Những người góp phần đổi thay bản làng
Tam Quang là xã miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An, đời sống người dân còn nhiều khó khăn, thiếu vốn, thiếu đất sản xuất, tỷ lệ hộ nghèo cao. Khi Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ năm 2021 đến năm 2025 (Chương trình MTQG 1719) được triển khai, ông Kha Văn Toàn (trú bản Tam Bông) - Người có uy tín của bản, đã trở thành cầu nối quan trọng giữa chính quyền và bà con.
Ông Toàn đã tích cực vận động bà con thực hiện hiệu quả các dự án hỗ trợ cây, con giống. Những hộ được nhận bò giống, cây giống đều được ông trực tiếp hướng dẫn cách chăm sóc, phòng bệnh, trồng, nuôi sao cho đạt năng suất cao. Đặc biệt, triển khai Dự án 1 về nhà ở, bản Tam Bông có 5 hộ được hỗ trợ, ông Toàn đã vận động người dân chung tay góp công, hỗ trợ lẫn nhau xây dựng nhà “3 cứng” theo đúng tiêu chuẩn, kịp tiến độ.
Người uy tín Kha Văn Toàn bên mô hình trồng mét của gia đình
Không chỉ là tấm gương sáng trong phát triển kinh tế, ông Toàn còn là người tiên phong trong các phong trào của cộng đồng. Hiện gia đình ông sở hữu một trang trại tổng hợp với 11 ha rừng, 11 con bò mẹ và hàng chục con dê. Kinh tế ổn định giúp ông có uy tín lớn trong bản. Nhờ sự gương mẫu của ông Toàn và đội ngũ Người có uy tín, Tam Quang đã trở thành xã miền núi đầu tiên của tỉnh Nghệ An về đích nông thôn mới.
Bản Bay, xã Nga My có 119 hộ đồng bào dân tộc thiểu số. Năm 2021, toàn bản có 46 hộ nghèo (38,98%). Khi Chương trình MTQG 1719 triển khai, Người có uy tín Quang Lưu Vình đã đề xuất hỗ trợ giống cây, con giống phù hợp và vận động bà con tích cực lao động sản xuất. Ông cũng đứng ra tuyên truyền, vận động người dân hiến đất, góp công làm đường nội bản đạt chuẩn nông thôn mới.
Hiện, đời sống bà con đổi thay rõ rệt, số hộ nghèo giảm còn 11 (9,24%), thu nhập bình quân đầu người tăng. Những mô hình sinh kế từ hỗ trợ của chương trình phát huy hiệu quả, giúp bản Bay từng bước thoát nghèo bền vững.
Ông Lương Xuân Hiệp, Phó Bí thư Đảng ủy xã Nga My (nguyên Trưởng phòng Dân tộc huyện Tương Dương cũ) cho biết, huyện Tương Dương (cũ) có 142 Người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số. Họ không chỉ làm tốt công tác tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, mà còn tích cực tham gia các dự án phát triển hạ tầng, chuyển đổi sinh kế, xây dựng đời sống văn hóa, đảm bảo an ninh trật tự.
Lãnh đạo tỉnh Nghệ An trao đổi với Người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số.
“Đội ngũ Người có uy tín có vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội ở các bản làng vùng cao. Họ là những người gần dân, hiểu dân, nói dân nghe. Nhờ sự đồng hành của đội ngũ Người có uy tín, các chương trình, dự án thuộc Chương trình MTQG 1719 được triển khai đúng tiến độ, đúng đối tượng, mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần quan trọng vào mục tiêu giảm nghèo bền vững ở địa phương”, ông Hiệp cho hay.
Dành nguồn lực quan tâm đội ngũ Người có uy tín
Nhắc đến ông Vừ Tồng Pó, Người có uy tín ở bản Mường Lống 1 (xã Mường Lống) bà con luôn dành sự tin tưởng và tôn trọng tuyệt đối. Bao năm nay, ông Pó luôn là người đi đầu trong mọi hoạt động chung của bản. Ở vùng núi cao Mường Lống, nơi điều kiện khắc nghiệt, ông Pó vẫn nỗ lực tìm hướng đi cho bà con, phát huy thế mạnh địa phương để phát triển kinh tế.
“Tôi sợ nhất là mang danh Người có uy tín mà nói không ai nghe. Vì vậy, mình phải làm gương trước, nói đi đôi với làm”, ông Pó chia sẻ. Từ suy nghĩ đó, ông đã mạnh dạn xây dựng mô hình kinh tế tổng hợp ngay trên mảnh đất quê hương.
Mô hình chăn nuôi gà đen bản địa của ông Pó hiện mang lại thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm, trở thành điểm sáng ở Mường Lống. Không dừng lại ở đó, ông còn phát triển đàn trâu, bò vỗ béo, thu thêm 60-80 triệu đồng/năm. Trang trại của ông đã trở thành nơi bà con quanh vùng đến tham quan, học hỏi kinh nghiệm.
Tặng Giấy khen cho Người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Tỉnh Nghệ An có hơn 900 Người có uy tín - lực lượng nòng cốt trong khối đại đoàn kết và công cuộc phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Những năm qua, chính sách dành cho Người có uy tín luôn được tỉnh quan tâm đặc biệt. Người có uy tín đều được hưởng đầy đủ các chế độ của Nhà nước về tiêu chí lựa chọn, công nhận và chính sách đối với Người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số. Đây không chỉ là sự ghi nhận, mà còn là nguồn động viên thiết thực để những “cây cao bóng cả” tiếp tục phát huy trách nhiệm, tiếng nói và uy tín của mình.
Để nâng cao năng lực và cập nhật thông tin cho đội ngũ Người có uy tín, tỉnh Nghệ An đã tổ chức hàng chục lớp tập huấn qua các năm, thu hút hàng nghìn lượt tham gia. Bên cạnh đó, định kỳ các Hội nghị biểu dương, tôn vinh được tổ chức nhằm khích lệ điển hình tiên tiến, tạo động lực lan tỏa trong cộng đồng. Nhiều đoàn Người có uy tín được đi tham quan, học tập kinh nghiệm ở các tỉnh bạn, mở rộng hiểu biết và xây dựng cách làm hay để vận dụng vào thực tế tại địa phương.
Nhờ sự quan tâm thiết thực của Đảng và Nhà nước, lực lượng Người có uy tín ở Nghệ An ngày càng phát huy mạnh mẽ vai trò tiên phong, gương mẫu. Họ chính là những người “nói dân nghe, làm dân tin”, góp phần quan trọng vào sự đổi thay rõ nét của nhiều bản làng. Từ bảo vệ rừng, giữ gìn tiếng nói, chữ viết, tổ chức lễ hội truyền thống, đến vận động bà con làm kinh tế, xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới… ở đâu cũng thấy dấu ấn của Người có uy tín, già làng, trưởng bản.
Thu Hiền