Hành trình cứu sống bệnh nhân nguy kịch
Ngày 15/6, khoa Hồi sức cấp cứu (Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị) tiếp nhận bệnh nhân nam N.Q.A. (50 tuổi, trú tại xã Hải Phong, huyện Hải Lăng) vào viện trong tình trạng nguy kịch sau tai nạn lao động, ngã từ độ cao khoảng 6m xuống mặt đất.
Lúc nhập viện, bệnh nhân lơ mơ, tay chân lạnh, da nhợt nhạt, huyết áp không đo được, mạch nhanh nhỏ khó bắt, tiếng tim mờ, biểu hiện sốc nặng nghi do chèn ép tim cấp (một tình trạng cực kỳ khẩn cấp và đe dọa tính mạng từng phút).
Các bác sĩ tiến hành ca phẫu thuật.
Ngay lập tức, các bác sĩ kích hoạt quy trình báo động đỏ toàn viện, huy động toàn bộ ê-kíp cấp cứu, hồi sức, nội tim mạch, ngoại tổng hợp cùng phối hợp xử trí.
Kết quả CT scan ghi nhận, bệnh nhân tràn máu màng ngoài tim lượng nhiều, chỗ dày nhất khoảng 21mm, đụng dập rải rác thùy dưới phổi phải, gãy xương sườn 4 phải, gãy ngành trên và dưới xương mu trái, gãy cánh trái xương cùng
Lúc này, ê-kíp chuyển bệnh nhân lên phòng mổ. Mặc dù không có người nhà (chỉ có đồng nghiệp đưa đến viện) nhưng trước tình trạng sống còn từng phút, các bác sĩ quyết định phẫu thuật mở ngực cấp cứu, mở màng tim, hút ra nhiều máu và cục máu đông.
Phát hiện tiểu nhĩ trái bị rách một đoạn khoảng 5mm và đang phun máu ào ạt (một tổn thương cực kỳ nguy hiểm, thường gây tử vong nếu không được xử lý tức thì), các bác sĩ khâu phục hồi lỗ thủng tiểu nhĩ trái, đồng thời truyền máu khẩn, hồi sức tích cực, có lúc phải xoa bóp tim bằng tay để duy trì tuần hoàn.
Sau 1,5 giờ trong phòng mổ, ca phẫu thuật thành công. Bệnh nhân cầm được máu, mạch, huyết áp ổn định dần và được chuyển đến khoa Hồi sức tích cực để tiếp tục điều trị và theo dõi sát.
Đến nay, các chức năng sống và xét nghiệm của bệnh nhân cải thiện tốt, đã cắt được vận mạch.
Vỡ tim do chấn thương là tình huống hiếm gặp
TS.BS Phan Khánh Việt, Trưởng khoa Ngoại tổng hợp (Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Trị) cho biết, trường hợp ông A. cực kỳ nguy kịch nếu không mổ cấp cứu, mở ngực cầm máu, bệnh chắc chắn sẽ tử vong.
"Thách thức lớn nhất là làm sao duy trì được chức năng sống cho bệnh nhân trong khi chuẩn bị mổ. Nếu lao vào mổ ngay khi tim đang bị chèn ép nặng, khả năng ngừng tim giữa bàn mổ rất cao. Do đó, ê-kíp quyết định thực hiện dẫn lưu màng ngoài tim khẩn cấp để giải phóng chèn ép, tạm thời cải thiện huyết động, sau đó mới chuyển nhanh vào mổ mở ngực cầm máu", TS.BS Phan Khánh Việt nói.
TS.BS Phan Khánh Việt cho biết, vỡ tim do chấn thương là tình huống hiếm gặp, chiếm khoảng 0,5 - 2% trong tổng số các trường hợp chấn thương ngực nặng. Tuy hiếm, nhưng tỷ lệ tử vong lại rất cao (lên đến 75 - 90%) vì bệnh nhân thường mất máu rất nhanh, đi kèm sốc tim đột ngột. Nhiều nạn nhân tử vong ngay tại hiện trường trước khi được đưa đến bệnh viện.
"Việc cấp cứu thành công những trường hợp vỡ tim như thế này tại tuyến tỉnh là điều rất hiếm, nhưng không phải là không thể nếu bệnh nhân đến viện kịp thời, bệnh viện có khả năng chẩn đoán nhanh và ê-kíp phẫu thuật phối hợp tốt", TS.BS Phan Khánh Việt nói.
Sau khi được các bác sĩ phẫu thuật cứu sống, bệnh nhân dần hồi phục.
Theo Trưởng khoa Ngoại tổng hợp, yếu tố sống còn đối với ca bệnh này là thời gian và quyết định đúng trong từng phút. Do đó, bắt buộc phải có một ê-kíp đa chuyên khoa cùng phản ứng cực nhanh, phối hợp chặt chẽ thì mới cứu được người bệnh.
"Trong trường hợp này, chúng tôi thực hiện dẫn lưu màng ngoài tim cấp cứu, nhằm tạm thời giải phóng áp lực chèn ép lên tim. Ngay khi huyết động vừa cải thiện, bệnh nhân lập tức được chuyển lên phòng mổ để tiến hành mổ mở ngực cấp cứu, khâu lại tổn thương cơ tim đang chảy máu", TS.BS Phan Khánh Việt nói.
Theo lãnh đạo khoa Ngoại tổng hợp, toàn bộ quá trình từ chẩn đoán đến dẫn lưu và phẫu thuật diễn ra trong khung thời gian tính bằng phút. Thành công của ca bệnh này nhờ sự phối hợp nhịp nhàng và quyết đoán của cả ê-kíp.
TS.BS Phan Khánh Việt khuyến cáo, người lao động cần tuân thủ tuyệt đối các quy định về an toàn lao động, đặc biệt khi làm việc ở độ cao, nơi có nguy cơ té ngã hay tai nạn vật lý nghiêm trọng. Những sự cố như ngã từ giàn giáo, từ mái nhà có thể dẫn đến chấn thương ngực nặng, trong đó có vỡ tim, tràn máu màng tim, dập phổi.
Ngoài ra, cần nhận biết sớm các dấu hiệu nguy hiểm sau chấn thương, như mệt lả nhanh, đau ngực dữ dội, khó thở tăng dần, mạch nhanh nhỏ, tay chân lạnh, lơ mơ. Đây là các dấu hiệu báo động tình trạng sốc chèn ép tim cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất.
Hoàng Dũng