Ngành Tài chính phải đột phá thể chế chiến lược, đổi mới mô hình tăng trưởng

5 giờ trướcBài gốc

Ngành Tài chính, huyết mạch của quốc gia, trụ cột cho phát triển bền vững

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm 80 năm ngày truyền thống ngành Tài chính,Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: “Trong suốt tiến trình cách mạng và phát triển đất nước, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn đặc biệt quan tâm, nhấn mạnh vai trò trung tâm của ngành Tài chính đối với sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển quốc gia. Các chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội chính là xương sống của quá trình phát triển. Còn tài chính là huyết mạch của quốc gia. Xương sống và huyết mạch có lưu thông thì mọi việc mới thành công. Điều này đã trở thành kim chỉ nam xuyên suốt quá trình lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, nhà nước đối với công tác tài chính”.

Tổng Bí thư Tô Lâm.

Trải qua 80 năm xây dựng và phát triển, ngành Tài chính đã không ngừng lớn mạnh, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Ngành Tài chính không chỉ là trụ cột tài chính của đất nước mà còn là lực lượng tiên phong trong đổi mới và phát triển kinh tế quốc gia, được Chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư trong và ngoài nước đánh giá cao.

Sau gần 40 năm Đổi mới, từ một nước nghèo nàn, lạc hậu dưới sự chỉ đạo sáng suốt của Đảng, sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng của nhân dân cả nước, sự nhiệt huyết của cộng đồng doanh nghiệp, Việt Nam đã duy trì được tốc độ tăng trưởng ở mức khá cao trong một thời gian dài, quy mô kinh tế đã tăng từ hơn 5 tỷ USD (năm 1986) lên trên 476 tỷ USD vào năm 2024 đưa Việt Nam trở thành nền kinh tế có quy mô lớn thứ 4 trong khu vực Đông Nam Á và là nền kinh tế lớn thứ 34 trên thế giới. GDP bình quân đầu người cũng đã đạt tới 4.700 USD/năm.

Việt Nam đã có bước tiến dài trong hội nhập, đã thiết lập quan hệ ngoại giao với 193 quốc gia trên thế giới, có quan hệ Đối tác chiến lược và Đối tác toàn diện với hơn 30 nước, trong đó có tất cả các thành viên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, các nước lớn; là thành viên tích cực của trên 70 tổ chức khu vực và quốc tế, đồng thời là mắt xích quan trọng trong 16 Hiệp định thương mại tự do (FTA), gắn kết với 60 nền kinh tế chủ chốt ở khu vực và toàn cầu. Việt Nam cũng đã lọt Top 20 thế giới không chỉ về quy mô thương mại, mà còn trong thu hút đầu tư nước ngoài, nắm giữ vị trí quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Gần 1 triệu doanh nghiệp đã được thành lập, góp phần quan trọng xây dựng một nền kinh tế Việt Nam độc lập, tự chủ, vững mạnh.

Cùng với tốc độ phát triển mạnh mẽ đó của nền kinh tế, nền Tài chính đã không ngừng lớn mạnh, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Nếu như năm 1946, Quỹ Độc lập có khoảng 20 triệu đồng Đông Dương, thì đến năm 2024, tổng thu ngân sách đã vượt mốc 2,1 triệu tỷ đồng, tăng gần 100.000 lần so với thời kỳ đầu lập nước. Hệ thống thuế ngày càng hoàn thiện, phù hợp với thông lệ quốc tế, góp phần động viên hợp lý các nguồn lực cho phát triển. Tỷ lệ thu ngân sách nhà nước so với GDP duy trì ổn định ở mức 18-20% trong nhiều năm gần đây. An ninh tài chính quốc gia được giữ vững với mức bội chi, nợ công, nợ chính phủ trong ngưỡng an toàn và trong tầm kiểm soát. Thị trường tài chính, đặc biệt là thị trường chứng khoán, đã phát triển mạnh mẽ, trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế với giá trị vốn hóa thị trường đạt trên 90% GDP vào năm 2024, tăng gấp hàng chục lần so với thời điểm mới thành lập năm 2000.

Theo Tổng Bí thư, Việt Nam đã chứng kiến sự bùng nổ về số lượng doanh nghiệp thành lập, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nhỏ và vừa; trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư nước ngoài nhờ chính sách mở cửa, cải thiện môi trường kinh doanh và vị trí địa lý thuận lợi. Vốn FDI liên tục tăng mạnh, Việt Nam nằm trong nhóm 15 nước đang phát triển thu hút FDI lớn nhất thế giới; với tổng vốn đăng ký lên đến hàng trăm tỷ USD, không chỉ đóng góp lớn vào GDP mà còn tạo công ăn việc làm, chuyển giao công nghệ và nâng cao năng lực quản lý cho doanh nghiệp trong nước.

Công tác cải cách doanh nghiệp nhà nước đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động, tăng cường vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Các cơ chế, chính sách về quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã được xây dựng, hoàn thiện, tăng cường phân cấp, phân quyền, đồng thời đẩy mạnh công khai, minh bạch trong cổ phần hóa, thoái vốn và giám sát hoạt động doanh nghiệp nhà nước nhằm phòng chống thất thoát, lãng phí vốn. Đã giảm mạnh số lượng doanh nghiệp nhà nước, tập trung vào các doanh nghiệp quy mô lớn, có vai trò chiến lược và khả năng dẫn dắt nền kinh tế. Việc tinh giảm này giúp tập trung nguồn lực quản lý, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh.

Đồng thời, tăng cường cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước; Nâng cao hiệu quả quản trị và năng lực cạnh tranh tại các tập đoàn, tổng công ty nhà nước. Các doanh nghiệp nhà nước đã đóng góp nguồn thu quan trọng cho ngân sách nhà nước, với tổng số tiền hàng triệu tỷ đồng. Đây là nguồn lực quan trọng để Nhà nước thực hiện các chính sách phát triển kinh tế - xã hội.

Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả nổi bật trong hoạt động, đã không ngừng mở rộng diện bao phủ, với số người tham gia bảo hiểm xã hội tăng gần 9 lần so với năm 1995, chiếm hơn 42% lực lượng lao động trong độ tuổi; tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt trên 94% dân số, góp phần quan trọng vào hệ thống an sinh xã hội toàn diện của đất nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, những thành tựu kinh tế - xã hội của đất nước đạt được trong những năm qua có sự đóng góp quan trọng của ngành Tài chính. Đó là minh chứng cho sự lãnh đạo đúng đắn và sáng tạo trong đường lối, chủ trương phát triển của Đảng và nhà nước ta; là sự hy sinh, nỗ lực phấn đấu, tinh thần đổi mới, đoàn kết, đồng lòng của các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành Tài chính; sự phối hợp, hỗ trợ của các cấp, các ngành, của toàn xã hội và bạn bè quốc tế.

Đổi mới chiến lược tài chính - động lực then chốt cho giai đoạn phát triển tiếp theo

Tổng Bí thư Tô Lâm nhận định, sau gần 40 năm đổi mới và gần 5 năm thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 2020-2025, nền kinh tế nước ta đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng nhưng cũng còn phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức.

Tổng Bí thư Tô Lâm trao tặng Huân chương Độc lập hạng nhất cho Bộ Tài chính.

Bối cảnh mới đặt ra yêu cầu rất cao và cấp thiết đối với ngành Tài chính. Nền kinh tế nước ta có bứt phá, vươn lên mạnh mẽ hay không, có vai trò hết sức quan trọng của ngành Tài chính. Trong bối cảnh đó, Tổng Bí thư đã phát biểu gợi mở một số vấn đề lớn để ngành quan tâm thực hiện.

Một là, cần đột phá thể chế chiến lược tài chính và đổi mới mô hình tăng trưởng. Tập trung giải quyết dứt điểm các điểm nghẽn, nút thắt về thể chế, điều chỉnh không gian kinh tế, mở rộng không gian phát triển; tăng cường phân cấp, phân quyền, huy động và kết hợp các nguồn lực; xác lập mô hình tăng trưởng mới lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính.

Xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách tài chính - ngân sách nhà nước với quan điểm: “Thể chế là đột phá của đột phá; là nguồn lực, là động lực phát triển”. Rà soát, tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách đối với kinh tế nhà nước, trong đó có doanh nghiệp nhà nước. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cùng với tăng cường trách nhiệm giải trình, nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực quản trị. Qua đó, phát huy tối đa vai trò, nguồn lực của doanh nghiệp nhà nước đang nắm giữ để dẫn dắt, tạo động lực cho nền kinh tế cũng như là thực hiện các chính sách, định hướng của nhà nước.

Hai là, quản trị tài chính - ngân sách hiện đại và hiệu quả. Bám sát, đánh giá đúng tình hình kinh tế trong nước và thế giới. Chủ động phân tích, nhận định các cái tác động từ các chính sách tài khóa, tiền tệ để kịp thời tham mưu Chính phủ có kịch bản, có giải pháp chủ động trong điều hành thu, chi ngân sách nhà nước tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính ngân sách nhà nước, quản lý chặt chẽ thu, chi ngân sách nhà nước, đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời điều hành chi ngân sách nhà nước chặt chẽ, hiệu quả, triệt để, tiết kiệm các khoản chi thường xuyên, tăng thu, tiết kiệm chi để tập trung cho đầu tư phát triển, cho một số dự án lớn mang tính chuyển đổi trạng thái xoay chuyển tình thế.

Thứ ba, phát triển thị trường vốn, huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, có giải pháp, có biện pháp huy động hiệu quả hơn nữa nguồn lực cho phát triển thị trường tài chính, thị trường vốn, thị trường chứng khoán, nguồn lực kinh tế trong nhân dân.

Trong đó, Tổng Bí thư nhấn mạnh tầm quan trọng của nguồn vốn đầu tư gián tiếp lên tới hàng nghìn tỷ USD cần được đánh giá và có chính sách cụ thể. Bên cạnh đó là các chính sách quản lý thị trường chứng khoán, vàng, ngoại tệ, thị trường phái sinh… cần được quan tâm hơn nữa để huy động, sử dụng nguồn lực một cách hiệu quả, hợp lý. Từ đó, tạo điều kiện để thu hút vốn cả trong và ngoài nước, tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn của cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp tư nhân.

Tổng Bí thư cũng ghi nhận những giải pháp quan trọng vừa qua, đặc biệt là việc quyết tâm xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Cùng với đó, đẩy mạnh giải ngân đầu tư công; cải thiện môi trường đầu tư, thu hút FDI chất lượng cao.

Thứ tư, tiếp tục chú trọng đảm bảo an sinh xã hội, nâng cao toàn diện đời sống nhân dân. Cùng với kinh tế phát triển thì đời sống người dân phải tốt hơn trên mọi mặt, đây là mục tiêu của Đảng, của chủ nghĩa xã hội, của đất nước. Sau 80 năm, nhu cầu của người dân không chỉ “ăn no, mặc ấm” mà phải “ăn ngon, ăn sạch, mặc đẹp”.

Trong đó, Tổng Bí thư ghi nhận ngành Tài chính đã có nhiều đóng góp tích cực, với nguồn ngân sách để dành chi cho các chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát, cải thiện y tế, giáo dục, nâng cao đời sống cho nhân dân.

Tổng Bí thư tin tưởng, đất nước ta đang bước vào Kỷ nguyên phát triển mới, với truyền thống vẻ vang 80 năm xây dựng và phát triển, ngành Tài chính nhất định sẽ hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được Đảng, nhà nước và nhân dân tin tưởng giao phó, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới, xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Hà Giang

Nguồn TCDN : https://taichinhdoanhnghiep.net.vn/nganh-tai-chinh-phai-dot-pha-the-che-chien-luoc-doi-moi-mo-hinh-tang-truong-d60468.html