Động lực quan trọng giúp Việt Nam có được bước tiến đó chính là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã đánh dấu bước ngoặt chiến lược, mở ra cánh cửa đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới.
Hoạt động sản xuất máy tính bảng tại Công ty Trung Nam EMS (Khu công nghệ cao thành phố Đà Nẵng). Ảnh: Quốc Dũng - TTXVN
Nghị quyết 57 không chỉ là một văn kiện định hướng mà còn là bản thiết kế tổng thể với những giải pháp cụ thể, mang tính hành động cao, nhằm tháo gỡ rào cản và khơi thông nguồn lực cho các lĩnh vực mũi nhọn.
Ông Vũ Quốc Huy, Giám đốc Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia (NIC) nhấn mạnh, việc ban hành Nghị quyết là bước ngoặt lớn, đưa khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành quốc sách hàng đầu, đồng thời tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững.
Theo Giám đốc NIC, ba trụ cột về thể chế, nguồn nhân lực và hạ tầng được xác định trong Nghị quyết sẽ là nền tảng quan trọng để Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương cụ thể hóa thành chương trình hành động. Đặc biệt, Nghị quyết cũng khẳng định vai trò của sự kết hợp giữa nguồn lực nhà nước và khu vực tư nhân trong việc hình thành và vận hành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện.
Từ góc nhìn lập pháp, GS.TS Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho rằng Việt Nam có lợi thế lớn về nguồn nhân lực trẻ, thông minh và khả năng thích ứng nhanh. Đây là nền tảng để rút ngắn con đường phát triển khoa học công nghệ, giúp đất nước bắt kịp, thậm chí có thể đi nhanh hơn so với nhiều quốc gia. Việc Nghị quyết 57 xác định khoa học công nghệ là trụ cột tăng trưởng cho thấy sự thay đổi tư duy mạnh mẽ, đặt con người và tri thức vào vị trí trung tâm của phát triển.
Đối với cộng đồng doanh nghiệp, Nghị quyết 57 tạo động lực mới để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, gắn kết chặt chẽ với kinh tế xanh và kinh tế số. Nhờ đó, doanh nghiệp có thêm điều kiện mở rộng thị trường, nâng cao sức cạnh tranh, đồng hành cùng đất nước trong giai đoạn phát triển mới.
Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Giám đốc Công ty TNHH Thời trang Anima Việt Nam chia sẻ, Nghị quyết đã giúp doanh nghiệp mạnh dạn đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, đồng thời nghiên cứu, phát triển các sản phẩm thời trang ứng dụng công nghệ xanh, bắt kịp xu hướng toàn cầu.
Bà Nguyễn Thị Tuyết Mai, Giám đốc Công ty TNHH Thời trang Anima Việt Nam. Ảnh: Thùy Linh/Bnews/vnanet.vn
Trên cơ sở Nghị quyết 57, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1131/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược; trong đó xác định 11 ngành công nghệ chiến lược và 35 sản phẩm trọng điểm Việt Nam cần tập trung phát triển. Các lĩnh vực như công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, blockchain, công nghệ tài chính… đều giàu tiềm năng, phù hợp với lợi thế nhân lực trẻ, năng động của quốc gia.
Theo NIC, mục tiêu đến năm 2050 sẽ đào tạo khoảng 50.000 nhân lực chất lượng cao cho ngành công nghiệp bán dẫn, đủ khả năng làm chủ toàn bộ các công đoạn then chốt. Trung tâm này sẽ đóng vai trò hạt nhân kết nối các thành tố trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo từ viện nghiên cứu, trường đại học đến doanh nghiệp và quỹ đầu tư, qua đó hình thành một mạng lưới hợp tác bền vững.
Điểm quan trọng của Nghị quyết 57 chính là coi con người là trung tâm và là cốt lõi dẫn dắt toàn bộ quá trình chuyển đổi. Bà Nguyễn Nhã Quyên, Giám đốc vận hành Quỹ Khởi nghiệp Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ Việt Nam (SVF) cho rằng, yếu tố nổi bật nhất của Nghị quyết không nằm ở công nghệ mà chính là con người. Nghị quyết 57 khuyến khích tư duy khởi nghiệp, tinh thần dám thử nghiệm, chấp nhận rủi ro và tìm ra phương án tối ưu, phản ánh đúng tinh thần doanh nhân khởi nghiệp hiện đại. Đồng thời, việc thu hút, trọng dụng và nuôi dưỡng nhân tài đã được cụ thể hóa bằng hành động, tạo sự đồng thuận trong cả khu vực công và tư.
Theo bà Nguyễn Nhã Quyên, để hiện thực hóa khát vọng phát triển, Việt Nam không thể mãi dừng lại ở vai trò “công xưởng” của thế giới mà phải chủ động làm chủ công nghệ lõi, ít nhất đủ khả năng kiểm soát và triển khai, để không bị phụ thuộc khi xảy ra biến động toàn cầu.
Quan điểm này cũng tương đồng với GS.TS Hoàng Văn Cường, khi ông cho rằng Việt Nam cần tạo ra những sản phẩm, lĩnh vực mới của chính người Việt, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu ở những công đoạn có giá trị cao thay vì chỉ gia công ở khâu thấp. Muốn vậy, động lực đột phá phải dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và các xu thế thời đại như chuyển đổi số, tự động hóa, trí tuệ nhân tạo và phát triển xanh.
Ở góc độ quản lý, ông Vũ Quốc Huy nhấn mạnh sự cần thiết phải tiếp tục hoàn thiện thể chế, xây dựng các cơ chế đột phá, đặc biệt là cơ chế thử nghiệm, nhằm tạo sự chủ động cho cơ sở nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp khởi nghiệp. Chỉ khi có không gian thử nghiệm, sáng tạo mới được khuyến khích và thành quả mới có cơ hội đi vào thực tiễn. Đồng thời, việc huy động tối đa nguồn lực trong và ngoài nước để giải quyết các “bài toán công nghệ lớn” sẽ giúp Việt Nam làm chủ công nghệ lõi, áp dụng hiệu quả cho phát triển kinh tế - xã hội.
Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa của một kỷ nguyên mới, nơi tri thức và sáng tạo trở thành động lực cốt lõi cho sự phát triển. Nghị quyết 57 không chỉ là định hướng chiến lược, mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ về khát vọng vươn lên bằng trí tuệ và công nghệ. Đất nước đã đi qua thời kỳ chỉ giữ vai trò “người tham gia” và đang từng bước khẳng định vị thế của “người kiến tạo tương lai”. Trong hành trình ấy, Nghị quyết 57 chính là chiếc chìa khóa mở ra cánh cửa mới, giúp Việt Nam tự tin tiến nhanh, tiến vững chắc và tiến xa hơn trên bản đồ thế giới.
Thùy Linh/Bnews/vnanet.vn