Mỏ Ruby – Saphia khu vực Đồi Tỷ - Khe Mét, xã Châu Bình, huyện Quỳ Châu. Ảnh: Trần Tú
Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bùi Thanh An vừa ký Quyết định số 54/QĐ-CPHC xử phạt Công ty Cổ phần đá quý và vàng Hà Nội vì đã thực hiện 13 hành vi vi phạm hành chính trong hoạt động khai thác khoáng sản tại khu vực đồi Tỷ – Khe Mét (xã Châu Bình, huyện Quỳ Châu).
Trong số các vi phạm được ghi nhận, đáng chú ý là hành vi lấn chiếm 1,28 ha đất nông nghiệp để sử dụng làm khu chế biến, bãi thải và công trình phụ trợ mà không có sự cho phép của cơ quan chức năng. Bên cạnh đó, doanh nghiệp này chưa xây dựng hệ thống mương thu gom nước mưa chảy tràn và bể cải tiến để lắng lọc, xử lý nước thải sinh hoạt tại khu vực mỏ.
Cơ quan kiểm tra cũng phát hiện công ty bố trí khu vực lưu giữ chất thải nguy hại không đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật, tiềm ẩn nguy cơ gây ô nhiễm môi trường. Đáng nói, trong hai năm liên tiếp 2023 và 2024, đơn vị này không nộp báo cáo môi trường định kỳ cho cơ quan chức năng như quy định.
Ngoài ra, công ty cũng không lắp đặt trạm cân tại vị trí xuất khoáng sản nguyên khai để theo dõi sản lượng khai thác thực tế. Hồ sơ, tài liệu chứng minh sản lượng khai thác hàng năm được lập thiếu sót và không đầy đủ.
Cơ quan chuyên môn xác định hoạt động khai thác thực tế đã vượt ra ngoài phạm vi ranh giới khu vực được cấp phép. Thiết kế mỏ đã được phê duyệt nhưng không được nộp cho cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền. Trong khi đó, các hộ chiếu nổ mìn phục vụ khai thác cũng bị lập thiếu nội dung theo yêu cầu.
Công ty Cổ phần đá quý và vàng Hà Nội còn bị xác định không thực hiện đầy đủ thủ tục liên quan đến nhập - xuất kho vật liệu nổ công nghiệp, tiền chất thuốc nổ. Hệ thống chống sét không được kiểm tra định kỳ. Đáng lo ngại, đơn vị này chưa xây dựng biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất nhưng vẫn đưa kho vật liệu nổ công nghiệp vào hoạt động.
Với 13 hành vi vi phạm nêu trên, UBND tỉnh Nghệ An đã ra quyết định xử phạt hành chính Công ty Cổ phần đá quý và vàng Hà Nội số tiền hơn 782 triệu đồng. Đồng thời, doanh nghiệp này bị yêu cầu nộp lại hơn 137 triệu đồng tiền thu lợi bất hợp pháp từ các hoạt động vi phạm.
UBND tỉnh cũng đưa ra một số hình thức xử phạt bổ sung và áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả nhằm đảm bảo việc quản lý tài nguyên, môi trường và an ninh trật tự trong hoạt động khai thác khoáng sản.
Năm 2010, Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã cấp phép cho Công ty Cổ phần đá quý và vàng Hà Nội khai thác đá quý ruby – saphia bằng phương pháp lộ thiên tại khu vực đồi Tỷ – Khe Mét. Dự án có diện tích khai thác 4,72 ha, với trữ lượng hơn 229kg đá quý, công suất tối đa 50kg/năm và thời hạn khai thác 5 năm 7 tháng.
Sau khi hết hạn, doanh nghiệp này tiếp tục xin gia hạn và được Bộ Tài nguyên và Môi trường chấp thuận vào ngày 15/9/2020, với thời gian gia hạn thêm 5 năm 7 tháng.
Tuy nhiên, việc liên tiếp để xảy ra vi phạm trong quá trình khai thác, quản lý môi trường và sử dụng vật liệu nổ đã khiến công ty bị xử lý nghiêm khắc, cho thấy sự tăng cường giám sát của chính quyền Nghệ An đối với hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn.
Nguyễn Thuấn