Nghiêm cấm thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai

3 giờ trướcBài gốc

Chiều 22/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga đã trình bày báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi).

Xử lý hiệu quả tội phạm mua bán người

Báo cáo tóm tắt giải trình tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, khái niệm “mua bán người” trong dự thảo Luật cơ bản đã bảo đảm tính thống nhất, tính đồng bộ của hệ thống pháp luật, phúc đáp yêu cầu thực tiễn trong đấu tranh phòng, chống mua bán người, bảo đảm tiệm cận với các điều ước quốc tế về phòng, chống mua bán người mà Việt Nam là thành viên.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga, khoản 2 Điều 3 dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) đã quy định hành vi nghiêm cấm “thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai”. Ảnh: Quochoi.vn

Dự thảo Luật sau khi được tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp này gồm 8 chương và 65 điều (giảm 1 điều so với dự thảo Luật trình Quốc hội, trong đó bỏ các điều 34, 56, 58, 59; bổ sung các điều 21, 40 và 64; sửa đổi 63 điều, giữ nguyên 2 điều).

Đáng chú ý, khái niệm “mua bán người” trong dự thảo Luật đã mở rộng hơn một số nội dung so với Bộ luật Hình sự và pháp luật hiện hành, trong đó có nội dung người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi thì chỉ cần yếu tố hành vi và mục đích là đã bị coi là mua bán người và như vậy, họ cũng được bảo vệ như người dưới 16 tuổi. Quy định này cũng phù hợp với Công ước của Liên hợp quốc về Quyền trẻ em.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, với khái niệm “mua bán người” được quy định rộng hơn so với quy định của Bộ luật Hình sự sẽ làm cơ sở để hoàn thiện pháp luật về hình sự, tố tụng hình sự nhằm xử lý hiệu quả hơn loại tội phạm này và nâng cao hơn nữa nhận thức của người dân về phòng, chống mua bán người. Đồng thời để bảo đảm tính nghiêm minh và tăng cường công tác phòng ngừa, khái niệm “mua bán người” trong dự thảo Luật còn có nội dung rộng hơn quy định của một số điều ước quốc tế, như: bổ sung mục đích vô nhân đạo khác, thủ đoạn khác.

Quang cảnh Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Ảnh: Quochoi.vn

Một số ý kiến đề nghị bổ sung hành vi “thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai” vào khái niệm mua bán người tại khoản 1 Điều 2 làm cơ sở đấu tranh phòng, chống hiệu quả thực trạng thỏa thuận mua bán người khi còn đang là bào thai. Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, những năm qua, tình trạng mua bán bào thai nhằm mục đích mua bán đứa trẻ sau khi được sinh ra đang là thực tế đáng lo ngại. Việc thỏa thuận mua bán này thực chất là tiền đề của hành vi mua bán người (mua bán người từ giai đoạn còn đang là bào thai), nhưng việc xử lý hành vi này lại chưa được pháp luật điều chỉnh. Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, khoản 2 Điều 3 dự thảo Luật đã quy định hành vi nghiêm cấm “thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai”.

Nạn nhân được trợ giúp pháp lý và hỗ trợ pháp luật

Đối với khái niệm nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân (khoản 6 và khoản 7 Điều 2), Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, nếu quy định theo hướng nạn nhân là bất kỳ người nào là đối tượng của hành vi mua bán người, sẽ rất khó chứng minh trên thực tế, không bảo đảm tính khả thi. Vì vậy, việc xác định nạn nhân cần phải dựa trên tiêu chí cụ thể, như bị xâm hại bởi hành vi mua bán người và được cơ quan có thẩm quyền xác định. Đồng thời, dự thảo Luật cũng quy định rộng hơn so với yêu cầu của các điều ước quốc tế trong việc hỗ trợ cả người đang trong quá trình xác định là nạn nhân. Do đó, đề nghị cho giữ như trong dự thảo Luật.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Điều 37 của dự thảo Luật đã được chỉnh lý theo hướng người dưới 18 tuổi đi cùng nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân được hưởng các chế độ hỗ trợ như nạn nhân, trừ hỗ trợ học nghề, tư vấn việc làm, trợ cấp khó khăn ban đầu, hỗ trợ vay vốn. Các chế độ hỗ trợ khác dành cho trẻ em (nếu có) thì được thực hiện theo quy định của pháp luật về trẻ em.

Các đại biểu tham dự Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Ảnh: Quochoi.vn

Đối với việc trợ giúp pháp lý và hỗ trợ pháp luật (Điều 42), Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, theo quy định của Luật hiện hành thì nạn nhân được trợ giúp pháp lý để làm thủ tục đăng ký cư trú, hộ tịch, nhận chế độ hỗ trợ, đòi bồi thường thiệt hại. Để bảo đảm mục tiêu lấy nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân là trung tâm thì việc hỗ trợ cho họ sau khi tiếp nhận cần kịp thời, nhanh chóng và phải thực hiện ngay.

Do đó, khái niệm “hỗ trợ pháp luật” trong dự thảo Luật được hiểu là việc tư vấn để phòng ngừa bị mua bán trở lại, tư vấn làm thủ tục đăng ký cư trú, hộ tịch, làm căn cước, nhận chế độ hỗ và được thực hiện bởi Ủy ban nhân dân cấp xã, Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài nơi tiếp nhận. Đồng thời, Điều 42 của dự thảo Luật được tách thành 2 khoản quy định về trợ giúp pháp lý và hỗ trợ pháp luật…

Về quy định cấm hành vi “mua bán bào thai”, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An Thái Thị An Chung cho biết, đây là thủ đoạn mới của tội phạm mua bán người xuất hiện gần đây. Tuy nhiên, trong thời gian qua gặp khó khăn trong quá trình xử lý. Nạn nhân chủ yếu là phụ nữ, người dân tộc thiểu số ở vùng sâu vùng xa bị dụ dỗ ra nước ngoài mang thai, sinh con và bán để lấy tiền hoặc đổi bằng hiện vật khác. Hành vi thỏa thuận này bản chất là tiền đề của hành vi mua bán người. Tuy nhiên việc xử lý còn khó khăn vì trong Bộ luật Hình sự chưa có quy định.

Để tạo hành lang pháp lý, bảo vệ trẻ em, theo đại biểu Thái Thị An Chung, việc bổ sung nghiêm cấm hành vi "thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai" trong dự thảo Luật là rất cần thiết, nâng cao khả năng đấu tranh với loại tội phạm này; đồng thời bảo vệ tốt hơn quyền trẻ em và phù hợp với các công ước quốc tế nước ta đã tham gia.

Hồng Thái

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/nghiem-cam-thoa-thuan-mua-ban-nguoi-tu-khi-con-dang-la-bao-thai.html