Nhạy cảm và tinh tế với cổ vật

2 ngày trướcBài gốc

Những mặt tồn tại của công tác bảo tồn di sản đã thấy rõ “giọt nước tràn ly” dẫn đến những đáng tiếc, xót xa với nhiều bảo vật quốc gia trong những năm qua. Nhưng lỗi sai cũng cần nhìn nhận ở cả mặt chủ quan lẫn khách quan… Nếu chỉ có nỗ lực từ cơ quan chức năng, đơn vị quản lý liên quan, thì công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản chỉ là chuyện “muối bỏ biển”. Cộng đồng mới chính là quá khứ hình thành di sản, tiếp nối đến hiện tại và tương lai.

Trong sự rầm rộ chung của các hoạt động văn hóa - nghệ thuật - giải trí, di sản gần như bị bỏ quên, bởi lĩnh vực này muốn thưởng lãm cần có một gu thẩm mỹ và độ hiểu biết nhất định. Di sản văn hóa cũng nằm hẳn bên ngoài xu hướng xem - nghe - đọc theo kiểu “mì ăn liền”. Di sản cần không gian lẫn thời gian để chạm vào cộng đồng và phát huy giá trị mang trong mình, chứ không phải một trào lưu chớp nhoáng.

Hiện vật, cổ vật hay bảo vật quốc gia trưng bày trong các bảo tàng, điểm di tích là đều rất đỗi bình thường và phù hợp, nhưng khách tham quan vẫn chưa nhiều người ý thức về sự nhạy cảm của các giá trị trăm năm hay ngàn năm này. Điển hình như các hiện vật trưng bày là tranh, ảnh, quần áo hay sách vở đòi hỏi công tác bảo quản phải đảm bảo từ nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng…; thậm chí nhiều hiện vật còn cấm khách tham quan chụp ảnh có flash do ánh sáng mạnh, dù chỉ thoáng qua cũng sẽ tác động xấu đến tính chất, kết cấu vật liệu.

Tuy nhiên, theo chia sẻ từ nhiều đơn vị bảo tàng công lập lẫn tư nhân, các hạn chế khi tiếp xúc với cổ vật khiến nhiều khách tham quan khó chịu. Lý do thì có nhiều nhưng cơ bản nhất vẫn là tâm lý chung luôn muốn “sờ tận tay” vào hiện vật. Thậm chí, với xu hướng mạng xã hội hiện nay, không ít người tham quan cổ vật chỉ với mong muốn có được hình ảnh nhằm đưa lên mạng. Khung kính, rào chắn… trở thành điểm trừ đối với họ.

Cổ vật hay bảo vật hình thành theo dòng chảy của lịch sử - văn hóa của dân tộc, nó cần sự tinh tế của người trong ngành lẫn công chúng để chấp nhận, thấu hiểu và tìm cách bảo vệ.

HỒNG DƯƠNG

Nguồn SGGP : https://sggp.org.vn/nhay-cam-va-tinh-te-voi-co-vat-post797769.html