Người lao động 'oằn mình' dưới áp lực tài chính thời suy giảm kinh tế

3 giờ trướcBài gốc

Thu nhập bị thu hẹp, chi phí sinh hoạt leo thang, việc làm thiếu ổn định… tất cả đang tạo nên một “áp lực tài chính” nặng nề, buộc người lao động phải linh hoạt để thích nghi và xoay xở.

Chị Hoàng Linh (33 tuổi, công nhân khu công nghiệp tại Bắc Ninh) từng làm đủ 26 công/tháng, thu nhập khoảng 11–12 triệu đồng. Từ giữa năm, doanh nghiệp thiếu đơn hàng, chị chỉ còn làm 18 - 20 công, lương thực nhận giảm gần 30%.

Trong khi đó, tiền thuê trọ, điện nước, học phí cho con và sinh hoạt phí hầu như không thay đổi. Gia đình chị buộc phải cắt giảm ăn ngoài, trì hoãn mua sắm và rút dần tiền tiết kiệm để bù chi tiêu hàng tháng.

Áp lực tài chính không chỉ đến từ việc “kiếm ít tiền hơn” mà còn từ cảm giác bất an khi không biết tình trạng này sẽ kéo dài bao lâu.

Cặp vợ chồng trẻ chị Quyên - anh Sơn sống tại Đồng Nai (TP. Biên Hòa), thu nhập khoảng 22 triệu đồng/tháng, đang phải trả góp mua nhà gần 8 triệu đồng mỗi tháng. Khi một người bị giảm giờ làm, ngân sách gia đình ngay lập tức rơi vào tình trạng mất cân đối.

Áp lực tài chính ngày càng trở nên gánh nặng đối với người lao động (Ảnh; AI)

Tiền học mầm non, tiền sữa, y tế cho con nhỏ khiến họ buộc phải vay thẻ tín dụng để bù đắp chi tiêu ngắn hạn. Suy giảm kinh tế khiến những khoản chi cố định trở thành gánh nặng lớn, đặc biệt với các gia đình đang trả nợ dài hạn.

Thu nhập giảm nhưng chi tiêu không “chờ đợi”

Một trong những nghịch lý lớn nhất mà người lao động đang đối mặt là thu nhập có xu hướng giảm hoặc đứng yên, trong khi các khoản chi thiết yếu như tiền nhà, điện nước, thực phẩm, y tế, học hành… vẫn không ngừng tăng. Với nhiều gia đình, đặc biệt là lao động phổ thông, công nhân khu công nghiệp hay nhân viên văn phòng bậc trung, việc “liệu cơm gắp mắm” đã trở thành trạng thái thường trực.

Không ít doanh nghiệp cắt giảm giờ làm, giảm thưởng, thậm chí cho nhân sự nghỉ luân phiên để duy trì hoạt động. Điều này khiến thu nhập hàng tháng của người lao động bị ảnh hưởng trực tiếp, trong khi nghĩa vụ tài chính như trả nợ vay, nuôi con nhỏ hay phụng dưỡng cha mẹ vẫn không thể trì hoãn.

Thắt chặt chi tiêu: Giải pháp đầu tiên nhưng chưa đủ

Trước áp lực tài chính, thắt chặt chi tiêu là phản xạ phổ biến nhất. Người lao động ưu tiên mua sắm nhu yếu phẩm, hạn chế ăn ngoài, cắt giảm chi tiêu giải trí, du lịch hay mua sắm không cần thiết. Xu hướng “ăn chắc – mặc bền”, săn khuyến mãi, mua hàng theo combo, hàng nhãn riêng giá rẻ ngày càng được ưa chuộng.

Tuy nhiên, tiết kiệm chỉ là giải pháp mang tính phòng thủ. Khi thu nhập giảm sâu hoặc kéo dài, việc chỉ thắt chặt chi tiêu là không đủ để bù đắp. Người lao động buộc phải tìm kiếm những hướng đi chủ động hơn nhằm tạo thêm nguồn thu.

Làm thêm, đa dạng hóa thu nhập xu hướng rõ nét

Trong thời kỳ suy giảm kinh tế, đa dạng hóa nguồn thu trở thành chiến lược sống còn của nhiều người lao động. Bên cạnh công việc chính, không ít người tranh thủ làm thêm ngoài giờ như bán hàng online, chạy xe công nghệ, nhận việc tự do (freelance), dạy kèm, viết nội dung, thiết kế, sửa chữa kỹ thuật…

Sự phát triển của nền kinh tế số giúp việc kiếm thêm thu nhập trở nên linh hoạt hơn, không phụ thuộc hoàn toàn vào một doanh nghiệp hay một nguồn lương cố định. Với nhiều lao động trẻ, việc có từ hai đến ba nguồn thu không còn là ngoại lệ mà dần trở thành “bình thường mới”.

Tuy vậy, làm thêm cũng đi kèm áp lực về thời gian, sức khỏe và nguy cơ kiệt sức nếu không biết cân đối. Đây là bài toán mà người lao động phải tự điều chỉnh để không đánh đổi quá nhiều cho mục tiêu tài chính ngắn hạn.

Quản lý tài chính cá nhân từ “tùy hứng” sang kỷ luật

Suy giảm kinh tế cũng là giai đoạn buộc nhiều người lao động nhìn lại cách quản lý tiền bạc của bản thân. Thói quen chi tiêu tùy hứng, không ghi chép, không lập kế hoạch ngân sách dần bộc lộ nhiều rủi ro khi thu nhập không còn dư dả.

Ngày càng nhiều người bắt đầu lập ngân sách theo tháng, theo dõi dòng tiền vào ra, phân bổ rõ ràng các khoản chi thiết yếu, tiết kiệm và dự phòng. Quỹ khẩn cấp, từng bị xem nhẹ, nay trở thành “phao cứu sinh” giúp người lao động có thêm thời gian xoay xở khi gặp biến cố như mất việc, ốm đau hay cắt giảm thu nhập đột ngột.

Cẩn trọng với nợ và các quyết định tài chính rủi ro

Áp lực tài chính trong thời kỳ suy giảm kinh tế cũng khiến một bộ phận người lao động tìm đến vay tiêu dùng, vay nhanh, trả góp để bù đắp thiếu hụt. Tuy nhiên, nếu không cân nhắc kỹ lưỡng, nợ có thể nhanh chóng trở thành gánh nặng chồng chất, đẩy người vay vào vòng xoáy lãi suất và áp lực trả nợ kéo dài.

Nhiều chuyên gia tài chính khuyến cáo, trong giai đoạn kinh tế bất ổn, người lao động nên hạn chế các quyết định đầu tư mạo hiểm, chi tiêu lớn hoặc vay nợ không thực sự cần thiết. An toàn tài chính, dù khiêm tốn, vẫn quan trọng hơn những kỳ vọng lợi nhuận ngắn hạn.

Thích nghi để tồn tại và bền vững

Suy giảm kinh tế là thách thức, nhưng đồng thời cũng là phép thử cho khả năng thích nghi của người lao động. Từ việc nâng cao kỹ năng, học thêm nghề mới, tận dụng công nghệ, đến quản lý tài chính chặt chẽ hơn tất cả đều là những bước đi cần thiết để vượt qua giai đoạn khó khăn.

Áp lực tài chính có thể khiến cuộc sống trở nên nặng nề, nhưng cách người lao động xoay xở, điều chỉnh và chủ động trước biến động mới là yếu tố quyết định sự bền vững lâu dài. Trong một nền kinh tế nhiều rủi ro, linh hoạt, kỷ luật và tỉnh táo tài chính chính là “lá chắn” quan trọng nhất giúp người lao động đứng vững.

Hoàng Ly

Nguồn Tiêu Dùng : https://tieudung.giadinhonline.vn/nguoi-lao-dong-oan-minh-duoi-ap-luc-tai-chinh-thoi-suy-giam-kinh-te-d12114.html