Người Mông ở Pà Cò giữ hồn văn hóa để níu chân du khách

11 giờ trướcBài gốc

Xã Pà Cò, tỉnh Phú Thọ được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã Cun Pheo, Hang Kia, Pà Cò và 3 xóm thuộc xã Đồng Tân, chủ yếu là đồng bào Mông sinh sống.

Anh Phàng A Páo - chủ Homestay. (Ảnh TGCC)

Vùng đất này sở hữu cảnh quan độc đáo khi quanh năm có mây, sương mù bao phủ; cùng hình thái thời tiết của bốn mùa trong một ngày: Buổi sáng mát dịu như mùa Xuân, đến trưa nắng nóng như mùa Hạ, qua chiều se se lạnh như mùa Thu và thời tiết như những ngày mùa Đông khi màn đêm buông xuống.

Chính những giá trị tự nhiên và văn hóa chân thực của người Mông đã thu hút du khách, khiến mô hình lưu trú homestay trở thành hướng đi làm phong phú sản phẩm du lịch. Đây còn là cơ hội kinh tế quan trọng cho các khu vực vùng lõi khu bảo tồn, nơi đất đai nông nghiệp hạn chế.

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng cũng đặt ra thách thức lớn. Nếu khai thác không khoa học, phát triển ồ ạt mà thiếu đi sự bảo tồn, các điểm đến sẽ mất đi sức hút và khó cạnh tranh với những khu du lịch khác.

Văn hóa bản địa là tài sản

Là một trong những người đầu tiên khởi nghiệp homestay tại địa phương, anh Phàng A Páo (sinh năm 1984) xác định rõ đối với du lịch cộng đồng, bản sắc văn hóa là tài sản quan trọng nhất.

Khởi nghiệp từ năm 2018, thay vì vay vốn xây dựng những công trình hiện đại, anh Páo quyết định tận dụng và tu sửa lại ngôi nhà cũ của gia đình dựa trên kiến trúc truyền thống của người Mông.

Ý tưởng này xuất phát từ tư duy rằng du khách đến Pà Cò để tìm hiểu nếp sống, văn hóa bản địa, chứ không phải để tìm kiếm sự tiện nghi giống như ở thành phố.

Tại homestay của mình, anh Páo đưa văn hóa vào từng chi tiết nhỏ. Các biển chỉ dẫn trong khuôn viên được viết bằng ba ngôn ngữ: Tiếng Việt, tiếng Anh và tiếng Mông. Tên các khu nhà lưu trú được đặt theo tên các dòng họ người Mông ở Pà Cò.

Cách làm này vừa giúp du khách có thêm kiến thức, vừa khẳng định niềm tự hào về ngôn ngữ và nguồn gốc của gia chủ.

Bên cạnh đó, các hoạt động trải nghiệm văn hóa bản địa như vẽ sáp ong, làm giấy giang, đi chợ phiên hay sinh hoạt văn nghệ đều được giữ nguyên bản, không sân khấu hóa.

Từ nương rẫy cằn cỗi đến sinh kế bền vững

Trước đây, bà con Pà Cò chủ yếu sống dựa vào việc trồng ngô, trồng lúa trên những sườn núi đá. Do nằm trong vùng lõi khu bảo tồn, đất đai canh tác nghèo nàn nên năng suất cây trồng rất thấp, thu nhập bấp bênh.

Từ khi mô hình du lịch cộng đồng phát triển, bài toán sinh kế của người dân đã có lời giải mới. Hiệu quả kinh tế không chỉ dừng lại ở gia đình chủ homestay mà lan tỏa ra cả cộng đồng thông qua chuỗi cung ứng dịch vụ.

Du khách đến lưu trú sẽ tiêu thụ nông sản địa phương, giúp bà con bán được con gà bản, lợn đen, rau cải mèo... với giá trị cao hơn hẳn so với bán buôn.

Các nghề truyền thống như dệt thổ cẩm, vẽ sáp ong cũng hồi sinh mạnh mẽ để tạo ra sản phẩm lưu niệm. Đặc biệt, các đội văn nghệ bản làng được thành lập, vừa phục vụ du khách, vừa tạo thêm thu nhập cho các thành viên.

Nhờ cách làm bài bản này, homestay của gia đình anh A Páo hiện đạt doanh thu ổn định gần 1 tỷ đồng/năm, tạo việc làm thường xuyên cho 4-5 lao động địa phương.

Điều này chứng minh rằng văn hóa và cảnh quan quê hương hoàn toàn có thể trở thành "cần câu cơm" bền vững. Hiện nay trên địa bàn khu vực, có khoảng 15-20 hộ gia đình kinh doanh mô hình homestay.

Phát triển du lịch khoa học để giảm thiểu rủi ro

Thực tế tại Pà Cò cho thấy, mô hình du lịch cộng đồng gắn với bản sắc văn hóa là hướng đi đúng đắn. Tuy nhiên, để mô hình này thực sự bền vững, cần có sự quan tâm và định hướng cụ thể hơn từ phía các cơ quan chức năng.

Với vai trò là Chi hội trưởng Chi hội nông dân nghề nghiệp tại địa phương, anh A Páo thường xuyên chia sẻ kinh nghiệm với cộng đồng để cùng phát triển. Quan điểm của anh là không nên mở rộng mô hình homestay một cách ồ ạt.

Theo anh, việc làm du lịch cần có kiến thức và sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Nếu nhà nhà cùng làm mà không hiểu rõ nhu cầu của khách hoặc phá vỡ cảnh quan, môi trường sống thì sẽ dẫn đến rủi ro cao và làm hỏng hình ảnh chung của du lịch Pà Cò.

Từ khi mô hình du lịch cộng đồng phát triển, bài toán sinh kế của người dân đã có lời giải mới. (Ảnh TGCC)

Bên cạnh những điểm sáng trong du lịch, xã vẫn đang gặp rất nhiều khó khăn như hạ tầng giao thông còn khó khăn; cơ sở vật chất hệ thống điện, đường, trường, trạm nhiều điểm đang xuống cấp, cần được đầu tư.

Không chỉ vậy, diện tích chủ yếu đồi, núi, ít đất sản xuất, nước tưới cũng chưa chủ động được, khó phát triển nông nghiệp.

Thời gian tới, để du lịch cộng đồng tại Pà Cò phát huy lợi thế và phát triển hiệu quả, bền vững, trở thành sinh kế của các dân tộc, địa phương cần tạo sự đồng thuận, chủ động, tích cực của người dân, sự chung tay hỗ trợ của chuyên gia và sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời của các cấp ủy đảng, chính quyền.

Pà Cò đang từng bước khắc phục khó khăn, phấn đấu trở thành địa điểm hấp dẫn thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế trên cung đường Tây Bắc.

Nguyễn Hương Tú

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/nguoi-mong-o-pa-co-giu-hon-van-hoa-de-niu-chan-du-khach-337617.html