Hiện số người tham gia bảo hiểm y tế là hơn 95,5 triệu người, đạt tỷ lệ 94,2% dân số. (Ảnh: MQ/Vietnam+)
Theo Quyết định số 234/QĐ-TTg do Thủ tướng Chính phủ ban hành tháng 3/2025, từ tháng 7/2025 người dân có thể lựa chọn đăng ký khám chữa bệnh ban đầu tại bất kỳ trạm y tế xã, trung tâm y tế quận/huyện hoặc bệnh viện tuyến huyện nào phù hợp với nơi sinh sống, học tập hoặc làm việc thực tế, không cần phụ thuộc vào địa chỉ hộ khẩu thường trú hay tạm trú.
Đây là chính sách được đưa ra trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, hướng tới Chính phủ số, đồng thời giải quyết những bất cập kéo dài trong hệ thống y tế cơ sở - nơi người dân thường xuyên phải quay về địa phương để khám chữa bệnh dù đã sinh sống tại nơi khác nhiều năm.
Bước tiến lớn của ngành y tế
Theo thống kê của ngành y tế và Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, hiện số người tham gia bảo hiểm y tế là hơn 95,5 triệu người, đạt tỷ lệ 94,2% dân số toàn quốc. Phấn đấu hết năm nay, sẽ có trên 95% người dân tham gia bảo hiểm y tế, tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân.
Năm 2024, cả nước có 186,2 triệu lượt người khám chữa bệnh bảo hiểm y tế nội trú và ngoại trú với số tiền đề nghị thanh toán là 142.985 tỷ đồng. Thời gian qua, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với ngành y tế để giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện chính sách bảo hiểm y tế, đảm bảo quyền lợi cho người tham gia.
Chính sách mới về việc người dân trên toàn quốc sẽ được quyền tự do lựa chọn nơi khám chữa bệnh mà không còn bị giới hạn bởi địa chỉ hộ khẩu được đánh giá là một trong những bước tiến lớn nhất của ngành y tế kể từ sau đại dịch COVID-19. Người dân giờ đây có thể lựa chọn đăng ký nơi khám chữa bệnh phù hợp với nơi làm việc, học tập hoặc sinh sống thực tế mà không cần thay đổi hộ khẩu thường trú hay tạm trú.
Theo đánh giá từ Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, chính sách này được kỳ vọng sẽ giúp giảm tải cho các bệnh viện tuyến trung ương, đồng thời nâng cao năng lực phục vụ của tuyến y tế cơ sở. Khi người dân có quyền lựa chọn, các trạm y tế cũng buộc phải nâng cao chất lượng để giữ chân bệnh nhân.
Việc người dân được tự lựa chọn nơi khám bệnh giúp giảm thiểu tình trạng người dân phải đi xa, xếp hàng dài, chờ đợi ở các cơ sở y tế lớn. Thay vào đó, họ có thể khám tại cơ sở gần nhà, tiết kiệm thời gian, chi phí và thuận tiện cho việc theo dõi sức khỏe lâu dài.
Hỗ trợ hơn 5.000 trạm y tế xã nâng cấp
Bắt đầu từ ngày 1/7/2025, người dân có thể đăng ký nơi khám chữa bệnh ban đầu qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia (https://dichvucong.gov.vn) hoặc trực tiếp tại cơ sở y tế mong muốn. Hồ sơ cá nhân sẽ được lưu trữ và quản lý thông qua hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế, giúp quá trình tiếp nhận và khám bệnh diễn ra nhanh chóng, đồng bộ.
Bắt đầu từ ngày 1/7/2025, người dân có thể đăng ký nơi khám chữa bệnh ban đầu qua Cổng Dịch vụ công Quốc gia. (Ảnh: M.Q/Vietnam+)
Chính sách này không chỉ áp dụng cho người có thẻ bảo hiểm y tế mà cả người khám dịch vụ. Tuy nhiên, để hưởng quyền lợi bảo hiểm cao nhất, người dân vẫn cần đảm bảo đăng ký đúng tuyến và đúng quy định về thời gian thay đổi cơ sở khám chữa bệnh ban đầu theo Thông tư 30/2023/TT-BYT.
Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn, cải cách này không chỉ mở rộng quyền của người bệnh mà còn là cơ hội để hệ thống y tế cơ sở tự nâng mình lên. Các trạm y tế không thể trông chờ vào những người có hộ khẩu ở khu vực đó mà phải thực sự vì dân.
Chính sách cho phép người dân lựa chọn nơi khám chữa bệnh không phụ thuộc hộ khẩu là bước tiến lớn trong cải cách hành chính, y tế cộng đồng và bảo hiểm y tế. Nó thể hiện rõ định hướng lấy người dân làm trung tâm trong hệ thống y tế quốc gia, đồng thời tạo động lực nâng cao năng lực y tế cơ sở.
Trước chủ trương trên của Chính phủ, Bộ Y tế đã ban hành kế hoạch hỗ trợ hơn 5.000 trạm y tế xã nâng cấp trang thiết bị, đào tạo lại nhân lực, ứng dụng công nghệ thông tin và triển khai hồ sơ sức khỏe cá nhân điện tử từ năm 2025-2030.
Việc không ràng buộc hộ khẩu khi đăng ký nơi khám bệnh được xem là cú hích lớn đối với các địa phương có tỷ lệ dân cư nhập cư cao như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai... Bởi tại các địa phương trên có hàng triệu người lao động, sinh viên, người thuê trọ thường xuyên gặp khó khăn khi cần tiếp cận các dịch vụ y tế công lập.
Ngoài ra, người dân vùng sâu, vùng xa cũng hưởng lợi từ chính sách này. Thay vì phải di chuyển hàng chục cây số về trạm y tế đăng ký ban đầu, họ có thể chọn cơ sở y tế gần nhất, thuận tiện nhất để khám chữa bệnh. Điều này góp phần nâng cao hiệu quả phòng bệnh, quản lý bệnh mạn tính và chăm sóc sức khỏe định kỳ.
Đặc biệt, người dân cần nắm rõ một số điểm để đảm bảo quyền lợi tối đa. Việc đăng ký lại nơi khám bệnh ban đầu chỉ được thực hiện 2 lần mỗi năm theo quy định tại Thông tư 30/2023/TT-BYT. Khi đã chọn cơ sở khám ban đầu mới, người dân cần chờ hệ thống cập nhật chính thức để được thanh toán đúng mức bảo hiểm. Người đang điều trị bệnh mạn tính, bệnh nặng nên hỏi kỹ ý kiến bác sĩ để đảm bảo không gián đoạn quá trình điều trị./.
(Vietnam+)