Ngày 13-8, Sở Nông nghiệp và môi trường (NN&MT) Cà Mau có báo cáo gửi UBND tỉnh này về tình hình xác định giá xử lý rác thải.
Theo đó, trong 2 tháng tập trung cao độ để xác định giá xử lý rác thải vừa qua chưa đem lại kết quả nào. Chủ nhà máy xử lý rác thải TP Cà Mau cho rằng phải ở mức 478 ngàn đồng/tấn rác thải mới mở cửa hoạt động lại. Trong khi phía chính quyền kiên quyết giữ nguyên tắc xác định giá đúng theo quy định pháp luật.
Chủ nhà máy rác Cà Mau không mở cửa nếu không duyệt giá 478 ngàn đồng/tấn rác. Ảnh: TRẦN VŨ
Chính quyền kiên quyết giữ nguyên tắc
Theo báo cáo số 209, ngày 13-8-2025 của Sở NN&MT Cà Mau (do Phó giám đốc Huỳnh Thanh Dũng ký), hơn 2 tháng tập trung, nổ lực xác định giá xử lý rác thải, Sở này cùng với các Sở ngành chức năng của tỉnh Cà Mau đã thống nhất đề nghị phía Nhà máy rác thải thành phố Cà Mau phải giải trình đầy đủ cơ sở pháp lý cho mức giá đề xuất là 478 ngàn đồng/1 tấn rác thải. Tuy nhiên, phía Công ty TNHH xây dựng, thương mại, du lịch Công Lý (gọi tắt là Công ty Công Lý) Chủ đầu tư nhà máy rác thải thành phố Cà Mau - cũng đã có văn bản khẳng định sẽ không giải trình thêm điều gì.
Từ đó, Sở NN&MT Cà Mau đề xuất UBND tỉnh: "Trong thời gian tới, Công ty Công Lý tiếp tục đóng cửa nhà máy rác thải, Sở NN&MT sẽ hướng dẫn UBND các xã, phường thực hiện các mô hình xử lý phù hợp điều kiện thực tế tại địa phương... đồng thời kiến nghị UBND tỉnh, chỉ đạo các Sở ngành xúc tiến mời gọi đầu tư thực hiện các dự án xử lý rác thải sinh hoạt tại các vị trí đã quy hoạch (xã Đất Mới và xã Khánh An)".
Theo Báo cáo 209, phía Công ty Công Lý đưa ra mức giá 478 ngàn đồng/tấn xử lý rác thải mà không nêu ra đầy đủ cơ sở như luật định. Các sở ngành Cà Mau, qua nhiều cuộc họp đã xác định, tổng chi phí sản xuất xử lý rác hợp lý, hợp lệ, có chứng từ chứng minh của Công ty Công Lý đến nay là 73.902 đồng/tấn rác thải. Phần còn lại 334.107 đồng/tấn rác là chưa đủ cơ sở, cần làm rõ bổ sung hồ sơ để chứng minh.
Ngày 16-6-2025, Công ty Công Lý có văn bản phúc đáp rằng "xin không giải trình các khoản chi phí lãi vay, khấu hao, tỷ lệ thu hồi, giá bán". Đồng thời, tại văn bản này, Công ty Công Lý cũng nêu rõ quan điểm: "đề nghị xem xét, ban hành đơn giá phù hợp với tình hình hoạt động thua lỗ của Công ty".
Và Sở NN&MT Cà Mau khẳng định, căn cứ Nghị định 85/2024/NĐ-CP, quy định một số điều của Luật giá, "không đủ cơ sở để trình UBND tỉnh ban hành mức giá như đề xuất của Công ty Công Lý".
Ngoài ra, Sở NN&MT Cà Mau cũng đã có văn bản gửi Bộ tài chính, Bộ NN&MT về việc xác định giá xử lý rác thải sinh hoạt trong điều kiện Công ty Công Lý được Nhà nước hỗ trợ đầu tư 50%.
Ý kiến của Công ty
Ngày 15-8-2025, trao đổi với phóng viên PLO, ông Tô Hoài Dân, Chủ Công ty Công Lý vẫn khẳng định chỉ khi Cà Mau phê duyệt mức giá xử lý rác thải như đề xuất của mình, 478 ngàn đồng/tấn rác thì mới mở cửa nhà máy hoạt động trở lại.
"Chúng tôi đã lỗ 10 năm qua 204 tỷ đồng. Chúng tôi yêu cầu tỉnh Cà Mau xác định giá xử lý rác thải cho hợp lý, nhưng chưa làm được nên nay không còn khả năng chịu lỗ nổi nữa nên đành đóng cửa nhà máy, cắt lỗ" - ông Tô Hoài Dân nói.
Năm 2022, Nhà máy rác thải thành phố Cà Mau từng đóng cửa khiến lãnh đạo tỉnh Cà Mau phải đến thị sát xem nguyên nhân để tháo gỡ cho nhà máy hoạt động lại. Ảnh: TRẦN VŨ
Ông Tô Hoài Dân cũng nói rõ vì sao không giải trình, chứng minh chi phí "lãi vay, khấu hao tài sản, tỷ lệ thu hồi, giá bán" theo đề nghị của Sở NN&MT cùng các thành viên liên ngành. Ông Dân nói: "Tôi không hiểu tỉnh yêu cầu giải trình gì nữa vì tất cả hồ sơ, chứng từ tôi đã nộp nên không giải trình thêm".
Một số câu hỏi khác về trách nhiệm của doanh nghiệp công ích, được Nhà nước hỗ trợ đầu tư 50% vốn... ông Dân nói: "Từ 2019 tôi đã trả lại phần hỗ trợ đầu tư của Nhà nước 157 tỷ đồng, nên nhà máy hiện nay toàn bộ là của Công ty chúng tôi. Trách nhiệm công ích thì tôi đã chịu thua lỗ 10 năm qua, với biết bao lần đề xuất tỉnh xác định giá xử lý rác thải hợp lý. Tôi đã kiên trì, cố gắng hết sức mình".
Yêu cầu chứng từ chứng minh chi phí
Sở NN&MT Cà Mau căn cứ Luật Giá năm 2023 và Nghị định số 85/2024/NĐ-CP ngày 10/7/2024; Thông tư số 45/2024/TT-BTC ngày 01/7/2024 của Bộ Tài chính; Thông tư số 07/2017/TT-BXD ngày 15/5/2017 của Bộ Xây dựng... các quy định pháp luật này quy định giá xử lý rác thải là giá do Nhà nước xây dựng, trên cơ sở "tính đúng, tính đủ, các chi phí hợp lý, hợp lệ".
Các quy định trên cũng quy định trách nhiệm của đơn vị cung cấp dịch vụ phải cung cấp một bộ hồ sơ đầy đủ, bao gồm tất cả các tài liệu, hóa đơn, chứng từ gốc, hợp đồng, sao kê ngân hàng và các tài liệu pháp lý khác để chứng minh tính xác thực, hợp lý và hợp lệ của mọi khoản chi phí đã kê khai.
Diễn biến sự việc
Theo kiến nghị của Công ty Công Lý (nhiều năm qua), tháng 2-2025, UBND tỉnh Cà Mau thông báo và sau đó, Công ty Công Lý có hồ sơ phương án giá gửi cơ quan chức năng (28-3-2025). Tuy nhiên, đến 12-6-2025, Công ty Công Lý có công văn ngưng tiếp nhận xử lý rác từ 16-6-2025 và đã đóng cửa nhà máy như công văn này. Tỉnh Cà Mau khi đó đã chỉ đạo khởi động hệ thống xử lý rác tạm ở các địa phương để không xảy ra ô nhiễm môi trường.
Trong vụ án hình sự lừa đảo chiếm đoạt tài sản tại Nhà máy rác thành phố Cà Mau, vào năm 2019, ông Tô Hoài Dân đã tự nộp lại toàn bộ số tiền Nhà nước hỗ trợ xây dựng nhà máy rác 157 tỷ đồng, đến nay chưa nhận lại.
Trần Vũ