Khu nhà ở xã hội tại Khu đô thị mới Thanh Lâm - Đại Thịnh 2 (xã Quang Minh). Ảnh: Quang Thái
Chật vật xếp hàng từ đêm
Dự án Khu nhà ở tại xã Uy Nỗ, huyện Đông Anh, Hà Nội (nay là xã Đông Anh) gây “nóng” những ngày qua khi thu hút đông đảo người dân nộp hồ sơ. Ngày 25-10, anh Bùi Duy Dũng (xã Đông Anh) cẩn thận đến từ sáng sớm, vẫn không khỏi bất ngờ bởi hàng dài người đã xếp từ… đêm hôm trước. “Tôi không nghĩ số lượng người mua lại nhiều như vậy. Hai ngày sau, tôi cùng vợ thay nhau xếp hàng thì mới xong việc nộp hồ sơ”, anh Dũng nói.
Dự án Khu nhà ở xã hội Uy Nỗ gồm 4 khối nhà cao 9 tầng, 1 hầm và 1 tum với 466 căn hộ, dự kiến sẽ bàn giao vào quý IV-2026. Giá bán căn hộ tạm tính khoảng 20,6 triệu đồng/m2 (chưa gồm phí bảo trì). Trung bình mỗi ngày, chủ đầu tư dự án tiếp nhận từ 50 đến 70 bộ hồ sơ. Như vậy, sau hơn 1 tháng tiếp nhận (từ ngày 21-10 đến 25-11), số lượng hồ sơ có thể lên tới hơn 2.000 bộ.
Không chỉ xếp hàng trực tiếp, việc nộp hồ sơ online để mua nhà ở xã hội cũng gian nan không kém. Dự án nhà ở xã hội Rice City Long Châu (phường Bồ Đề, Hà Nội) đang tiếp nhận hồ sơ đăng ký mua, thuê mua nhà ở xã hội đợt 1 theo hình thức trực tuyến, với tổng số 1.765 căn hộ mở bán, là ví dụ.
“Cả gia đình tôi liên tục vào hệ thống đăng ký trực tuyến, nhưng hệ thống thường xuyên ở trong tình trạng quá tải. Quá trình chuẩn bị và nộp hồ sơ gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí bế tắc, khiến khách hàng nản ngay từ khâu đầu tiên”, chị Nguyễn Kim Chi (phường Việt Hưng) than phiền.
Lý giải về hiện trạng này, đại diện chủ đầu tư dự án cho biết, do lượng người quan tâm rất lớn, trong khi hệ thống chỉ có thể tiếp nhận 70 hồ sơ. Được biết, đến nay, chủ đầu tư đã phát hành tới hơn 10.000 mã hồ sơ cho khách hàng.
Một dự án nhà ở xã hội khác cũng dự kiến sẽ nhận được sự quan tâm của người dân là khu nhà ở xã hội tại ô đất CT3, CT4 - Khu đô thị mới Kim Chung, xã Thiên Lộc. Theo đó, Sở Xây dựng Hà Nội vừa công bố kế hoạch tiếp nhận hồ sơ đăng ký mua, thuê, thuê mua đợt 1 tại dự án này. Để bảo đảm việc kiểm tra hồ sơ được thực hiện đầy đủ khách quan, liên danh chủ đầu tư dự kiến chỉ giải quyết tiếp nhận 50 bộ hồ sơ/ngày.
Mở rộng cơ hội tiếp cận, sở hữu nhà ở xã hội
Dự án nhà ở xã hội Uy Nỗ (xã Đông Anh) đang thi công, dự kiến bàn giao vào quý IV-2026. Ảnh: Thanh Vũ
Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE) Phạm Thị Miền cho rằng, việc nộp hồ sơ mua nhà ở xã hội tại một số đô thị lớn, trong đó có thành phố Hà Nội, gặp nhiều khó khăn bởi nguồn cung hiện vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân. Sau giai đoạn thẩm định hồ sơ, nhiều người có thể sẽ tiếp tục phải trông chờ vào may rủi khi bốc thăm suất mua. “Tuy nhiên, nhìn nhận một cách công tâm, các chính sách về nhà ở xã hội ngày càng trở nên thông thoáng đối với cả chủ đầu tư cũng như người mua nhà”, bà Phạm Thị Miền nhận định.
Đồng tình với quan điểm này, chuyên gia pháp lý bất động sản, luật sư Phạm Thanh Tuấn (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) cho biết, Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 261/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 10-10-2025, sửa đổi, bổ sung nhiều nội dung quan trọng liên quan đến chính sách nhà ở xã hội. Trong đó, người mua, thuê mua nhà ở xã hội đã được nâng mức thu nhập. Theo quy định mới, người thu nhập thấp tại đô thị, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động chưa kết hôn hoặc độc thân có thu nhập bình quân không quá 20 triệu đồng/tháng được mua nhà ở xã hội. Những người này, nếu đang nuôi con nhỏ dưới 18 tuổi, thì mức thu nhập tối đa được nâng lên 30 triệu đồng/tháng. Trường hợp đã kết hôn, tổng thu nhập của vợ chồng không vượt quá 40 triệu đồng/tháng. Ngoài ra, UBND cấp tỉnh được phép điều chỉnh hệ số thu nhập cho phù hợp với thực tế địa phương và ban hành chính sách khuyến khích đối với hộ gia đình có từ 3 người phụ thuộc trở lên.
“Việc nâng mức thu nhập được mua nhà ở xã hội phù hợp với biến động giá cả và chi phí sinh hoạt, mở rộng cơ hội tiếp cận cho công chức, viên chức và người lao động, người thu nhập thấp tại các đô thị. Cơ chế linh hoạt cho phép địa phương điều chỉnh theo thực tế và ưu tiên hộ đông con là điểm tiến bộ trong chính sách an sinh”, luật sư Phạm Thanh Tuấn nêu.
Quy định mới cũng thay đổi cơ quan xác nhận thu nhập với người không có hợp đồng lao động. Theo quy định cũ, thẩm quyền xác nhận thuộc về UBND cấp xã. Nay người thu nhập thấp tại đô thị không có hợp đồng lao động (như người bán hàng rong…) sẽ được công an cấp xã nơi thường trú hoặc tạm trú xác nhận thu nhập, dựa trên dữ liệu dân cư, giúp quá trình thẩm tra nhanh gọn, sát thực tế hơn.
Cùng với đó, lãi suất cho vay đối với cá nhân mua nhà ở xã hội được giảm xuống 5,4%/năm so với mức 6,6% trước đó. Với các khoản vay đã ký trước ngày 10-10-2025 tại hệ thống Ngân hàng Chính sách xã hội, người vay được điều chỉnh hợp đồng để áp dụng mức lãi suất mới cho cả dư nợ gốc và dư nợ quá hạn.
Các quy định mới thông thoáng hơn đã được ban hành. Thời gian tới, khi nguồn cung dồi dào hơn, người dân sẽ có thêm cơ hội tiếp cận và sở hữu căn hộ nhà ở xã hội.
Bảo Hân