Nghiên cứu chính sách hỗ trợ tài chính 'xanh hóa' đội tàu biển Việt Nam

7 giờ trướcBài gốc

Tham luận tại Đại hội đại biểu lần thứ I Đảng bộ Bộ Xây dựng sáng nay (5/8), ông Lê Đỗ Mười, Bí thư Đảng ủy, Cục trưởng Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam cho biết, thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về phát triển kinh tế biển, đến nay, hệ thống cảng biển trên toàn quốc đã được phát triển với 34 cảng biển, 320 bến cảng với tổng chiều dài cầu cảng trên 100km.

Ông Lê Đỗ Mười, Bí thư Đảng ủy, Cục trưởng Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam.

Các cảng cửa ngõ quốc tế, kết hợp trung chuyển quốc tế đã được hình thành, đủ năng lực tiếp nhận các thế hệ tàu lớn nhất thế giới (18.000 - 24.000 TEU) tại các cụm cảng trọng điểm như: Cái Mép - Thị Vải (TP.HCM) và Lạch Huyện (Hải Phòng), kết nối với các thị trường toàn cầu, giảm sự phụ thuộc vào các cảng trung chuyển trong khu vực.

Điều này góp phần giảm chi phí logistics quốc gia - vốn đang chiếm khoảng 16,8 - 17% GDP, cao hơn đáng kể so với mức trung bình 10-15% của thế giới và khu vực, nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam.

Song hành với hàng hải, đường thủy nội địa là mạch máu nội sinh, là giải pháp chiến lược cho vận tải khối lượng lớn.

Với khả năng vận chuyển hàng hóa khối lượng lớn, siêu trường, siêu trọng với chi phí chỉ bằng khoảng 1/3 - 1/5 so với đường bộ, vận tải thủy nội địa hiện đang đảm nhận khoảng 18 - 20% tổng lượng hàng hóa vận chuyển của cả nước.

Việc dịch chuyển hàng hóa từ đường bộ sang đường thủy không chỉ giúp giảm áp lực đáng kể lên hạ tầng đường bộ đang quá tải (chiếm trên 70% tổng lượng hàng), hạn chế ùn tắc và tai nạn giao thông, mà còn mang lại lợi ích môi trường vượt trội.

Mặc dù vậy, Cục trưởng Lê Đỗ Mười cũng nhìn nhận, lĩnh vực hàng hải và đường thủy vẫn đang phải đối mặt nhiều thách thức.

Hạ tầng thiếu đồng bộ, kết nối còn hạn chế; Đội tàu biển Việt Nam còn lạc hậu về công nghệ và tuổi tàu cao (khoảng 15-20 năm), chủ yếu là tàu hàng rời và tàu dầu, thiếu các tàu chuyên dụng, tàu container cỡ lớn để cạnh tranh trên các tuyến quốc tế.

Hiện, chỉ khoảng 5-10% hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam do đội tàu mang cờ Việt Nam đảm nhận vận chuyển, phần lớn phải thuê tàu nước ngoài.

Công nghiệp đóng tàu sau giai đoạn phát triển nóng đã đối mặt với nhiều khó khăn, suy thoái, công suất sụt giảm.

Công nghệ và quản lý còn thiếu nền tảng số hóa đồng bộ giữa các lĩnh vực.

Nguồn vốn nhà nước cho lĩnh vực hàng hải, đường thủy nội địa chưa tương xứng với tiềm năng, chỉ khoảng 2-4% tổng vốn ngân sách chi cho các lĩnh vực GTVT.

Cơ chế hỗ trợ tài chính mạnh mẽ là giải pháp cần thiết để doanh nghiệp Việt Nam sớm "xanh hóa" đội tàu (Ảnh minh họa).

Đột phá trong phát triển hàng hải và đường thủy, 7 giải pháp được lãnh đạo cục quản lý chuyên ngành đưa ra.

Chiến lược hàng đầu là đồng bộ hóa thể chế.

Trọng tâm là ưu tiên nghiên cứu hợp nhất Bộ Luật hàng hải Việt Nam và Luật giao thông đường thủy nội địa, đẩy mạnh các cơ chế phân cấp, phân quyền trong tổ chức thực hiện; Nghiên cứu các cơ chế ưu đãi vượt trội để khuyến khích các nhà đầu tư tư nhân tham gia vào các dự án hạ tầng quan trọng, đẩy mạnh hợp tác công - tư (PPP) giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước và tăng tính hiệu quả, tính cạnh tranh cho toàn hệ thống;

Thứ hai, tập trung xây dựng quy hoạch, đề án phát triển ngành hàng hải, đường thủy; tăng cường tính liên kết, thống nhất giữa 2 lĩnh vực trong một tổng thể vận tải thủy, lấy cảng biển là trung tâm, đầu mối.

Thứ ba, đầu tư chiều sâu, có trọng tâm, trọng điểm cho hạ tầng giao thông đường thủy theo quy hoạch được phê duyệt, giải quyết dứt điểm các điểm nghẽn luồng tuyến, hiện đại hóa hạ tầng, tập trung cải tạo các cầu có tĩnh không thấp trên các tuyến quốc gia quan trọng

Thứ tư là xây dựng, triển khai các hành lang vận tải logistics đa phương thức chiến lược để kết nối trực tiếp các trung tâm sản xuất lớn với các cảng biển thông qua hệ thống cảng cạn, đường thủy nội địa, kết hợp với đường sắt và đường bộ.

Thứ năm, phát triển đội tàu Việt Nam để nâng cao khả năng tự chủ, cạnh tranh trong vận tải biển.

Trong đó, việc cần làm là nghiên cứu chính sách khuyến khích và hỗ trợ tài chính mạnh mẽ để hiện đại hóa và xanh hóa đội tàu biển Việt Nam, ưu tiên đầu tư đóng mới hoặc mua sắm các tàu container cỡ lớn, tàu chuyên dụng, các loại tàu sử dụng năng lượng sạch; Khôi phục, tái cấu trúc, nâng tầm công nghiệp đóng tàu như một ngành kinh tế mũi nhọn.

Thứ sáu, ứng dụng phát triển công nghệ mới để chuyển đổi số, chuyển đổi xanh lĩnh vực hàng hải - đường thủy.

Cuối cùng là ưu tiên nguồn lực đầu tư công để thúc đẩy tiềm năng vận tải của lĩnh vực hàng hải - đường thủy và nhanh chóng tiếp cận mục tiêu xanh hóa vận tải.

Nhóm PV

Nguồn Xây Dựng : https://baoxaydung.vn/nghien-cuu-chinh-sach-ho-tro-tai-chinh-xanh-hoa-doi-tau-bien-viet-nam-192250805125601705.htm