“Năm nay tôi 33 tuổi và đã từ bỏ ý định mua nhà”, anh Nguyễn Dương (ở phường Yên Nghĩa, Hà Nội) nói với Tri Thức - Znews.
Sau bao năm nỗ lực, anh Dương tâm sự giấc mơ an cư đã vuột khỏi tầm tay. Năm 2021, anh khảo giá khoảng 1,5-1,7 tỷ đồng là mua được căn hộ hoặc nhà đất trong ngõ ưng ý. Thời điểm đó, anh có trong tay 700 triệu nhưng đánh giá việc vay hơn một nửa số tiền để mua nhà là không khả thi.
Chờ đợi thêm một thời gian, khi anh Dương có trong tay 1 tỷ đồng, giá nhà đã lên 3 tỷ. Năm nay, khi anh đã kiếm được 2 tỷ, giá nhà đã lên 4-5 tỷ đồng.
Không mua nổi nhà, anh Dương cùng vợ và con trai đang ở thuê với chi phí 4,5 triệu/tháng, thêm tiền điện nước là tổng 5,5-6 triệu đồng. Hai vợ chồng nhẩm tính nếu mua căn chung cư khoảng 5 tỷ đồng, lãi suất 8%/năm và vay 3 tỷ trong 20-25 năm, số tiền trả lãi và gốc ước tính 23-25 triệu đồng/tháng, vượt quá khả năng tài chính.
“Tôi suy đi tính lại, cuộc đời có mấy. Giờ cứ liều mình vay rồi gồng gánh trả nợ tới bao giờ. Thôi cứ vui khỏe là được”, anh nói.
Anh Dương lý giải thêm giá bất động sản trong thời điểm này gần như đạt đỉnh, trong khi tình hình kinh tế và việc làm ngày càng khó khăn. Vợ chồng anh không muốn rủi ro quá lớn với khoản vay dài hạn.
Theo Bộ Xây dựng, tại Hà Nội, giá nhà tăng cao "chóng mặt" từ nửa cuối năm 2024 đến nay, những căn hộ thương mại giá dưới 50 triệu đồng/m2 gần như đã biến mất, ngay cả ở khu vực ngoài đường vành đai 3. Còn ở TP.HCM, phần lớn các dự án đã mở bán từ cuối năm ngoái đến quý II năm nay đều tập trung vào phân khúc căn hộ cao cấp và hạng sang, với mức giá dao động 100-150 triệu đồng/m2, thậm chí cao hơn ở khu vực trung tâm. Tình hình này khiến cho giấc mơ an cư ngày càng xa vời với nhiều gia đình.
Chuyển hướng
Vợ chồng anh Nguyễn Dương quyết định tạm từ bỏ ý định mua nhà trong thời điểm này, chấp nhận ở thuê như một giải pháp hợp lý hơn. Thay vì “nai lưng” trả nợ, anh sử dụng khoản tiết kiệm để nâng cao chất lượng cuộc sống: mua ô tô, chi 1-2 triệu đồng để cả gia đình đi du lịch mỗi tháng.
“Tôi và vợ không còn quá áp lực. Chúng tôi hạnh phúc hơn”, anh tâm sự.
Thay vì mua nhà, anh Nguyễn Dương dành tiền tậu ôtô, đưa vợ con đi chơi hàng tuần.
Trước đây, chị Phạm Phương cùng gia đình ở cùng ông bà tại phường Hà Cầu, Hà Nội. Đầu năm 2025, con trai chị chuyển trường cách nhà 14 km do có học bổng, chị quyết định chuyển nhà.
“Tôi có khoảng 2 tỷ đồng, nhưng nhà ở khu vực phường Thanh Xuân phải tầm 4-5 tỷ. Mức giá này quá sức với tôi”, chị nói.
Muốn con không phải vất vả đi học hàng chục km mỗi ngày, chị Phương quyết định thuê nhà. Một căn nhà 4 tầng, đầy đủ tiện ích, rộng 45 m2 có giá 7 triệu đồng/tháng.
Quyết định này ban đầu không được cả gia đình ủng hộ. Bố mẹ chị Phương cho rằng có thể vay thêm 1-2 tỷ nữa để có chỗ ở hiện đại, an tâm, cũng là tài sản của bản thân. Tuy nhiên, chị sợ không biết có gồng gánh nổi số tiền này khi con cái càng lớn càng tốn kém, hơn nữa công việc tự do chưa chắc đảm bảo thu nhập.
Hiện tại, chị Phương để dành tiền cho con học thêm văn hóa và năng khiếu, cố gắng nâng cấp nhà thuê bằng cách trang trí, tạo không gian sống thoải mái, trả tiền nhà theo năm để an tâm ở trong thời gian con đi học.
Người mẹ nhận thấy quyết định này rất đúng đắn, ít nhất là tại thời điểm này. Số tiền dư ra vừa tiết kiệm, vừa đủ để gia đình chị nâng cao chất lượng cuộc sống, không căng thẳng mỗi tháng nhìn số dư ngân hàng.
Căn nhà thuê ở phường Thanh Xuân, giá 7 triệu/tháng của gia đình chị Phạm Phương.
Hài lòng
Cũng giống như anh Nguyễn Dương và chị Phạm Phương, anh Nguyễn Đoàn (phường Thới An, TP.HCM) từng tham khảo giá nhà đất và lên kế hoạch mua nhà từ năm 2023 tới nay. Tuy nhiên, trước tình hình giá bất động sản leo thang, việc sở hữu một tổ ấm riêng với anh ngày càng xa vời.
“Tôi thấy số tiền phải bỏ ra cho một căn nhà hiện tại không còn xứng đáng với giá trị mà nó mang lại, đồng thời rủi ro phải chịu cũng quá nhiều, như nợ nần, thủ tục pháp lý, lừa đảo…”, anh Đoàn nói.
Hiện tại, anh quyết định tiếp tục thuê nhà để ở. Khi không phải chịu gánh nặng trả góp nhà, phần tiền dư ra anh dùng để đầu tư chứng khoán, chứng chỉ quỹ… hướng đến mục tiêu tự do tài chính sau này. Các loại hình đầu tư này phù hợp với tình hình tài chính của gia đình anh, không cần phải có một số vốn lớn như là đầu tư bất động sản.
Anh Đoàn và vợ cùng con trai đang ở một căn nhà 100 m2, có đầy đủ sân, 2 phòng ngủ, 1 phòng bếp, 1 phòng khách. Chất lượng cuộc sống của anh ổn, thoải mái, tự do và không có áp lực tài chính.
“Thử tưởng tượng, nếu mua một căn nhà hơn 5 tỷ, vượt xa mức tài chính hiện tại, sáng mở mắt ra là số nợ vài tỷ treo trên đầu, thực sự đáng sợ”, anh trải lòng.
Anh Nguyễn Đoàn nhận định lựa chọn ở thuê thay vì mua nhà trong thời điểm này là đúng đắn.
Theo anh Đoàn, việc nợ số tiền lớn cũng khiến gia đình không dám ăn tiêu, trở thành áp lực, khó khiến bất kỳ ai còn cảm giác tận hưởng cuộc sống.
Ngược lại, đối với thuê nhà, anh chỉ cần bỏ ra một phần nhỏ thu nhập hằng tháng, đổi lại anh được ở trong một căn nhà rộng rãi, thoải mái, không phải lo nợ nần, không phải chắt bóp chi tiêu, điều này rõ ràng khiến cho chất lượng cuộc sống của anh tốt hơn nhiều.
Tuy nhiên, việc không sở hữu một căn nhà ở thời điểm hiện tại không đồng nghĩa anh Đoàn sẽ ở thuê suốt đời. Anh vẫn dùng phần tiền còn dư để đầu tư tài chính, lập quỹ dự phòng cho gia đình và quỹ tương lai cho con cái. Đến một mức tài chính nhất định, anh sẽ về quê, mua đất xây nhà và tận hưởng cuộc sống mà không phải lo lắng về điều gì.
“Tôi nghĩ xu hướng ở nhà thuê, tận hưởng cuộc sống sẽ trở thành lối sống phổ biến của giới trẻ sau này”, anh nhận định.
Theo anh Đoàn, "an cư lạc nghiệp" có thể đúng đối với thế hệ ông bà, cha mẹ… nhưng với các bạn trẻ thì chưa chắc. Hiện tại, có rất nhiều loại hình công việc không cần phải trực tiếp lên văn phòng, có thể ngồi ở nhà, ở quán cà phê, hoặc thậm chí trên bãi biển và chỉ cần một chiếc laptop vẫn có thể làm việc.
Dưới góc nhìn của anh Đoàn, xu hướng "an cư" đang dần thay đổi, việc sở hữu một chỗ ở cố định không nhất thiết phải là ưu tiên hàng đầu.
An Chi
Ảnh: Phương Lâm, NVCC