Người nhiễm HIV đang trẻ hóa

2 giờ trướcBài gốc

Bệnh nhân nhiễm HIV được điều trị nội trú tại bệnh viện

Xu hướng đáng lo ngại

Chia sẻ với báo Phụ nữ Việt Nam, N.V.T., 17 tuổi, sinh năm 2008, sống tại một xã ngoại thành Hà Nội cho biết: "Em nhiễm HIV theo đường lây truyền từ mẹ sang ngay từ khi chào đời. Khi sinh em ra, bố mẹ đưa vào cơ sở y tế và làm xét nghiệm, bác sĩ mới phát hiện cả bố, mẹ và em đều dương tính".

"Từ thời điểm đó, bố mẹ em được đưa vào chương trình điều trị ARV, còn em được theo dõi ngay từ sơ sinh tại Bệnh viện Đa khoa Hà Đông"- T. nhớ lại. Từ nhỏ, sức khỏe em yếu, chậm lớn. Tuy nhiên, T. vẫn kiên trì theo học đến hết lớp 9. Ba năm trước, em nghỉ học vì hoàn cảnh gia đình, vì mặc cảm và tự ti. Hiện tại, em đi làm kiếm tiền phụ giúp gia đình, đồng thời duy trì điều trị Methadone/ARV đều đặn tại trạm y tế xã.

T. là một trong số rất ít ca nhiễm HIV từ mẹ sang con tại địa phương. Câu chuyện của T. phản ánh thực tế người nhiễm HIV đang ngày càng trẻ hóa, tác động trực tiếp đến nhóm thanh thiếu niên, những người vốn dễ bị tổn thương.

Nhóm tuổi từ 15–29 hiện chiếm tỷ lệ lớn trong số ca nhiễm mới

Theo số liệu giám sát năm 2024, dịch HIV/AIDS ở Việt Nam ghi nhận nhiều diễn biến phức tạp. Nhóm tuổi 15–29 hiện chiếm tỷ lệ lớn trong số ca nhiễm mới, cho thấy xu hướng trẻ hóa rõ rệt của dịch. Đáng chú ý, hơn 80% ca nhiễm mới là nam giới, trong đó tỷ lệ nhiễm HIV ở nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) và người chuyển giới đang tăng nhanh.

Bên cạnh đó, trên 80% ca nhiễm mới qua đường tình dục, cho thấy sự chuyển dịch mạnh mẽ từ đường lây nhiễm qua tiêm chích - vốn phổ biến trong những năm đầu dịch - sang hành vi quan hệ tình dục không an toàn. Điều này phản ánh sự thay đổi mô hình nguy cơ, đặc biệt trong giới trẻ.

Điều đáng chú ý là xu hướng gia tăng ca nhiễm ở những tỉnh không phải trọng điểm, do sự lan rộng của các hành vi nguy cơ phức tạp như sử dụng ma túy tổng hợp, quan hệ tình dục tập thể, hay "chemsex". Những hành vi này thường xuất hiện trong các nhóm thanh thiếu niên thành thị và vùng ven đô, nơi việc tiếp cận thông tin chính xác về sức khỏe tình dục và HIV/AIDS vẫn còn hạn chế.

Nỗ lực phòng, chống HIV và vai trò của người trẻ

Việt Nam đã triển khai nhiều chương trình phòng, chống HIV/AIDS có quy mô lớn. Hơn 2 triệu lượt xét nghiệm HIV được thực hiện hàng năm, cùng với đó là 176.000 người đang được điều trị ARV. Riêng chương trình điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone duy trì hiệu quả cho 46.500 người, góp phần giảm đáng kể nguy cơ lây nhiễm qua tiêm chích ma túy.

Người nghiện được cấp phát Methadone tại trạm y tế xã

Các mô hình cấp phát Methadone nhiều ngày, cung cấp thuốc PrEP (dự phòng trước phơi nhiễm) và triển khai hệ thống quản lý số như HIV-INFO, HMED đang giúp người dân tiếp cận dịch vụ dễ dàng hơn, đặc biệt là thanh niên. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất vẫn là sự kỳ thị. Rất nhiều thanh thiếu niên nhiễm HIV như T. phải bỏ học, hạn chế giao tiếp và không dám tìm kiếm cơ hội việc làm vì mặc cảm.

Năm 2025 đánh dấu 35 năm HIV xuất hiện tại Việt Nam. Đây không chỉ là cột mốc lịch sử mà còn là lời kêu gọi cộng đồng chung tay xóa bỏ rào cản kỳ thị, tạo điều kiện để người nhiễm HIV được sống bình đẳng, được học tập, lao động và hòa nhập như mọi công dân khác.

Sự tham gia của người trẻ trong phòng, chống dịch HIV/AIDS không chỉ giúp thay đổi nhận thức xã hội mà còn tạo ra hy vọng rằng những bạn trẻ giống như T. dù mang virus từ lúc chào đời vẫn có thể sống khỏe mạnh, tự tin và được hỗ trợ đúng mức để xây dựng tương lai.

Thành Nam

Nguồn Phụ Nữ VN : https://phunuvietnam.vn/nguoi-nhiem-hiv-dang-tre-hoa-238251130223410418.htm