Chụp được bức ảnh lịch sử trong thời khắc lịch sử, nhưng nhà báo Trần Mai Hưởng lại rất khiêm tốn khi kể với chúng tôi: “Tôi là phóng viên viết, không phải phóng viên ảnh nên nói chụp ảnh giỏi thì không phải. Tôi nghĩ rằng tất cả là do may mắn. Khoảnh khắc ấy nắng rực rỡ, xe tăng vừa vào ngang cổng, cánh cửa sắt đổ sập vẫn nằm trên mặt đất, lá cờ giải phóng trên tháp pháo tung bay. Cùng với những người lính xe tăng là các chiến sĩ bộ binh của Trung đoàn 66 hành tiến hiên ngang bên tháp pháo. Tất cả tạo nên một bức ảnh đẹp”.
Bức ảnh “Xe tăng Quân giải phóng tiến vào dinh Độc Lập trưa 30-4-1975” của nhà báo Trần Mai Hưởng.
Nhà báo Trần Mai Hưởng và hai cựu chiến binh nguyên là chiến sĩ xe tăng số hiệu 846 gặp nhau tại TP Hồ Chí Minh, tháng 4-2025. Ảnh do nhân vật cung cấp.
Nhà báo Trần Mai Hưởng nhớ lại: “Cuối tháng 3-1975, Việt Nam Thông tấn xã (nay là TTXVN) tổ chức hai đoàn công tác, một đoàn do Tổng biên tập phụ trách vào chiến trường miền Nam. Đoàn còn lại vào Mặt trận Trị Thiên Huế. Đoàn vào miền Nam đã có anh trai của tôi là phóng viên Trần Mai Hạnh nên tôi đề nghị Tổng biên tập cho tôi vào Mặt trận Trị Thiên Huế. Sau khi hoàn thành nhiệm vụ tại mặt trận này, tôi cùng đoàn công tác theo cánh quân phía Đông tiến về Sài Gòn...”.
Ngày 29-4-1975, các phóng viên Việt Nam Thông tấn xã hành quân cùng mũi thọc sâu của Quân đoàn 2 tiến vào Sài Gòn. Từ các cánh rừng cao su, xe tăng của ta tập kết, hành quân cùng lực lượng thiết giáp và xe vận tải quân sự. Đoàn quân mang theo cờ bay phấp phới trong nắng tạo nên khí thế rất hào hùng. Ai cũng cảm nhận được một điều là Sài Gòn sắp được giải phóng. "Đêm 29-4, chúng tôi ngủ lại bên kia sông Đồng Nai chờ đến sáng 30-4 tiến qua cầu để vào thành phố. Sáng 30-4, trên cung đường tiến quân vào Sài Gòn vẫn diễn ra những trận đánh cuối cùng. Khi xe chở nhóm phóng viên mũi nhọn tiến vào thành phố, những làn đạn của đối phương vẫn tiếp tục bắn ra. Chiếc xe chở nhóm phóng viên phải áp sát vào xe tăng để tránh đạn. Giữa trưa, cánh quân phía Đông của Quân đoàn 2, Lữ đoàn Xe tăng 203 và Sư đoàn 304 là lực lượng đầu tiên tới dinh Độc Lập. Chiếc xe chở nhóm phóng viên mũi nhọn cũng kịp đến. Khi xe của chúng tôi vừa qua cổng dinh, tôi nhanh chóng nhảy xuống và kịp thời ghi lại hình ảnh xe tăng mang số hiệu 846 đang qua cửa. Bức ảnh “Xe tăng Quân giải phóng tiến vào dinh Độc Lập trưa 30-4-1975" ra đời từ đó. Sau khi Việt Nam Thông tấn xã phát, bức ảnh được các cơ quan truyền thông trong và ngoài nước sử dụng rộng rãi”, nhà báo Trần Mai Hưởng kể.
Vào dịp kỷ niệm 40 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, tháng 4-2015, các phóng viên trong tổ mũi nhọn của Việt Nam Thông tấn xã ngày ấy (trong đó có nhà báo Trần Mai Hưởng) có dịp gặp lại các chiến sĩ trên chiếc xe tăng số hiệu 846 lịch sử tại Hà Nội. Nhiều năm sau khi bức ảnh được chụp, những chiến sĩ ấy không hề biết rằng chính chiếc xe tăng và hình ảnh của họ trong một bức ảnh của TTXVN đã được sử dụng rộng rãi như một biểu tượng cho ngày giải phóng. Nhà báo Trần Mai Hưởng bộc bạch: “Những người lính trở về, họ sống cuộc sống bình thường mà không bao giờ nghĩ về công lao. Các anh coi bức ảnh như một kỷ niệm đẹp trong cuộc đời quân ngũ của mình...”.
HUYỀN TRANG