Tại cuộc họp báo thường kỳ của Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa diễn ra, ông Mai Văn Phấn - Phó cục trưởng Cục Quản lý đất đai cho biết: “Đây là vấn đề áp dụng giá đất giữa hai nhóm đối tượng cần phải xem xét để có sự hài hòa và thống nhất. Đó là bồi thường cho người có đất bị thu hồi và tính thu tiền sử dụng đất cho người có đất chuyển mục đích sử dụng.
Trước đây, theo Luật Đất đai 2013, giá đất được xác định dựa trên khung giá do nhà nước ban hành, dẫn đến có khoảng cách lớn giữa giá đất theo quy định và giá thị trường. Điều này, đã khiến công tác thu hồi đất cho các dự án phát triển kinh tế - xã hội, nhất là các dự án đầu tư công mà phải thu hồi đất, do người có đất bị thu hồi nhận bồi thường chưa thực sự đồng thuận giữa giá đất được bồi thường so với giá thị trường tại cùng thời điểm, ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các dự án”.
Tiền sử dụng đất tăng cao khi chuyển đổi mục đích sử dụng sang đất ở theo quy định mới xác định hài hòa giá đất tiệm cận với giá thị trường.
Theo ông Phấn, chính sách mới nhằm bảo đảm công bằng và hài hòa lợi ích giữa người có đất bị thu hồi và người được hưởng lợi từ việc chuyển mục đích sử dụng đất. “Người chuyển mục đích sử dụng đất cần có trách nhiệm đóng góp ngân sách tương xứng, còn người bị thu hồi đất cũng phải được đền bù xứng đáng theo giá thị trường,” ông nói.
Bên cạnh đó, đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, việc thu tiền sử dụng đất hiện nay đang được điều chỉnh theo Nghị định số 103/2024/NĐ-CP ngày 30/7/2024 của Chính phủ, quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Nghị định này do Bộ Tài chính chủ trì xây dựng, và Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ phối hợp để nghiên cứu điều chỉnh theo hướng phù hợp thực tiễn. Thí dụ, đối với các trường hợp chuyển đổi trong phạm vi đất thổ cư, đất ở hiện hữu, tỷ lệ phần trăm tiền sử dụng đất có thể được xem xét giảm đi.
“Việc điều chỉnh cần bảo đảm hài hòa giữa người có đất bị thu hồi và người chuyển mục đích sử dụng đất, đồng thời phải bảo đảm nguồn thu ngân sách Nhà nước,” ông Phấn nhấn mạnh.
Liên quan đến tác động của giá đất tăng đối với thị trường bất động sản, ông Mai Văn Phấn cho rằng, giá đất gắn chặt với sự vận hành của thị trường. Trên tinh thần đó, từ nay đến ngày 31/12/2025, các địa phương phải có trách nhiệm xây dựng và ban hành bảng giá đất mới, để áp dụng thống nhất từ ngày 1/1/2026.
Trước đó, tại họp báo chiều 2/7 về phương án “gỡ khó” cho người dân khi phải nộp 100% chênh lệch giữa giá đất ở và giá đất nông nghiệp, bà Nguyễn Thị Thoa, Phó cục trưởng Cục Quản lý công sản (Bộ Tài chính) cho biết: “Bộ Tài chính đã có văn bản gửi các địa phương yêu cầu báo cáo, đánh giá việc thu tiền sử dụng đất đối với cá nhân, hộ gia đình. Từ Luật Đất đai năm 2013 đến Luật Đất đai năm 2024 quy định về nghĩa vụ tài chính đối với hộ gia đình, cá nhân khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất hoặc chuyển mục đích sử dụng đất đều không có sự phân biệt. Luật Đất đai 2024 bỏ khung giá đất, giao địa phương ban hành bảng giá đất để tiệm cận hơn với giá thị trường. Chúng tôi đã lường trước khả năng bảng giá đất sẽ tăng; trong khi đó, nghĩa vụ tài chính vẫn được tính theo giá trong bảng giá đất. Sau khi tổng hợp báo cáo từ các địa phương, Bộ sẽ đánh giá toàn diện và phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường để rà soát, kiến nghị sửa đổi quy định trong luật”.
Theo Phó cục trưởng Cục Quản lý công sản, trước mắt, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 103/2024 (quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất). Trong đó, Bộ đề xuất bổ sung khoản 6 vào Điều 52 nhằm xử lý các trường hợp chuyển tiếp.
Cụ thể, khoản bổ sung này áp dụng đối với hộ gia đình, cá nhân chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có nhà ở (trước đây được xác định là đất vườn, ao trong cùng thửa đất có nhà ở nhưng không được công nhận là đất ở) sang đất ở.
Bộ Tài chính đề xuất, tiền sử dụng đất nên được thu bằng 50% khoản chênh lệch giữa tiền sử dụng đất theo giá đất ở và theo giá đất nông nghiệp, tại thời điểm cơ quan có thẩm quyền ban hành quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất. “Chúng tôi đang hoàn thiện dự thảo nghị định để xin ý kiến Bộ Tư pháp”, Phó cục trưởng Cục Quản lý công sản cho hay.
Tuệ Lâm