Tại hội nghị đánh giá kết quả sắp xếp tổ chức bộ máy bên trong của các bộ, ngành và sơ kết một tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh rằng, “ý Đảng, lòng dân đã gặp nhau” khi chuyển từ trạng thái chính quyền hành chính thụ động, nặng về quản lý sang trạng thái chủ động, tích cực phục vụ nhân dân và kiến tạo phát triển, đồng thời, giảm thời gian, chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp. Theo đó, hoàn toàn phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh đất nước hiện nay nên được nhân dân đồng tình, bạn bè quốc tế ủng hộ.
Theo đánh giá của các chuyên gia, đây là bước đi quan trọng trong tiến trình cải cách bộ máy hành chính với mục tiêu tinh gọn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và phục vụ người dân.
Cán bộ công chức phường Sài Gòn vận hành thử nghiệm mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
5 kết quả nổi bật
Qua phản hồi của người dân, doanh nghiệp, những thông tin từ lãnh đạo các địa phương, các bộ ngành, có thể thấy tính ưu việt của mô hình chính quyền 2 cấp đang dần được chứng minh. Không còn cấp trung gian, sự chỉ đạo điều hành của chính quyền cấp tỉnh trực tiếp hơn xuống tận cơ sở. Hoạt động của bộ máy chính quyền cơ sở sát với nhu cầu thực tế của người dân và nhanh chóng, hiệu quả hơn. Đội ngũ nhân sự trong bộ máy chính quyền cấp xã chất lượng hơn, tính chuyên môn hóa cao hơn và do yêu cầu và tính chất công việc phải đảm bảo hiệu suất hơn.
Trao đổi với phóng viên VOV, TS Nguyễn Thị Hường, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học hành chính, Học viện Hành chính quốc gia, nay là Học viện Hành chính và Quản trị công, cho rằng việc vận hành chính quyền 2 cấp đã diễn ra một cách rất tích cực, khẩn trương. Điều này cho thấy, các địa phương và cả người dân trên cả nước đều sẵn sàng cho sự thay đổi mang tính cách mạng này. Trong đó, có sự chuẩn bị chủ động trên nhiều phương diện, từ cơ sở vật chất, công nghệ và nhất là đội ngũ nhân sự, để vận hành thông suốt chính quyền 2 cấp.
Phân tích cụ thể, TS. Nguyễn Thị Hường cho rằng, bất cứ sự thay đổi nào cũng đều phải dựa trên những điều kiện thuận lợi, đồng thời cũng nảy sinh nhiều vấn đề khó khăn, bất cập. Về thuận lợi, phải khẳng định sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận, ủng hộ của nhân dân.
Như vậy, người dân từ chỗ thụ động tiếp nhận và chịu sự tác động từ các quyết sách của Nhà nước, giờ đây sẽ chủ động được tham gia vào quá trình quản trị tại địa phương thông qua các kênh phản biện và đánh giá hoạt động của cơ quan Nhà nước, tổ chức cũng như cá nhân trong quá trình thực thi công vụ. Mục tiêu hoạt động của cơ quan công quyền là đảm bảo sự hài lòng của người dân. Như vậy, việc chuyển đổi mô hình tổ chức bộ máy là lợi cho người dân.
“Người dân cũng phải chia sẻ những khó khăn, vướng mắc trong giai đoạn quá độ khi mà vận hành mô hình tổ chức bộ máy mới, bao gồm cả cái việc thay đổi xáo trộn liên quan đến lĩnh vực tư pháp, các lĩnh vực cung ứng dịch vụ công khác. Và với tinh thần vừa chạy vừa xếp hàng thì tôi vẫn hy vọng rằng tất cả mọi việc sẽ nhanh chóng ổn định trong một cái thời gian sớm nhất”, TS Nguyễn Thị Hường nói.
TS Nguyễn Thị Hường, nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học hành chính, Học viện Hành chính quốc gia, nay là Học viện Hành chính và Quản trị công. (Ảnh: KT)
Theo đánh giá sơ bộ một tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, hầu hết các địa phương đã hoàn tất việc sắp xếp tổ chức chính quyền, với 5 kết quả nổi bật.
Thứ nhất, bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp bước đầu vận hành ổn định, thông suốt. Đến nay, tại 32/34 địa phương đã thành lập Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh, 32/34 địa phương thành lập 3.127 Trung tâm phục vụ hành chính công cấp xã. Hà Nội và Quảng Ninh vận hành theo mô hình Trung tâm phục vụ hành chính công một cấp và tổ chức các chi nhánh hoặc điểm phục vụ hành chính công.
Thứ hai, các dịch vụ hành chính công được duy trì liên tục, không để xảy ra gián đoạn trong quá trình chuyển đổi.
Thứ ba, công tác bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trong và sau quá trình sắp xếp đơn vị hành chính được giữ vững. Dù phạm vi địa giới của nhiều đơn vị hành chính thay đổi lớn, song tình hình địa phương vẫn ổn định, người dân đồng thuận cao.
Thứ tư, sự chỉ đạo điều hành từ Trung ương đến địa phương có sự thông suốt, đồng bộ. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành trung ương đã vào cuộc đồng bộ, kịp thời tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho địa phương.
Thứ năm, đã đẩy mạnh cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi và tăng cường kiểm tra, giám sát.
Cách ứng xử mới và tư duy mới
Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp về mặt cơ cấu là tinh gọn hơn, nhưng khối lượng công việc là lớn hơn rất nhiều. Theo đó, đòi hỏi năng lực chuyên môn cao hơn từ cán bộ, nhất là càn bộ cấp xã. Đặc biệt, thực tế hạ tầng, nhất là hạ tầng công nghệ thông tin, chuyển đổi số ở nhiều địa phương còn vướng mắc, bất cập trong bối cảnh các địa phương đang dùng nhiều phần mềm khác nhau, khó liên thông, tích hợp. Nhiều người dân chưa quen sử dụng các ứng dụng trong dịch vụ công trực tuyến; việc số hóa dữ liệu còn hạn chế…
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan tập đề xuất nhiệm vụ, giải pháp để hệ thống hành chính hoạt động thông suốt, liên tục, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Ảnh: VGP/Nhật Bắc
TS Nguyễn Thị Hường cho rằng, đội ngũ nhân sự hoạt động cho bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp đã cơ bản đáp ứng được yêu cầu trong giai đoạn mới cả về năng lực chuyên môn, tính trách nhiệm và phẩm chất chính trị. Cán bộ công chức phải chủ động, linh hoạt để giải quyết một cách thấu đáo và hiệu quả cho người dân.
“Để vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp thông suốt, trôi chảy và hiệu quả thì nhân tố con người có tính chất cốt lõi và quyết định. Theo đó, đội ngũ nhân sự trong bộ máy chính quyền ấy đòi hỏi phải đáp ứng được nhiều tiêu chí. Trước hết, tôi cho rằng đó là phải đổi mới về tư duy. Từ tư duy quản lý, kiểm soát sang tư duy phục vụ, giám sát. Từ lối làm việc thụ động, cứng nhắc sang lối làm việc chủ động, linh hoạt. Từ phương thức làm việc có tính thủ công, định tính sang việc sử dụng, ứng dụng công nghệ mang tính chất định lượng”, TS Nguyễn Thị Hường nói.
Chỉ rõ nhiệm vụ của các bộ ngành, địa phương trong thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy ở các đơn vị hành chính sau sắp xếp; nhanh chóng sắp xếp, bố trí lại đội ngũ cán bộ, công chức phù hợp, nhất là kiện toàn lãnh đạo cấp xã. Đi kèm với đó là việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền hợp lý, hiệu quả đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi và tăng cường kiểm tra, giám sát.
Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần tất cả phải vào cuộc, nhất là người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan thuộc thẩm quyền: “Bộ máy mới đòi hỏi cách ứng xử mới, tư duy phải đổi mới, hành động phải quyết liệt; phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, đặc biệt là trong chuyển đổi số, xây dựng và liên thông cơ sở dữ liệu của các ngành”.
PV/VOV.VN