Nhà báo Hồ Quang Lợi: 'Niềm tin của nhân dân là sức mạnh của báo chí'

8 phút trướcBài gốc

Báo chí không chỉ có tính chiến đấu mà còn phải nêu cao tính nhân văn

Nhà báo Hồ Quang Lợi, Nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam chia sẻ, những ngày này, những người làm báo Việt Nam đang sống trong một cảm xúc rất đặc biệt, tràn đầy xúc động khi nhớ lại 100 năm trước, ngày 21/6/1925, báo Thanh niên do Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập xuất bản số đầu tiên, đánh dấu sự ra đời của nền Báo chí Cách mạng Việt Nam. Đó là ngọn lửa khai sáng, ngọn lửa chiến đấu, ngọn lửa mở đường, chuẩn bị về chính trị và tư tưởng cho việc thành lập Đảng vào năm 1930.

Nhà báo Hồ Quang Lợi, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam (Ảnh: Nguyễn Hà)

Ra đời trong khói lửa các cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, trưởng thành cùng bao thăng trầm của đất nước, lớp lớp những người làm báo đã làm nên truyền thống vẻ vang, rất đáng tự hào của Báo chí Cách mạng Việt Nam.

Điều sâu sắc nhất, thiêng liêng nhất, đó là làm báo là làm cách mạng, làm báo là để phục vụ đất nước và nhân dân, đúng như lời Bác Hồ căn dặn: “Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ”, “báo chí phò chính, trừ tà”. Trong thời bình, vẫn có những cuộc chiến đấu âm thầm nhưng rất quyết liệt. Đó là cuộc đấu tranh bảo vệ cái đúng, bảo vệ cái mới, chống lại những gì cản trở con đường phát triển của đất nước. Theo thống kê chưa đầy đủ, đã có 539 nhà báo liệt sĩ, nhiều phóng viên hy sinh trên tư thế người chiến sĩ trên các mặt trận.

Phần thưởng quý giá nhất, thiêng liêng nhất đối với báo chí chính là niềm tin của nhân dân. Niềm tin của nhân dân tạo nên sức mạnh của báo chí. Đó là sức mạnh của sự thật, lẽ phải và công lý! Người ta nói báo chí có quyền lực, nhưng quyền lực đó không phải do báo chí tự có mà do nhân dân tin vào báo chí, gửi gắm nơi báo chí.

“Nhà báo” là một danh xưng đáng trân trọng, là sự trao truyền thiêng liêng và quý giá. Nói đến báo chí là nói đến chức năng làm rõ sự thật, sứ mệnh bảo vệ lẽ phải và công lý. Tuy nhiên, khi bảo vệ lẽ phải và công lý, báo chí không chỉ có tính chiến đấu mà còn phải nêu cao tính nhân văn. Cây bút ở trong tay những người làm báo chính trực thì mới đủ sức mạnh làm sáng tỏ sự thật, bảo vệ công lý và lẽ phải. Chính trực và nhân văn tạo nên vẻ đẹp của báo chí.

“Ca ngợi cái tốt, cái đẹp, hay chống lại cái các ác, cái xấu, tôi nghĩ, sứ mệnh của báo chí là làm cho niềm tin vào lẽ phải, vào công lý luôn là ánh sáng trong cuộc đời này”, nhà báo Hồ Quang Lợi bày tỏ.

Đó là tính nhân văn cao cả của báo chí. Xã hội dù hoa lệ đến mấy, nếu không có tình thương yêu con người thì cũng không thể là một xã hội hạnh phúc. Mỗi tác phẩm báo chí, vì thế, phải toát lên ánh sáng nhân văn. Nêu cao tính chiến đấu và tính nhân văn là đòi hỏi nóng bỏng với báo chí; tính chiến đấu và tính nhân văn của báo chí đan hòa vào nhau. Lan tỏa điều tích cực, cái tốt, cái thiện là nhân văn. Đấu tranh với cái xấu, cái ác, tiêu cực cũng là nhân văn. Không để cái ác, cái xấu lộng hành cũng chính là nhân văn. Báo chí càng hiện đại càng phải nhân văn.

Ông Nguyễn Trọng Nghĩa - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương và ông Lê Quốc Minh - Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng biên tập Báo Nhân Dân, Phó trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Trưởng ban Chỉ đạo Hội Báo toàn quốc 2025 cùng các đại biểu tham quan khu trưng bày VOV

Đạo đức vừa là nền tảng, vừa là cốt lõi của hoạt động báo chí

Có những điều pháp luật không cấm nhưng đạo đức thì không cho phép. Kiến thức, thông tin ở trong đầu, và đạo đức phải ở trong tim mỗi người cầm bút thì mới có thể làm cho báo chí trở nên hữu ích, lan tỏa những điều tốt đẹp trong xã hội. Yếu tố quan trọng tạo nên môi trường báo chí lành mạnh chính là sự tác nghiệp đúng đắn và chuẩn mực của các nhà báo. Giữ gìn phẩm giá, lòng tự trọng nghề nghiệp là một thử thách mà những người làm báo cần kiên tâm như một nguyên tắc tối thượng.

Việc sửa đổi Luật báo chí năm 2016 là rất cấp thiết. Cần tạo một hành lang pháp lý vững chắc, có tầm nhìn xa, tương thích với những vấn đề mới của thời đại số, tạo điều kiện cho báo chí phát triển, phục vụ đất nước và nhân dân tốt hơn, bảo vệ quyền làm nghề hợp pháp của người làm báo tốt hơn.

“Tôi nghĩ, không thể tách rời việc xây dựng văn hóa báo chí, đạo đức làm nghề với kinh tế báo chí, tức là điều kiện cơ bản để các nhà báo làm nghề. Cần tạo một môi trường làm việc thuận lợi cho các cơ quan báo chí và cho các nhà báo tác nghiệp để ở đó nhà báo không bị quá vật lộn với vấn đề “cơm áo gạo tiền”, để nhà báo có thể làm nghề một cách tử tế, đàng hoàng”, nhà báo Hồ Quang Lợi bày tỏ.

Nhà báo Hồ Quang Lợi cho rằng, vấn đề tự chủ tài chính của các cơ quan báo chí gắn với vấn đề kinh tế báo chí. Cho nên, rất cần một đề án tổng thể để giải quyết vấn đề kinh tế báo chí một cách căn cơ, từ cấp hoạch định và điều hành chính sách cho đến các cơ quan chủ quản, các cơ quan báo chí. Kinh tế báo chí không phải là chuyện riêng của cơ quan báo chí. Những cơ quan báo chí chịu trách nhiệm trực tiếp làm nhiệm vụ chính trị thì phải được cấp ngân sách ở mức độ phù hợp để thực hiện. Còn nếu vấn đề thu chi của báo chí lại được nhìn nhận một cách lạnh lùng hoàn toàn theo cơ chế thị trường, thì báo chí khó tránh khỏi bị thương mại hóa, không thể nào hoàn thành được nhiệm vụ chính trị của mình.

Lợi nhuận lớn nhất, quan trọng nhất của báo chí, tôi nghĩ, là đưa thông tin chính xác, tin cậy, bổ ích ra xã hội, tạo sự đồng thuận xã hội, xây đắp niềm tin xã hội. Sản phẩm báo chí là một loại sản phẩm đặc biệt, tác động trực tiếp đến nhận thức, tư tưởng, tâm lý xã hội. Không thể đo hiệu quả của báo chí đơn giản chỉ bằng lỗ lãi tiền nong.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm khi tham quan khu trưng bày Đài Tiếng nói Việt Nam

Theo nhà báo Hồ Quang Lợi, báo chí Việt Nam và thế giới đang trải qua một cuộc chuyển mình mạnh mẽ, sâu sắc chưa từng có về phương thức làm nghề, nhưng đạo đức làm nghề, lý tưởng làm nghề, tâm thế làm nghề của người làm báo cách mạng thì không thể khác. Chúng ta làm nghề để bảo vệ công lý và lẽ phải, làm nghề vì lợi ích của đất nước và nhân dân.

Trải qua chặng đường lịch sử 100 năm, dưới sự lãnh đạo của Đảng, chúng ta tự hào có một nền báo chí cách mạng, nhân văn, được xây đắp nên bởi những người làm nghề chính trực, góp phần xây dựng một nền báo chí vì con người và tôn trọng con người. Ánh sáng từ báo Thanh niên đã chiếu rọi suốt hành trình tham gia đấu tranh, xây dựng và bảo vệ đất nước của Báo chí Cách mạng Việt Nam trong suốt một thế kỷ qua và sẽ tiếp nối đến mai sau.

“Tôi có niềm tin sâu sắc vào đội ngũ nhà báo trẻ hôm nay, những người đang viết tiếp câu chuyện báo chí chiến đấu và nhân văn. Tôi thấy thế hệ làm báo trẻ có nhiều gương mặt khá ấn tượng. Dù tuổi đời, tuổi nghề chưa nhiều nhưng họ đã để lại dấu ấn đẹp trong nghề. Họ đã và đang đảm đương khối lượng công việc rất lớn ở các tòa soạn, với cái nhìn mạch lạc, rõ ràng, cách tiếp cận tươi mới, khách quan, ít bị lệ thuộc vào định đề có sẵn”, nhà báo Hồ Quang Lợi bày tỏ.

Nhiều cây bút trẻ biết kết hợp “tất cả trong một” để tạo ra sản phẩm chất lượng của báo chí chuyên sâu, báo chí giải pháp, báo chí kiến tạo, lấp lánh tính nhân văn.

“Đó là thế hệ biết kế thừa, tiếp bước các thế hệ cha ông đi trước, tiên phong làm việc khó, góp phần xây đắp nền báo chí cách mạng, chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại. Chính họ sẽ quyết định tương lai báo chí nước nhà!”, nhà báo Hồ Quang Lợi nhấn mạnh.

Nhà báo Hồ Quang Lợi Nguyên Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam

Nguồn VOV : https://vov.vn/xa-hoi/nha-bao-ho-quang-loi-niem-tin-cua-nhan-dan-la-suc-manh-cua-bao-chi-post1208595.vov