Ngành Nông nghiệp phát huy hiệu quả Đề án một triệu héc-ta chuyên canh lúa

5 giờ trướcBài gốc

Sản xuất lúa gạo theo Đề án mang lại lợi ích về kinh tế và môi trường cho khu vực Đồng bằng sông Cửu Long

Khu vực Đồng bằng sông Cửu Long có lợi thế sản xuất lúa gạo và có vai trò nòng cốt trong bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế và nâng cao vị thế quốc tế của Việt Nam.

Thực hiện Đề án, hiện thực hóa các chủ trương, chính sách của Trung ương Đảng, Quốc hội và Chính phủ về phát triển nông nghiệp Đồng bằng sông Cửu Long theo hướng bền vững, thuận thiên, nâng cao thu nhập cho người trồng lúa và bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, thúc đẩy xuất khẩu.

Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cho biết, sau hơn một năm triển khai Đề án, thông qua các mô hình điểm cho thấy, nhiều mục tiêu của Đề án phát huy hiệu quả như chi phí sản xuất giảm, chất lượng gạo nâng cao, thu nhập của người dân được cải thiện và giảm đáng kể lượng phát thải khí nhà kính. Cụ thể, chi phí sản xuất giảm từ 8,2-24,2% do giảm 30-50% lượng giống, 1-4 lần phun thuốc bảo vệ thực vật, 30-40% lượng nước tưới và tiết kiệm từ 30-70 kg phân bón/ha; năng suất tăng 2,4-7%, giúp nâng cao thu nhập thêm 12-50% so với canh tác truyền thống. Đáng chú ý, mô hình góp phần giảm phát thải khí nhà kính trung bình từ 2-12 tấn CO2 tương đương/ha. Doanh nghiệp cam kết báo tiêu sản phẩm lúa với giá cao đã tạo động lực cho nông dân tham gia.

Tại Hậu Giang, tỉnh đăng ký diện tích năm 2025 là 28.000ha và đến năm 2030 là 46.000ha. Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Hậu Giang, vụ đông xuân 2024 - 2025, nhờ áp dụng công nghệ thiết bị bay không người lái trong bón phân, phun thuốc bảo vệ thực vật, gieo sạ bằng máy cấy... đã giảm lượng giống 90 -100 kg/ha, 20-30% phân bón và 2 lần phun thuốc bảo vệ thực vật. Chi phí trong sản xuất giảm, lượng khí thải giảm từ 20-30% trong khi năng suất lúa tăng từ 5-10%, lợi nhuận đạt 48,5 triệu đồng/ha.

Hiệu quả trong triển khai Đề án đã giúp người nông dân gia tăng năng suất, sản lượng, chất lượng sản phẩm được nâng lên. Môi trường đã được bảo vệ khi lương phát thải giảm... Thực tế triển khai mô hình tại địa phương cho thấy hiệu quả hơn nhiều so với canh tác truyền thống.

Đề án hướng tới mục tiêu năm 2030 diện tích canh tác vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp đạt một triệu héc-ta. Canh tác giảm lượng lúa giống gieo sạ xuống dưới 70 kg/héc-ta, giảm 30% lượng phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc hóa học, giảm 20% lượng nước tưới so với canh tác truyền thống. 100% diện tích áp dụng ít nhất một quy trình canh tác bền vững như "1 phải 5 giảm" (phải sử dụng giống lúa xác nhận; giảm giống, giảm nước, giảm phân bón, giảm thuốc bảo vệ thực vật và giảm thất thoát sau thu hoạch), SRP (Sustainable Rice Platform - Nền tảng Lúa gạo Bền vững), tưới khô xen kẽ và các tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt được chứng nhận và được cấp mã số vùng trồng.

Theo đó, 100% diện tích sản xuất vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp có liên kết giữa doanh nghiệp với tổ hợp tác, hợp tác xã hoặc các tổ chức của nông dân trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Tỷ lệ cơ giới hóa đồng bộ đạt trên 70% diện tích. Trên 1.000.000 hộ áp dụng quy trình canh tác bền vững. Tỷ lệ thất thoát sau thu hoạch dưới 8%. Lượng gạo xuất khẩu mang thương hiệu chất lượng cao, phát thải thấp chiếm trên 20% tổng lượng gạo xuất khẩu của toàn vùng chuyên canh.

Ngoài ra, bảo vệ môi trường và tăng trưởng xanh, 100% rơm được thu gom khỏi đồng ruộng và được chế biến tái sử dụng. Giảm trên 10% lượng phát thải khí nhà kính so với canh tác lúa truyền thống.

Phát huy hiệu quả Đề án, các tỉnh, thành phố cần chủ động phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát các diện tích đủ tiêu chí để mở rộng trong giai đoạn 2026 - 2030. Xây dựng hệ thống MRV (Measurement, Reporting, and Verification - Đo lường, Báo cáo và Xác minh) làm cơ sở cấp tín chỉ các-bon cho các diện tích đã áp dụng quy trình canh tác lúa phát thải thấp, hướng tới thị trường tín chỉ các-bon trong và ngoài nước. Đồng thời, khuyến khích các doanh nghiệp tham gia Đề án ký kết hợp đồng liên kết với các hợp tác xã, hộ sản xuất để cung cấp đầu vào chất lượng, hỗ trợ kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm đầu ra cho hộ trồng lúa.

Cần hình thành các trung tâm đổi mới sáng tạo, trung tâm logistics ở các vùng chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp, bảo đảm cung cấp tốt các dịch vụ kỹ thuật và bảo quản sau thu hoạch.

Song song với đó là xây dựng thương hiệu và phát triển thị trường sản phẩm gạo chất lượng cao và phát thải thấp cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước. Có chính sách đủ mạnh hỗ trợ doanh nghiệp phát triển thương hiệu gạo phát thải thấp tại thị trường trong nước và quốc tế.

Trang Nguyễn

Nguồn Tài Chính : http://tapchitaichinh.vn/nganh-nong-nghiep-phat-huy-hieu-qua-de-an-mot-trieu-hec-ta-chuyen-canh-lua.html