Người Mạ gìn giữ văn hóa truyền thống

2 giờ trướcBài gốc

Thổ cẩm, cồng chiêng trong các nếp nhà

Dưới ánh hoàng hôn len qua kẽ lá, hoa văn trên tấm thổ cẩm bà Ka Rêm (thôn Đạ Nhar) cầm trên tay càng thêm rực rỡ. Tranh thủ lúc nông nhàn, người phụ nữ Mạ dệt áo mới cho cháu trai học lớp 11 - cậu bé luôn giữ thói quen mặc thổ cẩm mỗi tuần. Vì thế, hầu như năm nào bà Ka Rêm cũng tự tay dệt, may trang phục truyền thống cho cả gia đình. Dù không còn phổ biến trong sinh hoạt hằng ngày, thổ cẩm vẫn là dấu nhận diện văn hóa của các dân tộc gốc Tây Nguyên.

Các lớp truyền dạy cồng chiêng được tổ chức ở thôn Đạ Nhar để thế hệ trẻ trân quý các giá trị văn hóa truyền thống.

Thôn Đạ Nhar có 330 hộ với hơn 1.270 nhân khẩu, gần 100% là người Mạ. Trưởng thôn K’Tiếu cho biết, văn hóa truyền thống vẫn được gìn giữ nhưng đang dần mai một khi lớp am hiểu văn hóa ngày càng lớn tuổi. Ông và những người trung niên luôn canh cánh vì thấy thế hệ trẻ ít mặn mà hơn với giá trị truyền thống. “Chúng tôi học đánh cồng chiêng, lập câu lạc bộ để biểu diễn, giao lưu trong xã và với các địa phương lân cận. Ai cũng hào hứng mỗi dịp như thế”, ông K’Tiếu chia sẻ.

Ông K’Nhiễu nâng niu bộ cồng chiêng được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch hỗ trợ, nói rằng, giá trị của nó không nằm ở tiền bạc. Từ bộ chiêng này, ông mở 2 lớp dạy cho người dân trong thôn. Ông kể rằng, niềm say mê tiếng chiêng đã ngấm vào mình từ thuở bé. Trong căn nhà gỗ ngày ấy, mỗi lần thấy ông đánh chiêng, bà uyển chuyển múa xoang, cậu bé năm nào lại hồi hộp nâng chiếc chiêng nặng trĩu, đôi tay run run khi gõ những nhịp đầu tiên. “Cồng chiêng vẫn giữ vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần người Mạ, nhất là các lễ lớn. Học không khó, chỉ cần đánh thường xuyên cho quen. Chúng tôi mong lớp trẻ biết và đánh tốt hơn để kế thừa, hiểu truyền thống dân tộc”, ông chia sẻ.

Xây dựng sản phẩm du lịch đặc sắc

Toàn xã Đạ Tẻh 3 có hơn 20% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), chủ yếu là các dân tộc gốc Tây Nguyên, tập trung tại thôn Đạ Nhar và thôn 8. Vừa qua, hơn 80 nghệ nhân và thành viên các đội văn nghệ đã tham dự lớp tập huấn về mô hình văn hóa truyền thống gắn với bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa phục vụ du lịch, do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức.

Lớp tập huấn cung cấp kiến thức về thực trạng du lịch địa phương, công tác bảo tồn và khai thác di sản văn hóa của đồng bào để phục vụ phát triển du lịch tại xã Đạ Tẻh 3 nói riêng và tỉnh Lâm Đồng nói chung. Đồng thời, các chuyên gia hướng dẫn kỹ năng đón tiếp, phục vụ khách tham quan, trải nghiệm sản phẩm dịch vụ và quảng bá các giá trị văn hóa truyền thống.

Bà Lê Bá Phụng Anh - Phó Chủ tịch UBND xã Đạ Tẻh 3 cho biết, thời gian qua, các hoạt động văn nghệ dân gian, cồng chiêng, đan lát, dệt thổ cẩm… được khai thác để thu hút khách du lịch cũng như để gìn giữ văn hóa. Năm 2024, riêng thôn Đạ Nhar được hỗ trợ 12 bộ trang phục truyền thống và 1 bộ cồng chiêng. Việc khai thác du lịch văn hóa và các sản phẩm du lịch cộng đồng giúp tạo sinh kế cho người dân vùng đồng bào DTTS. Tuy nhiên, hiện nay, số nghệ nhân và người hiểu biết văn hóa DTTS, hướng dẫn viên du lịch bản địa đôi khi thiếu hoặc chưa được đào tạo đầy đủ, chủ yếu là người lớn, già làng. Một số loại hình du lịch văn hóa, trải nghiệm truyền thống còn ít được quảng bá, thiếu sản phẩm đặc trưng riêng của đồng bào DTTS.

Địa phương vì vậy đề xuất khai thác lễ hội, nghi lễ, nhạc cụ, trang phục và kiến trúc truyền thống của đồng bào để tạo điểm nhấn du lịch. Song song đó là phát triển du lịch trải nghiệm, homestay, du lịch cộng đồng để du khách có thể sống và học cùng người bản địa. Địa phương cũng chú trọng đào tạo nguồn nhân lực văn hóa - du lịch và đầu tư, nâng cấp hạ tầng, thiết chế văn hóa, thể thao nhằm xây dựng các sản phẩm du lịch bản địa đặc sắc.

Hồng Thắm .

Nguồn Lâm Đồng : https://baolamdong.vn/nguoi-ma-gin-giu-van-hoa-truyen-thong-404969.html