Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi phát biểu họp báo tại thủ đô Tokyo ngày 21/10/2025. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng phát hành ở Hong Kong (Trung Quốc) ngày 19/12 cho biết cùng ngày, Nhật Bản tái khẳng định cam kết kéo dài hàng chục năm rằng sẽ không bao giờ sở hữu vũ khí hạt nhân, sau khi truyền thông trong nước đưa tin một quan chức an ninh cấp cao nước này cho rằng Tokyo nên có vũ khí hạt nhân để răn đe các đối thủ tiềm tàng.
Quan chức giấu tên này nói rằng Nhật Bản cần vũ khí hạt nhân do môi trường an ninh đang xấu đi, nhưng thừa nhận một bước đi như vậy sẽ rất khó khăn về mặt chính trị.
Thông tin nêu trên được đăng tải trên website của đài NHK và nhiều cơ quan truyền thông khác.
Nguồn tin được cho là người này thuộc Văn phòng Thủ tướng Sanae Takaichi.
Tại cuộc họp báo thường kỳ ở Tokyo hôm 19/12, Chánh Văn phòng Nội các Minoru Kihara cho biết chính sách hạt nhân của Nhật Bản không thay đổi, nhưng từ chối bình luận về các phát ngôn nói trên cũng như không cho biết liệu người này có tiếp tục giữ chức vụ hay không, trong bối cảnh các lãnh đạo đối lập kêu gọi bãi nhiệm quan chức đó.
Một cuộc điều tra công bố hồi tháng Tám vừa qua cho thấy tại Nhật Bản đang xuất hiện sự sẵn sàng ngày càng tăng, cả trong giới chính trị lẫn công chúng, nhằm nới lỏng ba nguyên tắc phi hạt nhân, gồm: không sở hữu, không phát triển và không cho phép vũ khí hạt nhân tồn tại trên lãnh. thổ.
Xu hướng này một phần bắt nguồn từ những nghi ngờ về độ tin cậy của các bảo đảm an ninh từ Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump, cũng như các mối đe dọa gia tăng từ Trung Quốc, Liên bang Nga và Triều Tiên, đều là các quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân.
Nhật Bản là nơi tập trung lực lượng quân sự Mỹ ở nước ngoài lớn nhất và đã duy trì liên minh an ninh với Washington trong nhiều thập kỷ.
Một số nghị sĩ trong đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền của bà Takaichi cho rằng nên cho phép Mỹ mang vũ khí hạt nhân vào Nhật Bản trên tàu ngầm hoặc các nền tảng khác để tăng cường răn đe.
Vào tháng 11/2025, chính Thủ tướng Takaichi cũng làm dấy lên tranh luận về lập trường của mình khi từ chối cho biết liệu có bất kỳ thay đổi nào đối với ba nguyên tắc này hay không khi chính quyền của bà xây dựng chiến lược quốc phòng mới vào năm tới.
Giáo sư Stephen Nagy thuộc khoa chính trị và nghiên cứu quốc tế tại Đại học Cơ đốc giáo Quốc tế ở Tokyo cho rằng: “Việc tung ra những ‘quả bóng thăm dò’ như vậy tạo cơ hội để bắt đầu xây dựng sự đồng thuận về hướng đi trong việc thay đổi chính sách an ninh”.
Theo Giáo sư Nagy, sự quyết đoán của Bắc Kinh và việc tăng cường hợp tác tên lửa giữa Moskva và Bình Nhưỡng đang “tạo ra động lực thực sự để thay đổi cách Nhật Bản suy nghĩ về an ninh”.
Ông Taro Kono, một nghị sĩ cấp cao của đảng cầm quyền và cựu bộ trưởng quốc phòng kiêm ngoại giao, hôm 19/12 cho rằng Nhật Bản không nên né tránh một cuộc tranh luận rộng rãi hơn về những lợi ích và bất lợi của việc sở hữu vũ khí hạt nhân.
Các cuộc thảo luận về việc sở hữu hoặc cho cho phép đặt vũ khí hạt nhân đặc biệt nhạy cảm tại quốc gia duy nhất trên thế giới tới nay từng hứng chịu các vụ ném bom nguyên tử, và có nguy cơ làm bất ổn các nước láng giềng, trong đó có Trung Quốc.
Quan hệ giữa Tokyo và Bắc Kinh đã xấu đi kể từ khi bà Takaichi tháng trước nói rằng một cuộc tấn công của Trung Quốc vào Đài Loan, đồng thời đe dọa Nhật Bản, có thể kích hoạt phản ứng quân sự.
Bắc Kinh coi Đài Loan là một phần của Trung Quốc và sẽ thống nhất bằng vũ lực nếu cần thiết. Trong khi nhiều nước, bao gồm cả Mỹ, không chính thức công nhận Đài Loan là một quốc gia độc lập, đồng thời phản đối bất kỳ việc sử dụng vũ lực nào nhằm thay đổi nguyên trạng hiện nay.