Nhà thờ nổi bật với hàng gạch hoa văn mosaic của Bắc Phi. Ảnh: Nguyễn An - PV TTXVN tại Algeria
Công trình hơn 150 năm tuổi này là minh chứng sống động cho sự giao thoa giữa tôn giáo, lịch sử và văn hóa tại quốc gia Bắc Phi.
Theo phóng viên TTXVN tại Algiers, được xây dựng từ năm 1858 đến năm 1872 dưới sự chỉ đạo của kiến trúc sư Jean-Eugène Fromageau, nhà thờ mang phong cách La Mã–Byzantin, kết hợp ảnh hưởng Moor và Mozarabe. Ý tưởng đặt tên “Notre-Dame d’Afrique” xuất phát từ Tổng giám mục Charles Lavigerie, lấy cảm hứng từ một thánh đường mang tên “Sainte Marie d’Afrique” tại Ceuta (Tây Ban Nha). Nhà thờ được thánh hiến ngày 2/7/1872 và được xếp hạng di sản văn hóa quốc gia của Algeria từ năm 2012.
Khởi đầu của Nhà thờ Đức Bà châu Phi gắn liền với câu chuyện của hai phụ nữ Lyon là Marguerite Berger và Anne Cinquin. Khi sang Algiers làm việc tại chủng viện, họ đặt một bức tượng Đức Mẹ nhỏ trong thân cây ôliu cổ dưới thung lũng Bouzareáh - nơi ngày nay là quận Bologhine. Người dân gọi nơi ấy là “Notre-Dame du Ravin” (Đức Mẹ của thung lũng). Các tín hữu sớm biến địa điểm này thành nơi hành hương.
Trước lòng mộ đạo sâu sắc của cộng đoàn, Tổng giám mục Louis-Antoine-Augustin Pavy quyết định xây dựng một thánh đường thực thụ. Năm 1858, công trình khởi công và được người kế nhiệm là Charles Lavigerie hoàn tất, dâng kính Đức Mẹ như biểu tượng thiêng liêng của châu Phi.
Bên ngoài, công trình nổi bật với mái vòm bạc lớn đặt trên khung trụ tròn và mặt bằng hình thánh giá. Đặc biệt, hướng của cung thánh quay về phía Tây Nam, thay vì hướng Đông như truyền thống, như một cử chỉ hướng ra đại dương và lục địa châu Phi rộng lớn.
Bên trong, nhà thờ được trang trí tinh tế bằng khảm gốm, kính màu và tranh tường, nổi bật là bức phù điêu của nghệ sĩ Mohamed Boumehdi và bức họa lớn trong cung thánh tái hiện quá khứ Thiên chúa giáo ở Bắc Phi. Trên tường vòm phía sau bàn thờ có dòng chữ bằng ba ngôn ngữ: “Notre-Dame d’Afrique, priez pour nous et pour les musulmans” - “Đức Bà châu Phi, xin cầu nguyện cho chúng con và cho người Hồi giáo” - thể hiện tinh thần khoan dung và đối thoại tôn giáo mà nơi đây luôn hướng tới.
Trong suốt lịch sử, vùng Bắc Phi từng là trung tâm Thiên chúa giáo thời cổ đại với các nhân vật lớn như Thánh Augustin, giám mục thành Hippone (Annaba). Dù sau này cộng đồng Thiên chúa giáo suy giảm, di sản tinh thần vẫn được lưu giữ qua các đền thờ và ký ức tôn giáo.
Nhà thờ Đức Bà châu Phi nhìn từ phía biển Địa Trung Hải. Ảnh: Nguyễn An - PV CQTT Algeria
Nhà thờ Đức Bà châu Phi vì thế không chỉ là một thánh đường Công giáo mà còn là biểu tượng của sự giao thoa giữa Thiên chúa giáo, Hồi giáo và Do Thái giáo - minh chứng qua nghĩa trang Saint-Eugène lân cận, nơi ba cộng đồng cùng an nghỉ trong hòa bình.
Mỗi năm, hơn 100.000 tín đồ và du khách - cả người Hồi giáo và Kitô hữu, hành hương tại Nhà thờ Đức Bà châu Phi. Từ đây, du khách có thể phóng tầm mắt bao quát toàn Vịnh Algiers và khu nghĩa trang cổ, nơi lưu giữ nhiều dấu ấn lịch sử từ thời thuộc địa (1830-1962).
Sau trận động đất Boumerdès năm 2003, công trình được trùng tu toàn diện, khôi phục lại vẻ uy nghi và nghệ thuật khảm trang trí tinh xảo. Ngày nay, Notre-Dame d’Afrique vừa là nơi hành lễ tôn nghiêm, vừa là điểm du lịch văn hóa hàng đầu, thể hiện khát vọng của người Algeria về hòa bình, niềm tin và sự tôn trọng đa dạng tôn giáo.
Với hơn 150 năm tồn tại, Nhà thờ Đức Bà châu Phi không chỉ là một công trình kiến trúc tôn giáo vĩ đại mà còn là biểu tượng hòa hợp giữa con người, văn hóa và đức tin. Dù thời gian trôi qua, mái vòm bạc của Đức Bà châu Phi vẫn soi bóng xuống biển xanh Algiers, như một lời nhắc về sức mạnh của lòng tin và sự đoàn kết giữa các dân tộc.
Nguyễn An/vnanet.vn