Ngày Thơ Việt Nam nghĩ về thơ hiện nay

8 giờ trướcBài gốc

Nhà giáo - nhà thơ Vũ Tuyết Liễu trình bày tác phẩm thơ của mình tại Ngày Thơ Việt Nam

Không chỉ là ngày hội để các nhà thơ giới thiệu tác phẩm của mình, Ngày Thơ Việt Nam còn là cơ hội để nhìn lại vai trò của thơ trong đời sống hiện đại. Trong một thế giới đầy biến động, với sự bùng nổ của công nghệ và mạng xã hội, thơ ca liệu có còn giữ được vị trí trung tâm trong đời sống tinh thần của con người?

Thơ trong dòng chảy văn hóa đương đại

Thơ đã có một lịch sử lâu dài, gắn liền với sự phát triển của nhân loại. Từ những bài thơ truyền miệng trong dân gian đến những tác phẩm bác học trong nền văn học viết, thơ luôn mang trong mình sứ mệnh phản ánh tâm tư, tình cảm của con người trước cuộc sống.

Bước vào thế kỷ XXI, với sự bùng nổ của văn hóa nghe - nhìn, sự lên ngôi của các nền tảng mạng xã hội và giải trí trực tuyến, vị thế của thơ có phần bị thu hẹp. Nhiều người cho rằng thơ đang mất dần sức hút, không còn là tiếng nói chủ đạo của thời đại như trước.

Thực tế, thơ vẫn có chỗ đứng, nhưng đã thay đổi về hình thức và phương thức lan tỏa. Nếu như trước đây, thơ chủ yếu được công bố trên sách báo, tạp chí văn học, thì nay thơ có thể xuất hiện trên Facebook, Instagram, TikTok với những bài thơ ngắn, hay thậm chí là thơ kết hợp với hình ảnh, video. Điều này chứng tỏ rằng thơ vẫn có sức sống, chỉ là nó cần thích nghi với thời đại mới.

Dù xã hội phát triển đến đâu, con người vẫn luôn có nhu cầu biểu đạt cảm xúc, suy tư về cuộc đời, tình yêu, thân phận. Thơ chính là một trong những phương tiện tinh tế và sâu sắc nhất để làm điều đó.

Trong thời đại ngày nay, con người phải đối mặt với nhiều áp lực: Công việc, gia đình, môi trường sống...

Thơ, với sự cô đọng và giàu hình ảnh, giúp người đọc tìm được sự đồng điệu, sẻ chia. Những vần thơ sâu lắng đầy sức nặng an ủi mỗi tâm hồn cô đơn, khơi gợi những suy tư sâu xa về cuộc sống.

Tác phẩm thơ "Ngọt miền rạ rơm" của nhà giáo - nhà văn Nguyễn Chí Ngoan

Thơ - giáo dục nhân cách

Thơ không chỉ là nghệ thuật mà còn là phương tiện giáo dục. Trong nhà trường, thơ giúp học sinh cảm thụ vẻ đẹp của ngôn ngữ, hiểu về lịch sử, văn hóa và bồi dưỡng tâm hồn. Những bài thơ yêu nước, thơ ca ngợi thiên nhiên, con người, những vần thơ triết lý mang lại cho học sinh những bài học nhân sinh sâu sắc.

Không chỉ trong giáo dục chính quy, thơ còn xuất hiện trong các diễn đàn xã hội, giúp con người hướng đến những giá trị nhân văn, lòng nhân ái và tinh thần yêu thương.

Thơ không chỉ dừng lại ở cảm xúc cá nhân, mà còn có thể trở thành tiếng nói của thời đại. Trong lịch sử, nhiều bài thơ đã trở thành động lực tinh thần cho các cuộc cách mạng, phong trào yêu nước.

Ngày nay, thơ vẫn có thể lên tiếng trước những vấn đề xã hội, bày tỏ khát vọng hòa bình, phản ánh bất công, hoặc đơn giản là nhắc nhở con người sống chậm lại, trân trọng những điều bình dị. Nhiều nhà thơ đương đại đã dùng ngôn ngữ thơ để phản ánh hiện thực, để lay động nhận thức của cộng đồng.

Thơ trên mạng xã hội - cách tiếp cận mới

Nếu như trước đây, thơ chủ yếu được lưu truyền qua sách vở, báo chí, thì ngày nay, mạng xã hội đã mở ra một không gian mới để thơ tiếp cận công chúng.

Nhiều nhà thơ đã tận dụng Facebook, Instagram, TikTok để đăng tải tác phẩm của mình. Thơ ngắn, thơ tự do với nội dung sâu sắc, dễ tiếp cận đang thu hút hàng triệu lượt đọc và chia sẻ. Điều này cho thấy thơ vẫn có giá trị trong đời sống hiện đại, chỉ là nó đang tìm một cách thể hiện phù hợp hơn.

Bên cạnh đó, những chương trình đọc thơ, giao lưu thơ trên các nền tảng số cũng giúp khán giả cảm nhận được thơ theo một cách mới, không chỉ qua chữ viết mà còn qua giọng đọc, âm nhạc, hình ảnh.

Dù trong bất cứ thời đại nào, thơ vẫn giữ được bản sắc, tính nhân văn và sức mạnh tư tưởng. Điều này đòi hỏi trách nhiệm của người sáng tác.

Nhà thơ không chỉ viết cho mình, mà còn viết cho đời, cho những tâm hồn đồng điệu. Một bài thơ hay không chỉ chạm đến trái tim người đọc, mà còn có thể thay đổi nhận thức, đánh thức những giá trị tốt đẹp trong xã hội.

Trong bối cảnh hiện nay, thơ không thể chỉ là những lời bay bổng vô thực, mà cần phản ánh chân thực cuộc sống, đồng thời mở ra những chân trời tư tưởng mới. Thơ có thể mang hơi thở của công nghệ, của thời đại số, nhưng không vì thế mà mất đi chiều sâu và giá trị nhân văn.

Thơ mãi trường tồn

Nhìn lại hành trình của Ngày Thơ Việt Nam và vai trò của thơ trong xã hội hiện đại, có thể khẳng định rằng: Thơ chưa bao giờ chết, chỉ là nó đang chuyển mình để thích nghi với thời đại mới.

Thơ vẫn là tiếng nói của tâm hồn, là sợi dây kết nối con người với những giá trị tốt đẹp. Trong thế giới đầy biến động, thơ càng có vai trò quan trọng trong việc cân bằng cảm xúc, nuôi dưỡng tâm hồn và truyền tải những thông điệp nhân văn.

Vấn đề đặt ra là: Những người yêu thơ, những nhà thơ cần làm gì để thơ tiếp tục phát triển? Đó không chỉ là câu chuyện của riêng những người sáng tác, mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội - những ai còn trân trọng và tin vào sức mạnh của ngôn từ.

Thơ sẽ tiếp tục sống, nếu chúng ta còn cần đến vẻ đẹp của ngôn từ.

Và, Ngày Thơ Việt Nam vẫn sẽ là ngày để tôn vinh, để suy ngẫm và để tiếp tục hành trình của thơ ca trong thời đại mới.

Trương Anh Sáng

Nguồn VHPT : https://vanhoavaphattrien.vn/ngay-tho-viet-nam-nghi-ve-tho-hien-nay-a27889.html