Năm 2024, xuất khẩu tôm tranh thủ sự hồi phục nhu cầu và giá nhập khẩu tại thị trường Mỹ, Trung Quốc. Nên xuất khẩu tôm sang 2 cường quốc này đã bứt phá mạnh mẽ. Bên cạnh đó, doanh nghiệp xuất khẩu tôm vẫn giữ được chỗ đứng tại các thị trường như: Nhật Bản, Hàn Quốc, EU nhờ vào uy tín và chất lượng sản phẩm cũng như lợi thế của hàng chế biến giá trị gia tăng từ tôm.
Tôm là sản phẩm xuất khẩu trụ cột của ngành thủy sản Việt Nam - Ảnh: IT
Các hiệp định thương mại tự do cũng mang lại lợi thế cạnh tranh để sản phẩm tôm tăng tốc sang nhiều thị trường như: Anh, Canada, Australia, Singapore.
Tôm là sản phẩm xuất khẩu trụ cột, duy trì sự tăng trưởng ổn định và bứt phá vào cuối năm. Lạm phát vẫn chi phối nhu cầu tiêu thụ tôm ở các thị trường, cạnh tranh vẫn căng thẳng từ các nước khác như: Ấn Độ, Ecuador, Indonesia. Trong khi đó, thị trường nhập khẩu lớn nhất là Mỹ, liên tục có những rào cản thuế quan như thuế chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp.
Trong bối cảnh đó, ngành tôm Việt vẫn vững vàng tiến tới cột mốc xuất khẩu gần 4 tỉ USD, tăng 15% so với năm 2023. Để đạt được kết quả này, ngành tôm đã mở rộng nuôi tôm hướng tới mô hình đầu tư chi phí thấp, năng suất cao, dễ vận hành và giá thành thấp, đồng thời đa dạng phân khúc sản phẩm từ tôm tươi, sống, đông lạnh, chế biến, từ tôm thẻ, tôm sú, tôm hùm đến tôm biển.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) đánh giá: Để có được thành tích xuất khẩu ấn tượng trong bối cảnh đối mặt với nhiều thách thức, phải kể đến sự nỗ lực của doanh nghiệp và sự hỗ trợ, hợp tác của chính phủ, bộ ngành từ Trung ương đến địa phương trong việc tháo gỡ rào cản, tạo điều kiện cho doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh.
Các tỉnh như Sóc Trăng, Cà Mau, Bạc Liêu... là những tỉnh đi đầu trong tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu, đóng góp từ 800-900 triệu USD cho tổng kim ngạch xuất khẩu tôm của cả nước năm 2024.
10 tỉ USD kim ngạch xuất khẩu thủy sản năm 2024 là cột mốc ngành thủy sản chuyển mình, tập trung phát triển, tăng tỷ trọng sản phẩm giá trị gia tăng, tập trung kinh tế xanh, giảm áp lực cho môi trường. Cột mốc 10 tỉ USD cũng là mục tiêu của toàn ngành thủy sản, sẵn sàng bước vào giai đoạn phát triển hiện đại, bền vững, phù hợp với xu hướng thời đại.
"Năm 2025, hy vọng khó khăn, thách thức của năm 2024 giảm bớt, sự hỗ trợ hợp tác của chính phủ, các bộ ngành tăng lên. Bà con nông ngư dân, doanh nghiệp sẽ có động lực, cố gắng vượt qua các rào cản khó khăn và đạt đến doanh số như mong đợi. Ngành xuất khẩu tôm tự tin cùng ngành thủy sản bước vào kỉ nguyên mới, kỉ nguyên của công nghệ tiên tiến của sự bền vững và minh bạch", VASEP nhận định
Trong năm 2024, giá tôm xuất khẩu có dấu hiệu tăng, đặc biệt là tôm chân trắng, giúp cải thiện biên lợi nhuận cho doanh nghiệp. Giá nguyên liệu tôm cũng đang ở mức tích cực, điều này sẽ hỗ trợ cho sản xuất và xuất khẩu. Riêng tháng 11, giá tôm loại cỡ 50-60 con/kg, giá tăng so với tháng trước từ 5.000 – 9.000 đồng/kg, trung bình ở mức 103.000 đồng/kg.
Đại diện một doanh nghiệp xuất khẩu tôm cho rằng giá thành tôm thương phẩm của Việt Nam quá cao, cao hơn 30% so với Ấn Độ, Indonesia và cao hơn gấp đôi so với Ecuador, khiến tôm Việt Nam rất khó để cạnh tranh. Các doanh nghiệp xuất khẩu cần thay đổi tư duy, phải chú trọng đến vấn đề bền vững và hiệu quả, đặc biệt là về chất lượng, môi trường, sức khỏe và giá bán.
Tuy chưa thể vượt được kim ngạch xuất khẩu tôm kỷ lục của Việt Nam năm 2022 (khi đạt 4,3 tỉ USD), nhưng cũng đã cho thấy ngành hàng tôm đang có sự hồi phục rõ nét so với năm 2023 (chỉ đạt 3,4 tỉ USD). Bên cạnh đó, sản phẩm tôm chế biến đang có sự phát triển mạnh mẽ, là tín hiệu tích cực, cho thấy doanh nghiệp đang chuyển hướng sang sản phẩm giá trị gia tăng.
Tuyết Nhung