Việc tái khởi động dự án điện hạt nhân Ninh Thuận đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong chiến lược phát triển năng lượng quốc gia. Tuy nhiên, để đảm bảo sự thành công và bền vững của dự án, yếu tố then chốt không thể thiếu là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
Nhu cầu khoảng 4.000 nhân lực chất lượng cao
Mới đây, Phó Thủ tướng Lê Thành Long ký Quyết định số 1012/QĐ-TTg ngày 26/5/2025 phê duyệt Đề án đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực phục vụ phát triển điện hạt nhân đến năm 2035. Mục tiêu đến năm 2030 là đáp ứng nhu cầu nhân lực cho hai nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2, ưu tiên đào tạo sinh viên tốt nghiệp các ngành liên quan với cam kết phục vụ tại dự án.
Dự kiến, hai nhà máy điện hạt nhân cần khoảng 4.000 nhân lực có trình độ. Nhiều chuyên gia khẳng định, để dự án điện hạt nhân tại Việt Nam được triển khai thành công, việc xây dựng một đội ngũ nhân lực chất lượng cao, có kiến thức chuyên sâu về điện hạt nhân và an toàn bức xạ là yếu tố vô cùng quan trọng.
Khởi động lại dự án điện hạt nhân tại Ninh Thuận. Ảnh minh họa
Nói về sự chuẩn bị cũng như lợi thế khi được giao chuẩn bị đào tạo nhân lực phục vụ dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, PGS.TS Nguyễn Lê Cường - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Điện lực - cho hay: “Khi thực hiện Quyết định số 1558/QĐ-TTg năm 2010, Trường Đại học Điện lực đã mở chuyên ngành Điện hạt nhân nằm trong ngành Công nghệ kỹ thuật điện, điện tử. Các học phần đã bám sát với những nội dung liên quan đến lĩnh vực hạt nhân và an toàn bức xạ.
Về cơ sở vật chất, nhà trường cũng được nhà nước đầu tư các trang thiết bị thí nghiệm hiện đại (cùng với 2 mô hình nhà máy điện hạt nhân của Mitsubishi, phòng thí nghiệm có 75 nguồn phóng xạ). Đó là những thuận lợi của nhà trường khi trở thành một trong số 11 trường được giao đào tạo nhân lực phục vụ dự án tái khởi động dự án điện hạt nhân”.
Cũng trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, PGS.TS Nguyễn Phong Điền, Phó Giám đốc Đại học Bách khoa Hà Nội, cho biết: “Hiện nay, công nghệ điện hạt nhân rất tiên tiến, do đó để giảng dạy sinh viên trong lĩnh vực này, giảng viên sẽ được cử đi bồi dưỡng thêm. Đồng thời, hướng tới việc xây dựng các phòng thí nghiệm phục vụ đào tạo.
Đại học Bách khoa Hà Nội hiện vẫn đào tạo kỹ thuật hạt nhân ứng dụng trong các lĩnh vực y học như phóng xạ, thiết bị y tế và y học hạt nhân. Đây cũng là lợi thế khi nhà trường tiếp tục đào tạo nhân lực cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận”.
Tiên phong trong đào tạo lĩnh vực điện hạt nhân
PGS.TS Nguyễn Lê Cường cho biết thêm, hiện nay nhà trường có ngành công nghệ kỹ thuật hạt nhân, trong đó có chuyên ngành điện hạt nhân. Chương trình đào tạo tập trung vào hướng dẫn các kỹ sư có kiến thức chuyên sâu về công nghệ điện hạt nhân, an toàn bức xạ và quản lý pháp quy hạt nhân.
Hơn nữa, nhà trường còn là đơn vị có truyền thống đào tạo các ngành/chuyên ngành liên quan đến lĩnh vực điện hạt nhân như hệ thống điện, nhiệt điện, điều khiển tự động hóa, cơ khí, xây dựng.
Về hợp tác quốc tế, nhà trường đã và đang duy trì mối quan hệ hợp tác chặt chẽ với các đối tác quốc tế uy tín như Viện Nghiên cứu hạt nhân, Đại học Fukui (Nhật Bản), Đại học Công nghệ Nagaoka (Nhật Bản), Tập đoàn Công nghiệp nặng Mitsubishi, Hitachi (Nhật Bản), Trường Đại học Năng lượng Moscow (Nga), Trường Đại học Saclay - Paris (Pháp)... Ngoài ra, nhà trường cũng thường xuyên có các chương trình trao đổi giảng viên, sinh viên với các đơn vị trong và ngoài nước.
Về nghiên cứu khoa học, Trường Đại học Điện lực đã thực hiện nhiều đề tài nghiên cứu khoa học phục vụ cho lĩnh vực hạt nhân như: “Nghiên cứu lò phản ứng công suất nhỏ không phải thay nhiên liệu tại chỗ FBNR và khả năng phát triển cũng như xây dựng tại Việt Nam”, “Nghiên cứu, tìm hiểu công nghệ, tính toán vật lý lò phục vụ nhà máy điện hạt nhân đầu tiên tại Việt Nam”.
Các giảng viên, sinh viên của nhà trường tích cực tham gia các hội thảo khoa học về lĩnh vực hạt nhân và an toàn bức xạ trong và ngoài nước. Những nghiên cứu này không chỉ giúp sinh viên có cơ hội tiếp cận với các vấn đề thực tiễn mà còn đóng góp vào sự phát triển chung của ngành điện hạt nhân tại Việt Nam.
Những nỗ lực toàn diện trong đào tạo, hợp tác quốc tế và nghiên cứu khoa học đã khẳng định vị thế tiên phong của Đại học Điện lực trong lĩnh vực điện hạt nhân, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững và an toàn của ngành năng lượng hạt nhân tại Việt Nam.
PGS.TS Nguyễn Lê Cường: “Tôi tin rằng, với nguồn lực hiện có cùng sự chuẩn bị chu đáo về cơ sở vật chất, đội ngũ nhân sự, chương trình đào tạo và hợp tác quốc tế, Trường Đại học Điện lực chắc chắn sẽ xuất sắc hoàn thành nhiệm vụ đào tạo nhân lực cho dự án điện hạt nhân Ninh Thuận trong thời gian tới”.
Minh Khánh