Ngôn ngữ thứ hai 'chờ' giáo viên: Thách thức lớn nhất của đề án tiếng Anh

2 giờ trướcBài gốc

Giáo viên nghỉ sinh, học sinh “nhịn học”

Tháng 10/2025, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2045”, nhằm nâng cao năng lực tiếng Anh cho trẻ em, học sinh, sinh viên. Mục tiêu của đề án là đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học và ngôn ngữ này được sử dụng rộng rãi, thường xuyên, hiệu quả trong dạy học, giao tiếp, quản lí và các hoạt động giáo dục của nhà trường.

Thầy Phạm Đức Vinh, Hiệu trưởng Trường TH&THCS số 1 Phúc Khánh (Lào Cai) chia sẻ, khi thực hiện Chương trình GDPT 2018, dạy tiếng Anh bắt buộc từ lớp 3, nhà trường đã rơi vào thế khó. Toàn trường chỉ có duy nhất 1 giáo viên dạy bộ môn này nên buộc phải “chạy hết công suất”.

Năm học này, cô giáo dạy tiếng Anh nghỉ sinh theo chế độ, trong vòng 1 tháng, không bố trí được người thay thế, học sinh “nhịn học”, trường bố trí các môn học khác vào giờ tiếng Anh. Gần đây, xã mới sắp xếp được giáo viên dạy liên trường.

“Trường ở vùng khó, muốn ký hợp đồng cũng không có ai để ký. Hi vọng, trong thời gian tới, Sở GD&ĐT tuyển dụng thêm biên chế và trường có thêm giáo viên”, thầy Khánh nói.

Giáo viên Trường Marie Curie Hà Nội dạy tiếng Anh trực tuyến cho học sinh ở vùng khó.

Cũng theo thầy Khánh, chủ trương đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, nhà trường rất mừng nhưng cũng lo lắng. “Vùng thuận lợi học sinh có điều kiện đi học trung tâm, tự học còn ở vùng khó, thầy cô dạy miễn phí học sinh còn ngại học, chưa kể môn này đang không đủ giáo viên đứng lớp”, thầy nói.

Ông Nguyễn Văn Chiến, Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Sơn La cho biết, toàn tỉnh hiện thiếu khoảng gần 200 giáo viên tiếng Anh. Để thực hiện chương trình GDPT 2018, ngành cũng đã phải xoay sở nhiều giải pháp.

Cụ thể, như năm học 2025-2026, các trường cho học sinh lớp 1-2 chỉ làm quen 1 tiết/ tuần; học sinh lớp 3 đến lớp 5 học tiếng Anh bắt buộc. Thiếu giáo viên, Sở GD&ĐT yêu cầu các trường xây dựng thời khóa biểu ưu tiên cho bộ môn tiếng Anh, đảm bảo một giáo viên dạy trực tuyến cho một khối lớp học cùng thời điểm hoặc bố trí giáo viên dạy liên trường, sử dụng video bài giảng. Đặc biệt, việc tuyển dụng giáo viên bộ môn rất khó khăn vì không có nguồn tuyển, sinh viên tốt nghiệp ngành này có nhiều cơ hội việc làm với thu nhập hấp dẫn hơn.

Lãnh đạo Sở GD&ĐT Hà Nội cũng thông tin, trong những năm qua, địa phương đã cử hàng trăm giáo viên hỗ trợ dạy học tiếng Anh trực tuyến cho các tỉnh miền núi như: Tuyên Quang, Yên Bái, Cao Bằng, Điện Biên…

Đào tạo giáo viên dạy văn hóa đạt chuẩn tiếng Anh

Đại diện Bộ GD&ĐT chia sẻ, Đề án “Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học” là nhằm mục tiêu xây dựng môi trường để học sinh được giao tiếp nhiều hơn. Khi đó, các em chuyển thói quen học tiếng Anh như môn học thành nhu cầu, đam mê và từ đó nâng cao kỹ năng, năng lực ngôn ngữ học tập của mình. Tiếng Anh sẽ là công cụ quan trọng sau này các em lập thân lập nghiệp trong môi trường quốc tế.

“Như vậy, đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học có điểm mới, khác biệt so với một môn học như trước. Trước đây, học sinh chăm chăm học để đạt mục tiêu thi cử, còn sắp tới trường học sẽ tạo môi trường để các em giao tiếp, thực hành”, vị này cho hay.

Cũng theo đại diện Bộ GD&ĐT, lộ trình của đề án là từ nay đến 2045 nên chúng ta có quãng thời gian dài và có nhiều giải pháp để triển khai. Khi xây dựng đề án đã có sự tính toán, nghiên cứu kinh nghiệm của các nước tương đồng quy mô dân số, văn hóa.

Trong đó, xây dựng môi trường học tập tiếng Anh sẽ có một số môn học, hoạt động giáo dục nhằm giúp học sinh thông qua ngôn ngữ tiếng Anh, hoàn thành nhiệm vụ học tập của mình. Vì vậy, sẽ có một số môn học sinh được học và trải nghiệm bằng tiếng Anh.

Lý giải việc đưa tiếng Anh trở thành môn bắt buộc từ lớp 1, đại diện Bộ GD&ĐT cho biết, khi triển khai chương trình GDPT 2018 từ năm 2020 đến nay, toàn quốc đã có 85% học sinh được làm quen môn học từ lớp 1. Chỉ còn 15% em chưa được học từ lớp 1, số này nằm ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn. Do đó, nếu chúng ta thêm 1 bước, đưa tiếng Anh thành môn bắt buộc từ lớp 1, tất cả học sinh được học, đảm bảo sự công bằng.

Để giải bài toán thiếu giáo viên, Bộ GD&ĐT xác định cần khoảng 22.000 giáo viên bộ môn cho mầm non và tiểu học tuy nhiên không bắt buộc phải tuyển một thời điểm hay giáo viên đúng chuyên ngành. Bên cạnh tuyển giáo viên là rất quan trọng, thì ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), có sự đồng hành cùng nhà trường của các lực lượng để triển khai đề án cũng tính đến. Ví dụ, Bộ GD&ĐT sẽ xây dựng kho học liệu, trong đó, sử dụng CNTT để cùng với đội ngũ giáo viên hiện triển khai dạy học tiếng Anh.

Ngoài ra, các địa phương cũng phải xác định có cơ chế thu hút giáo viên, đào tạo, bồi dưỡng để đảm nhận nhiệm vụ tại các cơ sở.

Các trường sư phạm sẽ có những mô hình đào tạo giáo viên mới như đào tạo giáo viên tiểu học nhưng đạt chuẩn về tiếng Anh. Khi đó, giáo viên sẽ tích hợp thực hiện nhiệm vụ, dạy tiếng Anh và tiếng Việt như các chuyên đề về ngôn ngữ, học tập trải nghiệm…

Bộ GD&ĐT tính toán, để triển khai đề án dự kiến sẽ phát sinh thêm biên chế vị trí việc làm của giáo viên tiếng Anh mầm non trong các cơ sở giáo dục mầm non công lập trên cả nước khoảng 12.000 người; tiểu học khoảng 10.000 người. Thay vì dạy tiếng Anh bắt buộc đối với lớp 3 như hiện nay, thời gian tới các trường sẽ dạy từ lớp 1.

Hà Linh

Nguồn Tiền Phong : https://tienphong.vn/ngon-ngu-thu-hai-cho-giao-vien-thach-thuc-lon-nhat-cua-de-an-tieng-anh-post1800876.tpo