Nhiều điểm mới của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp tác động tới doanh nghiệp từ tháng 10

4 giờ trướcBài gốc

Với nhiều thay đổi quan trọng, Luật mới được kỳ vọng sẽ tạo ra những tác động đáng kể đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Dưới đây là những điểm nổi bật mà các doanh nghiệp cần lưu ý.

Mở rộng diện chịu thuế với doanh nghiệp nước ngoài

Một trong những thay đổi lớn nhất của Luật Thuế TNDN 2025 là việc mở rộng đáng kể đối tượng chịu thuế đối với các doanh nghiệp nước ngoài có thu nhập tại Việt Nam, bất kể họ có cơ sở thường trú tại đây hay không. Cụ thể, các doanh nghiệp kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh dựa trên nền tảng số sẽ phải nộp thuế đối với thu nhập phát sinh tại Việt Nam.

Điều này có nghĩa, từ ngày 1/10/2025, các "ông lớn" công nghệ hay các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho người dùng Việt Nam sẽ không còn nằm ngoài vòng kiểm soát thuế.

Nguyên tắc xác định thu nhập chịu thuế cũng được bổ sung rõ ràng là thu nhập có nguồn gốc từ Việt Nam, không phụ thuộc vào địa điểm kinh doanh. Đây được xem là động thái nhằm tạo sự công bằng giữa doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, đồng thời thu hút nguồn thu cho ngân sách.

Bổ sung nhiều khoản thu nhập chịu thuế và chi phí được trừ

Luật Thuế TNDN 2025 đã cập nhật danh mục thu nhập chịu thuế để phù hợp hơn với thực tiễn kinh tế hiện đại. Đáng chú ý, các khoản chênh lệch do đánh giá lại tài sản khi góp vốn, sáp nhập, chuyển đổi doanh nghiệp; tiền tài trợ, thưởng, phạt hợp đồng giờ đây sẽ được tính vào thu nhập chịu thuế. Quy định này chi tiết hơn so với trước đây, vốn chỉ tập trung vào thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, chuyển nhượng.

Theo quy định mới, doanh nghiệp được bổ sung khoản chi phí được trừ khi tính thuế TNDN. Ảnh: T.L

Bên cạnh đó, Luật cũng bổ sung thêm nhiều khoản chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN. Các khoản chi thực tế cho người được biệt phái tham gia quản trị, điều hành tổ chức tín dụng được kiểm soát đặc biệt, ngân hàng thương mại được chuyển giao bắt buộc theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng; chi phí liên quan đến giảm phát thải khí nhà kính (nhằm trung hòa carbon và net zero), giảm ô nhiễm môi trường hay một số khoản chi hỗ trợ xây dựng công trình công cộng phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp đều được xem xét tính vào chi phí hợp lý. Điều này thể hiện sự linh hoạt và hỗ trợ của chính sách thuế đối với các hoạt động mang lại lợi ích xã hội và môi trường.

Đặc biệt, thuế GTGT đầu vào chưa khấu trừ hết nhưng không được hoàn thuế giờ đây có thể được tính vào chi phí được trừ. Đây là một thay đổi quan trọng giúp doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng tài chính trong một số trường hợp cụ thể.

Thay đổi mức thuế suất: Hướng tới sự cạnh tranh và khuyến khích

Luật Thuế TNDN 2025 mang đến nhiều điều chỉnh về mức thuế suất TNDN, đa số là theo hướng giảm để tăng tính cạnh tranh và khuyến khích doanh nghiệp phát triển.

Mức thuế suất chung sẽ là 20%.

Phương pháp tính thuế theo tỷ lệ doanh thu

Luật Thuế TNDN 2025 cũng bổ sung quy định về phương pháp tính thuế theo tỷ lệ % trên doanh thu. Phương pháp này áp dụng cho các doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam, và doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 3 tỷ đồng nhưng không xác định được chi phí, thu nhập của hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Nhìn chung, Luật Thuế TNDN 2025 mang đến nhiều thay đổi đáng kể, vừa nhằm thu hẹp những "kẽ hở" trong chính sách cũ, vừa thể hiện sự điều chỉnh linh hoạt để thích nghi với bối cảnh kinh tế mới, khuyến khích các ngành nghề ưu tiên và hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững. Các doanh nghiệp cần chủ động nghiên cứu kỹ lưỡng các quy định mới để có sự chuẩn bị và thích ứng kịp thời.

Đặc biệt, doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 3 tỷ đồng sẽ hưởng mức thuế suất ưu đãi chỉ 15%.

Các doanh nghiệp có tổng doanh thu năm từ trên 3 tỷ đồng đến không quá 50 tỷ đồng sẽ áp dụng mức 17%.

Điều này cho thấy sự quan tâm của Nhà nước đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ, tạo điều kiện thuận lợi hơn để họ phát triển. Tuy nhiên, đối với hoạt động tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí, thuế suất vẫn duy trì ở mức cao, từ 25% đến 50% tùy thuộc vào từng dự án.

Giảm thời gian ưu đãi và tăng điều kiện cho một số dự án

Trong khi nhiều quy định được nới lỏng, một số ưu đãi thuế lại có sự điều chỉnh theo hướng thắt chặt hơn hoặc tăng điều kiện:

Giảm thời gian miễn thuế TNDN đối với thu nhập từ bán sản phẩm công nghệ mới: Từ 5 năm xuống còn tối đa 3 năm kể từ ngày có doanh thu. Điều này đặt ra yêu cầu cao hơn về hiệu quả và khả năng thương mại hóa của các sản phẩm công nghệ mới.

Tăng quy mô vốn đầu tư tối thiểu cho dự án sản xuất được ưu đãi thuế: Để hưởng mức ưu đãi 10% trong 15 năm, các dự án đầu tư mới trong lĩnh vực sản xuất (trừ sản phẩm chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, khai thác khoáng sản) phải có quy mô vốn tối thiểu 12.000 tỷ đồng (tăng từ 6.000 tỷ đồng trước đây) và giải ngân tổng vốn đăng ký không quá 5 năm. Đồng thời, dự án cũng phải sử dụng công nghệ đáp ứng yêu cầu của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Mở rộng và làm rõ các trường hợp miễn, giảm thuế

Luật Thuế TNDN 2025 cũng mở rộng các đối tượng được miễn thuế TNDN, đáng chú ý là:

Bổ sung các ngành, nghề ưu đãi thuế TNDN: Luật mới quy định cụ thể các ngành, nghề được hưởng ưu đãi thuế TNDN bao gồm: Dự án đầu tư thuộc đối tượng ưu đãi và hỗ trợ đầu tư đặc biệt theo quy định tại khoản 2 Điều 20 của Luật Đầu tư.

Đầu tư kinh doanh cơ sở kỹ thuật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, cơ sở ươm tạo doanh nghiệp nhỏ và vừa; đầu tư kinh doanh khu làm việc chung hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo theo quy định của Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Nếu như Luật thuế TNDN năm 2008 chỉ ưu đãi sản xuất phần mềm và một số lĩnh vực công nghệ cao, không nêu cụ thể an toàn thông tin, chip, trung tâm dữ liệu thì Luật thuế TNDN năm 2025 đã mở rộng ngành nghề ưu đãi sang dịch vụ công nghệ số, an toàn thông tin mạng, chip bán dẫn, trung tâm dữ liệu và trí tuệ nhân tạo. Điều đó phù hợp định hướng phát triển hạ tầng số và công nghiệp bán dẫn.

Tăng thuế suất đối với dự án sản xuất, lắp ráp ô tô: Các dự án sản xuất, lắp ráp ô tô mới sẽ áp dụng thuế suất 17% trong 10 năm, thay vì 10% như trước đây.

Quy định mới cũng làm rõ một số trường hợp được miễn, giảm thuế. Ảnh: T.L

Dự án hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa được ưu đãi thuế suất 17% trong 10 năm: Các dự án đầu tư kinh doanh cơ sở kỹ thuật hỗ trợ DNNVV, cơ sở ươm tạo DNNVV và khu làm việc chung hỗ trợ DNNVV khởi nghiệp sáng tạo sẽ được hưởng mức thuế suất ưu đãi này.

Thu nhập từ chuyển nhượng chứng chỉ giảm phát thải, chuyển nhượng tín chỉ carbon lần đầu sau khi phát hành; thu nhập từ tiền lãi trái phiếu xanh; thu nhập từ chuyển nhượng trái phiếu xanh lần đầu sau khi phát hành.

Điều này thể hiện sự khuyến khích mạnh mẽ của nhà nước đối với các hoạt động bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.

Sửa đổi quy định về miễn, giảm thuế: Luật 2025 quy định rõ ràng hơn về thời gian miễn, giảm thuế cho các trường hợp:

Miễn thuế tối đa 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp tối đa không quá 9 năm tiếp theo đối với các thu nhập được hưởng ưu đãi thuế suất 10% (trừ một số trường hợp cụ thể).

Miễn thuế tối đa 2 năm và giảm 50% số thuế phải nộp tối đa không quá 4 năm tiếp theo đối với các thu nhập được hưởng ưu đãi thuế suất 17%, theo quy định tại khoản 4 Điều 13 của Luật này.

Đối với các dự án đầu tư mới thuộc đối tượng ưu đãi và hỗ trợ đầu tư đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ có thể quyết định kéo dài thời gian miễn thuế, giảm thuế tối đa không quá 1,5 lần thời gian quy định.

Thời gian miễn, giảm thuế được tính từ năm đầu tiên có thu nhập chịu thuế từ dự án. Trường hợp không có thu nhập chịu thuế trong 3 năm đầu, kể từ năm đầu tiên có doanh thu từ dự án thì thời gian miễn, giảm thuế sẽ được tính từ năm thứ 4.

Mở rộng các trường hợp miễn thuế, giảm thuế khác: Doanh nghiệp thành lập mới từ hộ kinh doanh được miễn thuế TNDN trong 2 năm liên tục kể từ khi có thu nhập chịu thuế.

Tổ chức khoa học và công nghệ công lập, cơ sở giáo dục đại học công lập hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận cũng sẽ được miễn thuế theo quy định của Chính phủ.

Khoản lỗ từ chuyển nhượng bất động sản được bù trừ

Một điểm mới quan trọng khác là quy định về việc bù trừ lỗ từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản. Theo Luật mới, doanh nghiệp kinh doanh chuyển nhượng bất động sản khi bị lỗ sẽ được bù trừ số lỗ này vào thu nhập chịu thuế của các hoạt động sản xuất, kinh doanh có thu nhập khác do doanh nghiệp tự lựa chọn. Quy định cũ chỉ cho phép bù trừ với lãi của hoạt động sản xuất kinh doanh nói chung.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng quy định này không áp dụng đối với thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh đang được hưởng ưu đãi thuế và thu nhập chịu thuế từ hoạt động chuyển nhượng dự án đầu tư thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản; chuyển nhượng quyền tham gia dự án đầu tư thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản; chuyển nhượng quyền thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản phải xác định riêng để kê khai nộp thuế, không được bù trừ lỗ, lãi với hoạt động sản xuất, kinh doanh trong kỳ tính thuế.

Song An

Nguồn Thời báo Tài chính : https://thoibaotaichinhvietnam.vn/nhieu-diem-moi-cua-luat-thue-thu-nhap-doanh-nghiep-tac-dong-toi-doanh-nghiep-tu-thang-10-181392.html