Cuộc sống thay đổi nhờ số hóa
Trở về Hà Nội sau nhiều năm định cư ở Anh, anh Trần Đình Tùng khá ngạc nhiên khi thấy người Việt thường xuyên dùng app ngân hàng thanh toán hoặc chuyển khoản.
Hiệu quả của đô thị thông minh thể hiện qua việc nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, cải thiện hiệu quả quản lý.
Thông tin hữu ích về chất lượng không khí thường xuyên được cảnh báo cho người dân qua nhiều ứng dụng. Hành khách có thể làm thủ tục hàng không bằng công nghệ sinh trắc học. Người dân họp, làm việc, học tập trên các nền tảng trực tuyến; đi khám bệnh với thẻ bảo hiểm y tế và sổ theo dõi sức khỏe số; được thông báo thuế và nộp thuế online; sử dụng wifi 5G miễn phí tại nhiều không gian công cộng...
Chỉ riêng trong lĩnh vực giao thông, đến nay người dân đã rất quen thuộc với việc thu phí không dừng; sử dụng app để định vị lộ trình cần đi, xác định thời gian của từng tuyến xe buýt đến bến; sử dụng vé xe buýt trực tuyến hay đơn giản là di chuyển bằng các phương tiện giao thông công nghệ...
Theo ông Bùi Dương, Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công TP Hà Nội, Chi nhánh số 1, chỉ vài tháng trước, việc xếp hàng dài để nộp hồ sơ thủ tục hành chính, nhất là hồ sơ liên quan đến đất đai, vẫn là nỗi ám ảnh đối với nhiều người dân. Tuy nhiên, tình trạng này đã được giải quyết hoàn toàn nhờ tính năng lấy số online trên ứng dụng IHanoi, từ ngày 13/5.
Ứng dụng này là phương thức để chính quyền cung cấp tiện ích ở các lĩnh vực như giao thông, y tế, giáo dục, môi trường, đất đai, nông nghiệp cho người dân.
Đây cũng là kênh tương tác giữa chính quyền thành phố và người dân; nơi tiếp nhận sáng kiến đóng góp xây dựng Thủ đô. Mọi phản hồi về các vấn đề xảy ra trong đời sống đô thị hằng ngày của công dân đều được các cơ quan có trách nhiệm xử lý, hồi đáp công khai trên nền tảng.
Cũng theo ông Dương, hiện nay, với nhiều thủ tục hành chính, Hà Nội đã tiếp nhận 100% hồ sơ trực tuyến toàn trình, người dân hoàn toàn có thể nhận kết quả trực tuyến tại địa chỉ ttpvhcc.hanoi.gov.vn.
Những kết quả đáng ghi nhận
Tại hội nghị tổng kết Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 - 2025, định hướng đến năm 2030 (Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 950 - Đề án 950) do Bộ Xây dựng tổ chức mới đây, ông Trần Quốc Thái, Cục trưởng Cục Phát triển đô thị cho biết, sau gần 7 năm triển khai, Đề án 950 đã đạt được những kết quả ban đầu đáng ghi nhận.
Trong giai đoạn đến năm 2025, trọng tâm xây dựng đô thị thông minh tại Việt Nam, gồm: Quy hoạch đô thị thông minh; xây dựng và quản lý đô thị thông minh trên nền tảng cơ sở dữ liệu liên thông (Big Data); cung cấp các tiện ích đô thị thông minh cho các tổ chức, cá nhân trong đô thị...
Bộ Xây dựng đã hướng dẫn tổ chức thiết lập Hệ thống cơ sở dữ liệu liên thông trên nền GIS phục vụ phát triển đô thị thông minh; ban hành Hướng dẫn áp dụng Bộ tiêu chí đô thị thông minh bền vững - Phiên bản 1.0...
Bộ đã tập hợp cơ sở dữ liệu về quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị và xây dựng Hệ thống thông tin Quy hoạch xây dựng, Quy hoạch đô thị toàn quốc trên Cổng thông tin điện tử www.quyhoach.xaydung.gov.vn; chủ động phối hợp triển khai dịch vụ công "Cung cấp thông tin quy hoạch" tích hợp vào Cổng thông tin Dịch vụ công quốc gia...
Bộ Khoa học và Công nghệ đã đôn đốc địa phương trong chỉ đạo và tổ chức triển khai Kiến trúc ICT và triển khai Trung tâm giám sát, điều hành thông minh (IOC); công bố 26 tiêu chuẩn quốc gia về đô thị thông minh.
Bộ Y tế phát triển công nghệ thông tin y tế thông minh và một số ứng dụng AI trong việc hỗ trợ chẩn đoán, điều trị bệnh. Bộ Công an hoàn thiện, triển khai các tiện ích trên phần mềm VNeID; dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia...
Nhiều địa phương đã ban hành và tổ chức triển khai đề án hoặc kế hoạch phát triển đô thị thông minh với những cách làm linh hoạt, sáng tạo như TP Huế, Đà Nẵng, TP.HCM, Quảng Ninh... Đặc biệt, dịch vụ công trực tuyến phục vụ người dân ngày càng hiệu quả.
Tập trung tháo gỡ những rào cản
Ông Trần Quốc Thái nhận định, việc phát triển đô thị thông minh đã ghi nhận những lợi ích thiết thực cho toàn xã hội, người dân - doanh nghiệp - Nhà nước. Đối với người dân, được tiếp cận với các tiện ích thông minh, thông tin minh bạch về quy hoạch, y tế, giao thông, giáo dục.
Đối với doanh nghiệp, giúp mở ra cơ hội đầu tư, kinh doanh minh bạch, hiệu quả hơn nhờ hạ tầng dữ liệu mở, các chính sách mới của Nhà nước giúp thúc đẩy doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Đối với nhà nước, tạo ra công cụ đột phá giúp điều hành, quản lý hiệu quả, ra quyết định nhanh và chính xác hơn.
Mặc dù đạt được những thành quả nói trên nhưng theo các chuyên gia, việc phát triển đô thị thông minh thời gian qua còn sự lúng túng, thiếu đồng bộ, thiếu thống nhất từ Trung ương đến địa phương...
Ông Trần Quốc Thái đề xuất 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cho giai đoạn 2025 - 2030, trong đó tập trung vào các nhiệm vụ hoàn thiện hệ thống pháp luật; hoàn thiện các mô hình, kiến trúc hệ thống dữ liệu, công nghệ, cơ sở hạ tầng, tiêu chuẩn, quy chuẩn của các lĩnh vực hỗ trợ phát triển đô thị thông minh; xây dựng cơ sở dữ liệu đô thị dùng chung; lấy người dân làm trung tâm phát triển đô thị thông minh…
Chia sẻ về việc kinh nghiệm phát triển đô thị thông minh của TP Hà Nội, ông Luyện Văn Phương, Phó giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết, TP đã và đang đầu tư mạnh vào hạ tầng công nghệ và chuyển đổi số. Để phục vụ doanh nghiệp và người dân tốt hơn, TP đã triển khai Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính trên một nền tảng thống nhất đồng bộ tại các phường, xã trên địa bàn...
Tâm Hào Mạnh