Từ một hộ cận nghèo nhiều năm sống trong ngôi nhà cấp 4 rộng chừng 20m2, ngày càng xuống cấp trầm trọng, nhưng nhờ Đảng và Nhà nước, chính quyền địa phương hỗ trợ 100 triệu đồng; được anh chị em họ hàng, bà con làng xóm giúp đỡ, cho vay, cùng sự nỗ lực phi thường của chính mình, gia đình bà Viễn đã vươn lên thoát nghèo bền vững.
Cuộc sống chật vật và giấc mơ an cư
Trước năm 2024, ai đến thôn Ngô Sài, xã Quốc Oai hỏi thăm nhà bà Lê Thị Viễn thì đều nhận được những cái lắc đầu ái ngại của bà con hàng xóm. Bởi lẽ, không chỉ nghèo, thu nhập thấp, cả gia đình ba người gồm bà Viễn, con gái là chị Tạ Thị Thu và đứa cháu ngoại bé bỏng nhiều năm phải sống trong ngôi nhà cấp 4 xuống cấp, không có nhà vệ sinh. Tài sản lớn nhất của gia đình bà chỉ có cái quạt điện cũ, chiếc bếp ga nhỏ, chiếc ti vi cũng cũ mèm và chiếc giường chỉ đủ để cho ba mẹ con, bà cháu đặt lưng…
Nhớ về những năm tháng sống trong ngôi nhà cấp 4 xuống cấp lụp xụp, ẩm thấp, dột nát, bà Lê Thị Viễn mắt đượm buồn: "Mỗi ngày, nhìn những mảng tường ngày càng bong tróc, ẩm mốc loang lổ, mái ngói xô lệch, mẹ con tôi lại ước rằng khi nào có tiền sẽ xây một ngôi nhà kiên cố. Nhớ mãi mỗi khi mùa mưa bão về, mẹ con tôi lại nơm nớp nỗi lo nhà sập. Hôm nào mưa to, nước dột tứ bề, mẹ con tôi lại cả đêm thức trắng mang xô, chậu, xoong, nồi ra hứng nước và che chắn đồ đạc. Cuộc sống gia đình tôi thật cơ cực".
Năm 2024, gia đình bà Viễn đã được hỗ trợ 100 triệu đồng để xây nhà mới - động lực để gia đình bà vươn lên thoát nghèo bền vững. Trong ảnh: Bà Viễn tiếp nhận hỗ trợ của thị trấn Quốc Oai (cũ). Ảnh: BD
Cũng theo lời kể của bà Viễn, sống trong môi trường ẩm thấp, chật chội, lo lắng khiến sức khỏe của bà và cháu ngoại thường xuyên bị ảnh hưởng. Bà Viễn thường xuyên đau dạ dày, lại bị thấp khớp nên phải thuốc thang triền miên. Chị Tạ Thị Thu, con gái bà dù là lao động chính nhưng gánh nặng chăm sóc mẹ già, nuôi con nhỏ cùng áp lực kinh tế khiến nhiều lúc chị Thu cảm thấy bế tắc và chán nản.
Trò chuyện với chúng tôi, chị Thu bộc bạch: “Gia cảnh khó khăn nên học hết phổ thông, tôi phải đi làm thuê để kiếm tiền trợ giúp mẹ. Thu nhập bấp bênh, mẹ tôi thì đau ốm thường xuyên nên hầu như không tích lũy được. Do đó, giấc mơ về một ngôi nhà kiên cố cứ thế bị lãng quên giữa những lo toan thường nhật. Sau khi tôi sinh cháu đầu vào năm 2015, cuộc sống lại càng khó hơn…”.
Và rồi, bước ngoặt cuộc đời đã đến với gia đình bà Lê Thị Viễn khi năm 2024, chính sách hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo của thành phố Hà Nội và huyện Quốc Oai (cũ) được triển khai mạnh mẽ.
Tuy nhiên, hành trình từ chủ trương đến hiện thực không hề đơn giản. Ban đầu, mẹ con bà Viễn còn nhiều e ngại, sợ không đủ tiền đối ứng, sợ nợ nần chồng chất nên không dám nhận hỗ trợ.
Chia sẻ với phóng viên, ông Phạm Bá Dung, nguyên Trưởng ban Công tác Mặt trận thôn Ngô Sài cho biết: “Khi nhận được chủ trương, chúng tôi đã rà soát các hộ cận nghèo toàn thôn và thấy hoàn cảnh bà Viễn là cấp thiết nhất. Nhưng cái khó là gia đình bà Viễn quá khó khăn, bản thân hay đau ốm nên tâm lý sợ làm nhà xong không trả được nợ. Tôi cùng các ban, ngành, đoàn thể thôn đến vận động rất nhiều lần và cuối cùng bà Viễn cũng đồng ý”.
Ông Phạm Bá Dung, nguyên Trưởng ban Công tác Mặt trận thôn Ngô Sài thường xuyên động viên để gia đình bà Viễn vươn lên trong cuộc sống. Ảnh: TH
“Khi nhận tin được hỗ trợ 100 triệu để xây nhà mới (trong đó thành phố Hà Nội hỗ trợ 50 triệu đồng, huyện Quốc Oai và thị trấn Quốc Oai (cũ) hỗ trợ 50 triệu đồng), mẹ con tôi mừng rơi nước mắt nhưng cũng đầy lo lắng, cả đêm không ngủ được. Chưa bao giờ tôi dám nghĩ gia đình mình lại được hỗ trợ số tiền lớn như vậy và có cơ hội được sống trong một ngôi nhà mới”, bà Viễn xúc động kể lại.
Từ số vốn mồi quan trọng ấy, cùng với số tiền vay mượn, giúp đỡ của anh chị em họ hàng, sự tích cóp ít ỏi của chị Thu - con gái bà Viễn và khoản vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội, giữa năm 2024, ngôi nhà mơ ước của gia đình bà đã được khởi công. Những ngày xây nhà cũng là những ngày mẹ con, bà cháu bà Viễn vui nhất. Gia đình bà được anh chị em họ hàng, bà con trong xóm, làng - người góp công, người góp của và thường xuyên động viên gia đình. Điều đáng quý nữa là sự quan tâm của chính quyền xã Quốc Oai và thôn Ngô Sài không chỉ dừng lại ở việc trao tiền hỗ trợ, mà còn tích cực giám sát, đôn đốc để bảo đảm ngôi nhà được xây dựng kiên cố, an toàn, chất lượng và tiết kiệm nhất.
Sức khỏe cải thiện và nỗ lực thoát nghèo bền vững
Sau bao ngày chờ đợi, ngôi nhà mới khang trang đã hoàn thiện. Không còn là căn nhà cấp 4 lụp xụp, thay vào đó là ngôi nhà cao tầng kiên cố, vững chãi 3 tầng, 1 tum, thực sự là tổ ấm của gia đình bà Viễn. Tầng 1 là nơi sinh hoạt chung ấm cúng, các tầng trên là phòng ngủ thoáng mát, sạch sẽ cho ba mẹ con, bà cháu. Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 là cái Tết đầu tiên gia đình bà Viễn được ở trong ngôi nhà tầng kiên cố, vững chãi.
Được sống trong ngôi nhà mới, sức khỏe của bà Viễn được cải thiện rõ rệt. Hiện bà làm thêm nghề chẻ nan để tăng thu nhập cho gia đình. Ảnh: TH
Từ ngày dọn về nhà mới, cuộc sống của bà Viễn như bước sang trang mới. Không gian sống thoáng đãng, sạch sẽ, không còn ẩm mốc, thấm dột khi mưa đã giúp cho sức khỏe của bà được cải thiện rõ rệt. Những cơn đau nhức xương khớp, cơn đau dạ dày kéo dài hơn 20 năm nay đã giảm hẳn, giấc ngủ của bà sâu hơn vì không còn phải thức giấc mỗi khi trời mưa.
“Không muốn ngồi không trở thành gánh nặng cho con cháu, thay vì đi chợ bán rau, bán bánh cuốn, bún tại chợ như trước đây, tôi chuyển sang làm nghề chẻ nan - một công việc thủ công nhẹ nhàng phù hợp với sức khỏe người cao tuổi. Hằng ngày, ngoài chẻ nan, tôi phụ giúp con gái nấu cơm, chăm sóc cháu ngoại để con tôi yên tâm đi làm”, bà Viễn vui vẻ nói.
Chúng tôi ấn tượng khi chứng kiến hình ảnh bà Viễn ngồi trong ngôi nhà mới còn mùi sơn, đôi tay thoăn thoắt chẻ từng thanh nan. Công việc này không chỉ giúp bà vận động tay chân cho khỏe, mà còn mang lại một khoản thu nhập nhỏ để bà tự lo tiền mua bó rau, món quà cho cháu. Quan trọng hơn là nó giúp bà Viễn cảm thấy mình vẫn còn có ích, vẫn đóng góp được vào kinh tế gia đình.
Ngôi nhà mới không chỉ là tổ ấm giúp gia đình bà Viễn vơi đi khó khăn trong cuộc sống, mà còn là “điểm tựa” để chị Tạ Thị Thu - con gái bà Viễn nỗ lực làm ăn để đưa cả gia đình thoát nghèo bền vững.
“Ngôi nhà mới khang trang là động lực, nhưng cũng là áp lực đối với tôi. Khoản nợ vay thêm để hoàn thiện ngôi nhà 3 tầng, 1 tum có thể là nhỏ đối với các gia đình, nhưng với tôi nó là khoản tiền rất lớn vì chưa bao giờ tôi có. Nhưng thay vì than vãn, tôi đã quyết tâm biến áp lực thành hành động cụ thể. Nhìn mẹ tôi khỏe mạnh, con cái có chỗ ở và học hành tử tế, tôi như được tiếp thêm sức lực để chăm chỉ làm việc mỗi ngày”, chị Thu tâm sự.
Theo lời chị Thu kể, một ngày làm việc của chị bắt đầu từ khi cả làng còn đang chìm trong giấc ngủ - từ 1 giờ đến 5 giờ sáng. Trong khu vực sản xuất bánh cuốn của gia đình ông Lê Văn Hạp, chị Thu cùng 4-5 công nhân miệt mài làm bánh cuốn, để cho những mẻ bánh nóng hổi ra lò, kịp phục vụ các lái buôn đến lấy, đi bán tại các phiên chợ sớm. Buổi chiều, không cho phép mình nghỉ ngơi, chị Thu lại tất tả dắt xe ra đường đi giao hàng thuê.
Nỗ lực cố gắng mỗi ngày đã giúp chị Thu mang về thêm nguồn thu nhập cho gia đình. Tổng thu nhập mỗi tháng từ việc làm bánh và giao hàng của chị hiện đạt khoảng 10 triệu đồng. Không chỉ trang trải đầy đủ chi phí sinh hoạt hàng ngày, lo cho con đi học, thuốc men cho mẹ, chị đã tích cóp trả gần hết số tiền vay nợ xây nhà. Hiện chị chỉ còn món nợ vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội.
Được Nhà nước trao cho ngôi nhà vững chãi, đặc biệt là sự cố gắng của mẹ con bà Viễn, năm 2024, gia đình bà Lê Thị Viễn chính thức được công nhận thoát hộ cận nghèo, chất lượng cuộc sống ngày càng thay đổi.
Trong ngôi nhà 3 tầng, 1 tum khang trang rộn rã tiếng cười của trẻ thơ và nụ cười mãn nguyện của bà Viễn, chúng tôi thấy rõ ở đây có một tương lai tươi sáng. Hằng ngày, chị Thu vẫn miệt mài làm việc, trong ánh mắt chị không còn là sự lo âu nữa, mà ánh lên niềm tin và hy vọng. Gia đình bà Viễn không chỉ thoát nghèo bền vững, mà họ đã chiến thắng số phận, là tấm gương sáng, truyền cảm hứng mạnh mẽ cho những hộ cận nghèo khác tại xã Quốc Oai vươn lên để có cuộc sống no đủ.
Thu Hằng