Nằm ẩn mình trong lòng núi đá của xã Cao Kỳ, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn, chùa Thạch Long hay còn gọi là “chùa Rồng đá” từ lâu đã được biết đến như một điểm linh thiêng và huyền bí. Nơi đây không chỉ là địa điểm chiêm bái tâm linh thu hút hàng ngàn Phật tử mỗi dịp đầu xuân, mà còn là chứng tích lịch sử hào hùng của dân tộc trong thời kỳ kháng chiến.
Nằm gọn trong một hang đá lớn, rộng rãi, sạch sẽ và thoáng đãng, điều hiếm thấy với một ngôi chùa ở Việt Nam. Cửa hang có hình dạng như miệng một con rồng đang há rộng, chính vì thế, chùa mang tên Thạch Long, tức “rồng đá”.
Chùa Thạch Long ẩn mình giữa núi rừng Cao Kỳ, huyện Chợ Mới, Bắc Kạn.
Chùa có hai khu vực chính là chùa Thiên và chùa Âm. Chùa Thiên nằm ở độ cao nhất, được tiếp cận bằng bậc đá dẫn lên từ chân núi.
Chùa Âm nhỏ hơn, nằm vòng theo sườn núi, với cửa hang hẹp và không gian vừa phải, sâu khoảng 6 mét. Cả hai khu vực đều có những tượng Phật thiên tạo được tạo hình từ nhũ đá trong hang, cùng những vách đá tạo dáng như lọng che cho các vị Chư Phật.
Không gian trong hang chia thành hai phần: chùa Thiên và chùa Âm.
Tương truyền, ngày xưa người dân làng Hoa Sơn (xã Vi Hương, huyện Bạch Thông) đã rước tượng Phật Thích Ca mạ vàng theo dòng sông Cầu về thờ trên đỉnh núi Phja Bjoóc. Khi đến khu vực vằng Bó Mi (nay thuộc xã Cao Kỳ), chiếc mảng chở tượng cứ quay vòng, không thể tiến thêm.
Đêm đó, đoàn người dựng trại ngủ lại. Sáng hôm sau, tượng Phật biến mất một cách bí ẩn. Một người trong đoàn đã khấn vái và xin ngài chỉ dẫn nơi ngự tọa. Bó nhang được đốt lên, làn khói cuộn bay sang bên kia sông rồi dẫn thẳng vào một hang động tuyệt đẹp. Người dân tin rằng đó là dấu hiệu thiêng liêng, và từ đó lập chùa thờ Phật ngay tại hang đá này.
Chùa Thạch Long nằm gọn trong một hang đá lớn, rộng rãi, sạch sẽ và thoáng đãng.
Không chỉ mang đậm màu sắc huyền thoại, chùa Thạch Long còn là một di tích lịch sử gắn với cuộc kháng chiến chống Pháp. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, nơi đây từng là trạm vận chuyển và kho chứa vũ khí bí mật của quân đội ta. Đặc biệt, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng ba lần đến thăm chùa trong thời kỳ kháng chiến.
Sau khi hòa bình lập lại, người dân địa phương tiếp tục tu bổ và gìn giữ chùa như một nơi thờ tự linh thiêng, ghi nhớ công lao của tiền nhân và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
Chùa đá cổ giữa núi rừng thu hút khách đến tham quan, chiêm bái.
Hội chùa Thạch Long được tổ chức thường niên vào mùng 7 tháng Giêng, thu hút nhiều khách thập phương đến dâng hương, cầu may mắn, bình an cho năm mới.
Gần đây, ngôi chùa trở nên nổi tiếng trên mạng xã hội nhờ những buổi livestream của thầy Thích Khai Quảng (tên thật là Lưu Văn Quynh, SN 1988, quê Quảng Ninh), người đã gắn bó và trông coi chùa suốt 8 năm qua. Những buổi trò chuyện thân mật, mộc mạc của thầy ngay trong gian chùa đơn sơ, giới thiệu các đặc sản địa phương như miến khô, nấm hương… đã khiến cộng đồng mạng vô cùng thích thú.
Sư thầy Thích Khai Quảng là người đã gắn bó và trông coi chùa suốt 8 năm qua.
Cách nói chuyện dí dỏm, chân thật và gần gũi của thầy Quảng không chỉ giúp lan tỏa hình ảnh ngôi chùa mà còn khơi dậy niềm tự hào văn hóa vùng cao. Nhiều video của thầy đạt hàng triệu lượt xem, có buổi livestream đông đến mức phải “tạm dừng nhận đơn để kịp gói hàng”.
Chủ tịch UBND xã Cao Kỳ Đồng Phúc Toản cũng xác nhận: Thầy Quảng hiện là người đang quản lý chùa Thạch Long và luôn nhận được sự ủng hộ từ chính quyền cũng như nhân dân địa phương.
Lối lên chùa có nhiều loài cây cổ thụ.
Hang động từng là nơi cất giữ vũ khí bí mật trong thời kỳ chống Pháp.
Bảo Khánh