Nhiều hộ kinh doanh 'bức xúc' khi sàn TMĐT thu thêm phí

7 giờ trướcBài gốc

Phí nhỏ nhưng tác động lớn

Không giống các khoản phí như chiết khấu, phí vận chuyển hay quảng cáo vốn đã quen thuộc, "phí hạ tầng nền tảng" là loại phí mới được Shopee áp dụng trên toàn hệ thống. Mỗi đơn hàng giao dịch thành công, người bán sẽ bị trừ trực tiếp 3.000 đồng. Với những hộ kinh doanh nhỏ, bán vài chục đơn mỗi ngày, con số này cộng dồn cũng trở thành một gánh nặng đáng kể.

Chị Trần Thị Hoa, chủ gian hàng mỹ phẩm chia sẻ, trung bình tôi xử lý khoảng 50 đơn/ngày. Nếu mỗi đơn mất thêm 3.000 đồng, tính ra một tháng tôi phải trả hơn 4 triệu đồng cho phí hạ tầng, chưa kể các chi phí khác như quảng cáo, khuyến mãi, vận hành kho.

Nhiều hộ kinh doanh bức xúc khi nhiều sàn TMĐT thu thêm phí trên mỗi giao dịch thành công Biểu đồ minh họa: Lâm. AI

Không chỉ Shopee, nhiều sàn TMĐT khác như Tiki, Lazada cũng có các khoản phí tương tự nhưng với cách gọi khác nhau như “phí duy trì gian hàng”, “phí sử dụng nền tảng”, “phí xử lý đơn hàng”… Dù tên gọi có khác nhau nhưng bản chất đều là chi phí bổ sung mà người bán hàng phải gánh để duy trì hoạt động trên sàn.

Một vấn đề đáng nói là việc triển khai loại phí này phần lớn đều mang tính đơn phương từ phía sàn. Người bán không được tham vấn, không có quyền từ chối và chỉ biết đến khi hệ thống thông báo hoặc khi kiểm tra doanh thu thấy bị trừ tiền.

Theo khảo sát của Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam, có đến gần 70% hộ kinh doanh nhỏ lẻ trên các sàn TMĐT cho biết họ không hiểu rõ bản chất của “phí hạ tầng”, không nhận được hợp đồng phụ lục điều chỉnh kèm theo và không được hướng dẫn cụ thể.

Luật sư Nguyễn Văn Lộc, Trưởng văn phòng Luật sư LPVN cho biết, các sàn TMĐT có quyền đưa ra biểu phí dịch vụ, nhưng phải minh bạch, rõ ràng và được sự đồng thuận của người bán chính là đối tác kinh doanh chứ không phải người tiêu dùng thông thường. Việc thu phí đơn phương, không có thỏa thuận có thể vi phạm quy định về giao kết hợp đồng thương mại và bảo vệ quyền lợi thương nhân”.

Cần sự công bằng và cạnh tranh lành mạnh

Theo các chuyên gia, việc các sàn TMĐT tìm cách đa dạng hóa nguồn thu là điều dễ hiểu, nhất là khi phải duy trì hệ thống vận hành, công nghệ, logistics, chăm sóc khách hàng… Tuy nhiên, mức thu và cách thu phải đảm bảo hài hòa lợi ích, đặc biệt là tạo điều kiện cho hộ kinh doanh nhỏ tồn tại trong môi trường cạnh tranh khốc liệt.

TS. Nguyễn Thị Hằng, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu và Phát triển Kinh tế số cho rằng, các sàn đang chiếm ưu thế trên thị trường TMĐT có xu hướng áp đặt chính sách bất lợi cho người bán hàng. Điều này có thể khiến thị trường TMĐT mất đi tính cạnh tranh lành mạnh, đồng thời tạo rào cản với các hộ kinh doanh mới, đặc biệt trong giai đoạn phục hồi sau đại dịch và sức mua yếu như hiện nay.

Nhiều tiểu thương cũng cho biết, nếu phí tiếp tục gia tăng, họ có thể sẽ rút khỏi các sàn lớn và chuyển hướng sang bán hàng trực tiếp qua mạng xã hội hoặc các nền tảng miễn phí.

Các sàn TMĐT thu phí là đúng nhưng cần sự minh bạch

Trước những bất cập nêu trên, đại diện Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) chia sẻ, Cục đã nhận được phản ánh từ phía người bán về chính sách thu phí mới của Shopee và một số sàn khác. Hiện Cục đang rà soát biểu phí và cơ sở pháp lý của các khoản thu, đồng thời cân nhắc đề xuất xây dựng cơ chế kiểm soát biểu phí sàn TMĐT. Việc sàn TMĐT thu phí là hợp lý nếu có cơ sở rõ ràng, minh bạch và được sự đồng thuận. Tuy nhiên, nếu thu phí kiểu áp đặt, không công khai hoặc lạm dụng vị thế thống lĩnh thị trường, cơ quan chức năng sẽ vào cuộc xử lý theo Luật Cạnh tranh và các quy định liên quan.

Ngoài ra, các chuyên gia đề xuất cần xây dựng khung pháp lý riêng về biểu phí sàn TMĐT, tương tự như biểu giá dịch vụ viễn thông hay logistics, để đảm bảo sự kiểm soát và minh bạch hóa thị trường.

Việc Shopee và một số sàn TMĐT khác thu “phí hạ tầng” tuy có thể giúp họ tăng nguồn thu, nhưng lại đang tạo ra nhiều bức xúc và hệ lụy với hộ kinh doanh nhỏ. Trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn, cần sự giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý để đảm bảo tính minh bạch, công bằng và bảo vệ quyền lợi của hàng triệu người bán đang phụ thuộc vào các nền tảng số.

Đức Hiền

Nguồn TBNH : https://thoibaonganhang.vn/nhieu-ho-kinh-doanh-buc-xuc-khi-san-tmdt-thu-them-phi-165946.html