Khu Mỹ Á nằm ở cuối xã Thu Cúc, là địa bàn giáp ranh với 2 tỉnh Sơn La, Lào Cai. Toàn khu hiện có 142 hộ với trên 800 nhân khẩu, sinh sống ở 7 tiểu khu. Trong đó, đồng bào dân tộc Mông chiếm hơn 90% dân số, tỷ lệ hộ nghèo cao, nhận thức của người dân còn nhiều hạn chế. Kinh tế chủ yếu là canh tác nông nghiệp và phụ thuộc vào đồi, rừng, đời sống vật chất còn nhiều khó khăn.
Đồng bào dân tộc Mông ở Mỹ Á có nhiều nét văn hóa truyền thống độc đáo, đậm đà bản sắc. Điều này thể hiện trong trang phục, ngôn ngữ, âm nhạc dân gian, lễ hội, nghề truyền thống, cuộc sống thường ngày và các sự kiện, lễ cưới, hỏi, lễ hội văn hóa, đặc biệt là trong dịp Tết. Để đời sống của người Mông ở Mỹ Á dần nâng cao, những năm qua, xã Thu Cúc thường xuyên cử cán bộ bám sát địa bàn, tuyên truyền, vận động, chia sẻ kinh nghiệm, hướng dẫn bà con áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, động viên đồng bào giúp nhau phát triển kinh tế, giữ gìn những nét đẹp văn hóa truyền thống, xóa bỏ các tập tục lạc hậu...
Lực lượng Công an phát huy vai trò nòng cốt, góp phần đảm bảo an ninh trật tự cho bản Mông ở khu Mỹ Á, xã Thu Cúc.
Nhận thức được những giá trị của văn hóa truyền thống, đồng bào dân tộc Mông trong khu đều có ý thức bảo tồn bản sắc văn hóa. Trang phục là một trong những giá trị tạo nên bản sắc đặc trưng của đồng bào dân tộc Mông, đặc biệt là chiếc váy của phụ nữ với màu sắc rực rỡ, hoa văn phong phú, nổi bật. Ngoài trang phục truyền thống, bà con còn lưu giữ những làn điệu dân ca, múa và thổi khèn, kèn lá; các món ẩm thực từ sản vật của núi rừng và những trò chơi dân gian như ném pao, đánh quay, bắn nỏ, kéo co...
Ông Sùng A Câu, Trưởng Ban công tác Mặt trận, người có uy tín ở khu Mỹ Á cho biết: “Năm 1983, tôi theo ông nội Sùng A Páo và bố về định cư nơi đây, là 1 trong 5 hộ đầu tiên của khu. Nghe ông nội và bố kể, những năm đầu hết sức khó khăn, đường đi không thuận tiện, điện lưới sinh hoạt không có, đời sống vật chất của bà con thiếu thốn đủ bề. Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, của tỉnh và địa phương, hơn 10 năm trở lại đây, cuộc sống người Mông ở Mỹ Á có nhiều khởi sắc”.
Để có được cuộc sống ấm no như hôm nay, bên cạnh sự quan tâm hỗ trợ của các cấp ủy Đảng, chính quyền trong phát triển kinh tế, nâng cao đời sống văn hóa - tinh thần, mỗi gia đình người Mông ở Mỹ Á luôn nỗ lực vươn lên, đoàn kết, giúp đỡ nhau trong lao động sản xuất và cuộc sống. Trong tổng số 142 hộ, có gần 40 hộ cuộc sống khá hơn. Số hộ nghèo, cận nghèo giảm dần theo từng năm.
Đồng chí Trần Khắc Thăng, Bí thư Đảng ủy xã Thu Cúc cho biết: “Thời gian qua, cấp ủy, chính quyền xã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, thực hiện các giải pháp giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống. Đặc biệt, phát huy vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số... Sau hơn 40 năm “hạ sơn”, người Mông khu Mỹ Á có được cuộc sống tốt đẹp như ngày nay chính là nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và bà con đã biết phát huy nội lực, tích cực lao động sản xuất, phát triển kinh tế gia đình. Bà con luôn ý thức giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa, tích cực đóng góp cùng địa phương phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới, khu dân cư văn hóa, cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc".
Phạm Ngọc Lam