Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thành lập trên cơ sở cải tổ của Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam.
Chủ tịch Hồ Chí Minh, triệu tập cuộc họp của Ủy ban Dân tộc giải phóng. Trong cuộc họp này, Người đề nghị thi hành chính sách đoàn kết rộng rãi, thành lập Chính phủ thống nhất quốc gia bao gồm cả những đại biểu các đảng phái yêu nước và những nhân sĩ không đảng phái, có danh vọng.
Đề nghị của Người được mọi người tán thành.
Nhiều ủy viên Việt Minh tự nguyện xin rút lui để nhường chỗ cho những người khác thuộc các đảng phái khác.
Người được bầu làm Chủ tịch Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Chủ tịch Hồ Chí Minh và các thành viên Hội đồng Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra mắt sau phiên họp đầu tiên, sáng 3/9/1945. (Ảnh: Tư liêụTTXVN)
Cũng trong ngày, Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp các vị bộ trưởng trong Chính phủ lâm thời Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Cuộc Tổng khởi nghĩa tiếp tục diễn ra ở các địa phương. Tại Rạch Giá, dưới sự lãnh đạo của các tổ chức cơ sở Đảng, quần chúng cách mạng được trang bị vũ trang, chủ yếu là gậy tầm vông, giáo, mác… cùng với băng cờ, khẩu hiệu từ các xã Châu Thành, Giồng Riềng, Gò Giao… rầm rập tiến về thị xã và nhanh chóng phối hợp với lực lượng tại chỗ tiến hành cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở tỉnh lỵ. Đoàn biểu tình hô vang các khẩu hiệu: “Đả đảo phát xít Nhật và bè lũ tay sai”, “Đả đảo chính phủ bù nhìn Trần Trọng Kim”.
Đến 9 giờ sáng cùng ngày, quần chúng khởi nghĩa có lực lượng vũ trang làm nòng cốt đã tiến đến bao vây dinh Tỉnh trưởng, buộc tỉnh trưởng phải đầu hàng.
Ủy ban khởi nghĩa đã long trọng tuyên bố sự ra đời của Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Rạch Giá thay thế cho chính quyền tay sai phát xít Nhật.
Tiếp đó, đoàn biểu tình đến chiếm Ty cảnh sát, trại lính khố xanh, kho bạc, nhà bưu điện… Quần chúng còn phá các khám lớn giải thoát cho nhiều tù chủ trương, truy bắt bọn Việt gian thân Pháp, thân Nhật, có tội ác với nhân dân.
Đến 12 giờ trưa, 60.000 quần chúng từ các ngả kéo về sân vận động thị xã tham gia cuộc mít-tinh trọng thể. Ủy ban khởi nghĩa đã long trọng tuyên bố sự ra đời của Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Rạch Giá thay thế cho chính quyền tay sai phát xít Nhật.
Tại Châu Đốc, nửa đêm và rạng sáng, các đội đội vũ trang thị xã Châu Đốc đi chiếm các công sở của chính quyền ngụy, như Tòa bố (cơ quan cai trị của Pháp đứng đầu tỉnh), Sở Mật thám, Sở Cảnh sát… lính bảo an đã giao nộp vũ khí đạn dược cho cách mạng.
Đến sáng, hàng vạn nhân dân thị xã và các vùng lân cận tuần hành thị uy rồi họp mít-tinh chào mừng lễ ra mắt của Ủy ban nhân dân cách mạng tỉnh, do đồng chí Nguyễn Văn Thôi làm chủ tịch.
Chỉ trong vòng một tuần lễ, chính quyền cách mạng được thành lập ở các cấp huyện, xã. Chính quyền cách mạng bao gồm đại biểu của các tầng lớp nhân dân, các dân tộc, tôn giáo tham gia.
Tại Biên Hòa, gần 1 vạn nhân dân tỉnh lỵ Biên Hòa và các vùng lân cận tham dự mít-tinh mừng thắng lợi của cuộc khởi nghĩa tỉnh nhà và đón chào Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Biên Hòa ra mắt. Đồng chí Hoàng Minh Châu được cử làm Chủ tịch Ủy ban.
Gần 1 vạn nhân dân tỉnh lỵ Biên Hòa và các vùng lân cận tham dự mít-tinh mừng thắng lợi của cuộc khởi nghĩa tỉnh nhà và đón chào Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời tỉnh Biên Hòa ra mắt.
Kết thúc cuộc mít-tinh là lễ tuyên thệ của những người tham dự, thay mặt cho 15 vạn nhân dân trong tỉnh, sẵn sàng hy sinh tính mạng, tài sản để bảo vệ Tổ quốc, giữ vững chính quyền cách mạng mới giành được. Sau đó, cuộc mít-tinh biến thành cuộc tuần hành thị uy khắp các đường phố tỉnh lỵ Biên Hòa.
NGỌC TOÁN