Câu chuyện mua nhà với người trẻ chưa bao giờ là dễ dàng. Ảnh: Lê Toàn.
Có trong tay khoản tiền tiết kiệm khoảng 1,5 tỷ đồng, vợ chồng chị Diệu Vân từng nghĩ đến phương án vay ngân hàng để mua một căn hộ ở vùng ven TP.HCM. Đầu năm nay, chị được môi giới giới thiệu dự án tại phường Dĩ An (tỉnh Bình Dương cũ), căn hộ 2 phòng ngủ có giá gần 3 tỷ đồng. Chủ đầu tư còn đưa ra chính sách hỗ trợ lãi suất ưu đãi trong giai đoạn đầu, kéo dài đến thời điểm nhận nhà.
Thoạt nhìn, đây được xem là một cơ hội khả thi để gia đình chị an cư. Tuy nhiên, khi rà soát kỹ phương án tài chính, những lo ngại bắt đầu xuất hiện. Dù lãi suất vay ngân hàng đã giảm về mức 6-7%/năm trong 2 năm đầu, nhưng sau thời gian ưu đãi sẽ chuyển sang thả nổi nên lãi suất sẽ tăng cao.
Chị tính toán, với khoản vay hơn 1 tỷ đồng, số tiền gốc và lãi phải trả hàng tháng là hơn 20 triệu đồng. Mức chi trả này vượt quá khả năng tài chính của gia đình, khi tổng thu nhập của hai vợ chồng chỉ khoảng 30 triệu đồng mỗi tháng. Sau nhiều cân nhắc, chị Diệu Vân đã hủy kế hoạch mua nhà.
Ghi nhận thực tế cho thấy, dù ngân hàng và chủ đầu tư liên tục tung ra các gói hỗ trợ tài chính, nhưng nỗi lo lãi suất thả nổi tăng cao khi hết thời gian ưu đãi luôn thường trực với người mua, bởi chỉ một biến động kinh tế nhỏ cũng có thể khiến gánh nặng trả nợ tăng vọt.
Chưa kể, nhiều ngân hàng thương mại bắt đầu thu hẹp hoặc dừng các gói vay ưu đãi dành cho người trẻ mua nhà. Bởi vậy, nhiều người trở nên dè dặt khi đứng trước quyết định vay ngân hàng để an cư.
Người trẻ chỉ nên tính chuyện vay mua nhà khi đã đi làm ổn định ít nhất 3 năm, có thu nhập trên 30 triệu đồng/tháng và tích lũy sẵn khoảng 500 triệu đồng.
Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, rào cản lớn nhất hiện nay đối với người trẻ mua nhà nằm ở cả chính sách tín dụng, giá bán và nguồn cung sản phẩm. Dù ngân hàng có đưa ra gói vay kéo dài đến 35 năm, nhưng lãi suất ưu đãi thường chỉ cố định trong 1-3 năm đầu, sau đó thả nổi nên họ không dám vay vì lo áp lực trả nợ lớn.
“Khi tạo lập nhà ở, người trẻ phải thế chấp cả cuộc đời cho khoản vay kéo dài trong nhiều năm, nên ngân hàng cần ‘thoáng’ hơn khi cho đối tượng khách hàng này vay mua nhà”, ông Châu nói.
Tuy nhiên, ngay cả khi chính sách ưu đãi thoáng hơn thì người trẻ cần vượt qua một thách thức lớn nữa là giá nhà. Theo ông Châu, nguồn cung nhà ở hiện nay tại TP.HCM đã dồi dào hơn nhưng chủ yếu là nhà cao cấp, còn phân khúc vừa túi tiền vẫn thiếu trầm trọng.
Trong khi đó, khảo sát của Batdongsan.com.vn với hơn 1.000 người tiêu dùng cho thấy mong muốn mua nhà của người trẻ rất cao, khi có đến 93% người đã kết hôn và có con cho biết họ đặt mục tiêu mua nhà trong 5 năm tới, dù thừa nhận giá nhà là vấn đề lớn.
Theo chuyên gia kinh tế Đinh Thế Hiển, một gia đình trẻ có tổng thu nhập 30 triệu đồng mỗi tháng về lý thuyết vẫn có thể vay mua căn hộ khoảng 2-2,5 tỷ đồng. Nhưng để làm được điều này, họ phải thắt lưng buộc bụng và giữ kỷ luật tài chính nghiêm ngặt trong nhiều năm.
Ông Hiển tính toán, với khoản vay 70% giá trị căn hộ, lãi suất ưu đãi 7-8%/năm và thời hạn vay 20 năm, số tiền trả góp hàng tháng ở mức 10-12 triệu đồng. Khi hết ưu đãi, lãi suất thường vọt lên 10-12%/năm, khiến khoản phải trả tăng lên 13-15 triệu đồng/tháng, tức gần một nửa thu nhập. Áp lực tài chính càng nặng nề khi ngoài tiền trả ngân hàng, người vay còn phải lo chi tiêu sinh hoạt.
Do đó, theo ông Hiển, người trẻ chỉ nên tính chuyện vay mua nhà khi đã đi làm ổn định ít nhất 3 năm, có thu nhập trên 30 triệu đồng/tháng và tích lũy sẵn khoảng 500 triệu đồng. Trong bối cảnh giá sơ cấp bị đẩy lên cao vì chi phí đầu vào phát triển dự án tăng, lựa chọn căn hộ thứ cấp sẽ khả dĩ hơn nhờ mức giá mềm và dư địa thương lượng tiến độ thanh toán.
Trọng Tín