi không chỉ dựa vào mở rộng tín dụng mà còn đến từ quản trị chi phí hiệu quả, đa dạng hóa nguồn thu và nâng cao năng lực quản trị rủi ro.
Xu hướng đẩy mạnh thu nhập ngoài lãi, phát triển ngân hàng số và từng bước mở rộng tín dụng xanh cho thấy hệ thống ngân hàng đang chủ động thích ứng với yêu cầu phát triển bền vững trong trung và dài hạn.
Tuy nhiên, cùng với kết quả tích cực, ngành ngân hàng vẫn đối mặt nhiều thách thức. Thống đốc Nguyễn Thị Hồng chỉ rõ ngành ngân hàng phải thực hiện đồng thời nhiều nhiệm vụ nặng nề, phức tạp: điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, hiệu quả; kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá, thị trường tiền tệ, ngoại hối; hỗ trợ tăng trưởng kinh tế; bảo đảm an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng. Điều này đòi hỏi sự thận trọng trong mở rộng tín dụng, đặc biệt trước các rủi ro tiềm ẩn từ bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp.
Ổn định vĩ mô là điều kiện tiên quyết
Bước sang năm 2026, ngành ngân hàng đứng trước yêu cầu mới với kỳ vọng cao hơn về vai trò dẫn dắt vốn cho tăng trưởng nhanh và bền vững. Định hướng điều hành của NHNN tiếp tục đặt trọng tâm vào ổn định vĩ mô và an toàn hệ thống.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh: “Năm 2026 là ngưỡng cửa mở ra một giai đoạn phát triển mới. Trên cơ sở đó, NHNN sẽ tiếp tục kiên định mục tiêu kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và hỗ trợ tăng trưởng thông qua điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt”.
Ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ cho biết, trong thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục theo dõi sát diễn biến thị trường trong và ngoài nước, đồng thời điều hành linh hoạt, phối hợp hiệu quả các công cụ chính sách tiền tệ và tỷ giá. Cơ quan này cũng sẵn sàng can thiệp trên thị trường ngoại tệ khi cần thiết để bảo đảm thị trường vận hành thông suốt, qua đó góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát lạm phát.
Các tổ chức phân tích dự báo triển vọng ngành ngân hàng năm 2026 tiếp tục khả quan, song đi kèm sự thận trọng. Lợi nhuận toàn ngành có thể duy trì mức tăng hai con số nhờ tín dụng tăng trưởng ổn định, biên lãi ròng phục hồi và chất lượng tài sản cải thiện. Tuy nhiên, yêu cầu kiểm soát rủi ro và bảo đảm an toàn hệ thống vẫn là nhiệm vụ xuyên suốt.
Theo Bộ phận phân tích và tư vấn đầu tư chuyên sâu của Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI (SSI Research), năm 2026 Ngân hàng Nhà nước có thể từng bước bãi bỏ hạn mức tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống từ năm 2026. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc nới lỏng hoàn toàn, bởi cơ quan quản lý nhiều khả năng vẫn duy trì các công cụ điều tiết gián tiếp, định hướng dòng vốn vào các lĩnh vực ưu tiên và kiểm soát chặt các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro theo từng giai đoạn của chu kỳ kinh tế. Bối cảnh này tạo lợi thế rõ rệt cho các ngân hàng lớn, có nền tảng quản trị rủi ro vững chắc và bảng cân đối kế toán lành mạnh.
Thông điệp điều hành được Thống đốc NHNN khẳng định rõ ràng: “Yêu cầu đặt ra là vừa giữ vững ổn định vĩ mô, an toàn hệ thống ngân hàng, vừa góp phần thúc đẩy tăng trưởng, phát triển kinh tế đất nước nhanh và bền vững”. Đây cũng là định hướng xuyên suốt, định hình vai trò của ngành ngân hàng trong chu kỳ tăng trưởng mới của nền kinh tế.
Lê Phương (TTXVN)