Nhiều dự án nhà ở xã hội khó mua, khó bán

3 giờ trướcBài gốc

Quang cảnh vắng vẻ tại dự án Thạnh Tân. Ảnh: Việt Dũng.

Nguồn cung tăng dần

Sau thời gian dài tắc nghẽn, nguồn cung nhà ở xã hội tại TP.HCM bắt đầu có sự chuyển biến khi hàng loạt dự án được khởi động, mở bán hoặc thúc đẩy tiến độ.

Mới đây, Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD) thông báo chuẩn bị mở bán 273 căn nhà ở xã hội tại Khu đô thị sinh thái Chánh Mỹ - Giai đoạn 1 tại phường Chánh Hiệp (trước đây là phường Chánh Mỹ, TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương).

Giá bán tạm tính khoảng 15,8 triệu đồng/m2, diện tích căn hộ dao động từ 38,5-67,9 m2. Đây được xem là nguồn cung phục vụ nhu cầu của người dân nơi đây, khi hạ tầng kết nối ngày càng thuận tiện.

Trước đó, vào tháng 9/2025, một dự án khác là khu nhà ở xã hội Sonadezi Hữu Phước cũng đã công bố mở bán giai đoạn 1 với giá từ 12,4 triệu đồng/m2 (đã bao gồm VAT, chưa bao gồm phí bảo trì). Các căn hộ có diện tích từ 25-68 m2, phù hợp với người lao động, công nhân tại khu công nghiệp hoặc hộ gia đình nhỏ.

Song song với đó, TP.HCM còn chỉ đạo thúc tiến độ 4 dự án nhà ở xã hội khác trên địa bàn, yêu cầu các sở, ngành và UBND các xã/phường khẩn trương hoàn tất thủ tục quy hoạch, phê duyệt đầu tư, đánh giá tác động môi trường và giao đất.

Theo chỉ tiêu Chính phủ giao, đến năm 2030, TP.HCM (cũ) phải hoàn thành 100.000 căn nhà ở xã hội. Trong giai đoạn 2021-2024, Thành phố mới hoàn thành 5.619 căn và dự kiến bổ sung thêm 2.874 căn trong năm 2025, tức là khoảng 6.000 căn.

Đến nay, Thành phố đã đưa vào sử dụng 5 dự án nhà ở xã hội với hơn 2.300 căn và một phần dự án nhà lưu trú công nhân với 368 căn.

Để hoàn thành mục tiêu được giao, trong giai đoạn 2026-2030, TP.HCM cần hoàn thành từ 9.400-28.000 căn nhà ở xã hội mỗi năm. Thành phố dự kiến bố trí khoảng 1.400 ha đất cho phát triển nhà ở xã hội, trong đó 661 ha đang triển khai 116 dự án, phần còn lại 739 ha sẽ được phân bổ trong đồ án điều chỉnh quy hoạch chung.

Cơ chế cũng cởi mở hơn

Những chuyển động trên cho thấy, nguồn cung nhà ở xã hội tại TP.HCM sẽ tăng mạnh trong thời gian tới. Bên cạnh tăng cung, cơ chế tiếp cận cũng cởi mở hơn với nhiều thay đổi mang tính thực chất.

Nếu như trước đây, cá nhân độc thân chỉ được mua nhà ở xã hội khi có thu nhập không quá 15 triệu đồng/tháng và hộ gia đình 2 vợ chồng không quá 30 triệu đồng/tháng, thì nay mức trần đã được nâng lên.

Cụ thể, cá nhân thu nhập được nâng lên không quá 20 triệu đồng/tháng, người độc thân nuôi con nhỏ được nâng lên 30 triệu đồng/tháng, còn hộ gia đình 2 vợ chồng có tổng thu nhập không quá 40 triệu đồng/tháng.

Một thay đổi đáng chú ý khác là việc công nhận thu nhập và tình trạng lao động của người không có hợp đồng lao động chính thức. Trước đây, nhóm này gần như không đủ điều kiện để được mua nhà ở xã hội vì không thể chứng minh thu nhập hợp pháp. Còn hiện tại, công an cấp phường/xã nơi người dân đăng ký thường trú hoặc tạm trú sẽ thực hiện việc xác nhận thu nhập thực tế.

Song song với mở rộng đối tượng mua nhà, lãi suất vay mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội cũng được điều chỉnh giảm. Cụ thể, mức lãi suất ưu đãi mới là 5,4 %/năm, thấp hơn đáng kể so với mức 6,6%/năm trước đây.

Ngoài ra, thủ tục hành chính liên quan đến việc đầu tư và phê duyệt dự án nhà ở xã hội cũng được tinh giản đáng kể. Các chủ đầu tư không còn phải nộp hồ sơ giấy nếu thông tin đã có trong cơ sở dữ liệu quốc gia, giúp rút ngắn thời gian thẩm định, phê duyệt.

Đồng thời, quy định mới yêu cầu các cơ quan quản lý không được kéo dài quá 30 ngày khi xem xét chủ trương đầu tư. Trong trường hợp nhà đầu tư hiện hữu chậm hoàn thiện thủ tục theo quy định, nhà đầu tư khác đủ điều kiện có thể được xem xét thay thế...

Thế nhưng vẫn khó mua, khó bán

Tưởng chừng khi nguồn cung tăng lên và cơ chế rộng mở hơn thì việc mua bán nhà ở xã hội sẽ diễn ra thuận lợi hơn, từ đó người dân sẽ dễ dàng hơn trong hành trình tìm chỗ an cư, thế nhưng thực tế lại không hẳn như vậy.

Có dự án đã hoàn thiện và chào bán hàng trăm căn hộ ra thị trường, nhưng lại vắng người mua như dự án nhà ở xã hội Thạnh Tân (phường Dĩ An). Tại điểm đăng ký mua tại dự án, không hề có cảnh người dân xếp hàng chen nhau nộp hồ sơ như những dự án nhà ở xã hội khác, mà bao trùm là khung cảnh vắng lặng, chỉ vài nhân viên trực ở ngoài, còn bàn tiếp nhận hồ sơ gần như không có người ghé.

Trái ngược với dự án Thạnh Tân, dự án nhà ở xã hội Lý Thường Kiệt tại số 324 đường Lý Thường Kiệt (phường 14, quận 10 cũ) được nhiều người săn đón nhờ có vị trí đắc địa khi tọa lạc trên mặt tiền đường lớn, tiện ích xung quanh đầy đủ, bao gồm cả bệnh viện, khu thể thao, trường đại học…

Theo tìm hiểu, dự án được khởi công từ cuối tháng 9/2019, nhưng hiện mới cơ bản xong phần thô bên ngoài, bên trong ít khi thấy bóng dáng công nhân thi công. Trên thị trường, thông tin về dự án cũng khá mù mờ, kể cả trên cổng thông tin của Sở Xây dựng Thành phố hay của chủ đầu tư.

Dự án nhà ở xã hội Thạnh Tân nhìn từ xa. Ảnh: Việt Dũng.

Nếu như những vấn đề về thủ tục pháp lý hay thông tin dự án là một “rào cản kỹ thuật”, thì giá bán lại là “bức tường cao” khiến người dân khó vượt qua.

Chẳng hạn, dự án nhà ở xã hội Tân Đông Hiệp (phường Dĩ An) vốn được quảng bá là dành cho người thu nhập thấp, nhưng có giá bán từ 26-28 triệu đồng/m2. Tính ra, một căn hộ 50 m2 có giá hơn 1,4 tỷ đồng, chưa kể chi phí khác, tương đương một số dự án nhà ở thương mại bình dân tại khu vực ven TP. Bình Dương cũ.

TS. Sử Ngọc Khương - Giám đốc cấp cao Bộ phận Tư vấn đầu tư Savills Việt Nam cho hay, dù ở Việt Nam hay bất kỳ quốc gia nào, nhà ở xã hội và nhà ở cho người thu nhập thấp là trách nhiệm của chính phủ.

Những năm qua, Chính phủ Việt Nam đã thể hiện rõ vai trò chủ đạo trong việc định hình chính sách nhà ở xã hội: Từ việc ban hành Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia, đặt mục tiêu phát triển ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030, cho đến các gói tín dụng ưu đãi dành cho cả người mua nhà và nhà phát triển dự án.

“Về mặt chủ trương, chúng ta đã làm rất tốt. Nhưng nếu nhìn vào thực tiễn, việc triển khai vẫn chưa đạt được kỳ vọng của xã hội, đặc biệt với nhóm người thu nhập thấp, người yếu thế và đối tượng chính sách”, ông Khương nói và cho rằng, cái thiếu hiện nay là “một người cầm trịch” rõ ràng, một cơ chế điều phối thực sự hiệu quả để biến mục tiêu thành hiện thực.

“Khi đô thị đạt đến quy mô 10-15 triệu dân, nhà ở xã hội không còn là câu chuyện nhân đạo, mà là vấn đề kinh tế đô thị. Một thành phố sẽ không thể phát triển nếu người lao động không thể sống trong chính thành phố đó”, ông Khương nhấn mạnh.

Việt Dũng

Nguồn ĐTCK : https://tinnhanhchungkhoan.vn/nhieu-du-an-nha-o-xa-hoi-kho-mua-kho-ban-post379689.html