Không khí học đường những ngày gần đây trở nên vắng lặng khác thường khi mỗi lớp có hàng chục học sinh phải ở nhà điều trị do cúm. Ở Trường Tiểu học An Hưng (quận Hà Đông), có lớp ghi nhận tới 20-30 học sinh nghỉ học cùng thời điểm.
Vắc-xin cúm mùa hiện nay đã được chứng minh an toàn và có hiệu quả cao.
Anh Nguyễn Văn Dũng, phụ huynh một học sinh của trường cho biết, con anh đang mắc cúm A và phải nghỉ học nhiều ngày. “Tuần qua, lớp của cháu gần như ngày nào cũng có bạn nghỉ, có hôm vắng gần nửa lớp. Các phụ huynh đều rất lo vì bệnh lây lan nhanh,” anh chia sẻ.
Tại phường Hoàng Mai, chị Phan Thị Thanh Vân cho biết, cả hai con của chị đều vừa trải qua đợt cúm A, phải điều trị gần một tuần. “Cả hai lớp của con tôi đều có nhiều bạn bị sốt, ho, sổ mũi. Có ngày tới 10 em trong lớp xin nghỉ. Cứ khỏi được vài hôm, lại có bạn mới bị,” chị nói.
Còn tại phường Tây Hồ, anh Trần Tuấn Dũng cho biết trong suốt hai tuần qua, lớp con gái anh hầu như ngày nào cũng có học sinh nghỉ học. “Có hôm tới 15-20 trong tổng số 45 học sinh không đến lớp, khiến giáo viên cũng rất lo ngại,” anh nói.
Được biết, hiện số ca mắc cúm A ở Hà Nội đang có xu hướng tăng nhanh, đặc biệt trong nhóm trẻ em, đối tượng dễ bị biến chứng khi mắc bệnh.
Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, gần 50 bệnh nhân cúm A đang được điều trị nội trú, trong đó đa phần là trẻ nhỏ. Chỉ trong vài tuần gần đây, số ca khám và điều trị ngoại trú vì cúm cũng tăng đột biến.
Bé T.T.H (Hà Nội) nhập viện trong tình trạng sốt cao liên tục, ho khan, sổ mũi, mệt lả. Kết quả xét nghiệm cho thấy bé dương tính với cúm A, kèm tổn thương phế quản, phổi hai bên và bội nhiễm vi khuẩn rõ rệt.
Chỉ số bạch cầu tăng gấp hơn 10 lần so với bình thường, phản ánh tình trạng nhiễm trùng nặng. May mắn, nhờ được phát hiện và điều trị sớm, sau hai ngày bé đã hạ sốt, thở dễ hơn và ăn uống trở lại.
Một trường hợp khác, bé H.L (10 tuổi, Hà Nội) nhập viện với biểu hiện sốt 39,5°C, ho nhiều, nôn liên tục, có lúc nôn rớm máu, cơ thể mệt lả và đau nhức toàn thân những dấu hiệu điển hình của cúm A nặng. Bé được điều trị tích cực nhiều ngày mới ổn định.
Tại Bệnh viện Nhi Trung ương, chỉ tính từ đầu tháng 10 đến nay, đã có hơn 3.700 trẻ đến khám vì cúm, trong đó gần 500 trường hợp phải nhập viện điều trị, nhiều ca có biến chứng viêm phổi, viêm tai giữa, thậm chí co giật do sốt cao.
Theo Ths.Nguyễn Đình Dũng, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, cúm A là bệnh truyền nhiễm cấp tính lây qua đường hô hấp, có thể gặp ở mọi lứa tuổi, song trẻ nhỏ, người cao tuổi và người có bệnh nền là nhóm dễ bị biến chứng nặng nhất.
“Giai đoạn đầu của cúm A thường dễ nhầm với cảm lạnh thông thường, nhưng bệnh có thể diễn tiến nhanh, gây viêm phổi, suy hô hấp hoặc nhiễm khuẩn huyết nếu không được phát hiện kịp thời", Ths.Dũng cảnh báo.
Vị bác sỹ này cũng cho biết hầu hết trẻ mắc cúm A đều sốt cao, ho tăng dần, sổ mũi, mệt mỏi, quấy khóc, trong khi trẻ lớn thường có biểu hiện đau mỏi cơ, nhức xương khớp. Nếu bệnh nặng, trẻ có thể lừ đừ, bỏ ăn, thở nhanh hoặc rút lõm ngực đều là những dấu hiệu cần được đưa đến bệnh viện ngay.
Không chỉ Hà Nội, nhiều địa phương khác cũng ghi nhận sự gia tăng của bệnh cúm mùa. Tại Khánh Hòa, đại diện Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới tỉnh, trong tháng 9 chỉ có 5 trường hợp đến khám vì cúm, nhưng sang tháng 10, con số này đã tăng vọt lên 657 ca, trong đó 456 trường hợp phải nhập viện điều trị do viêm hô hấp hoặc viêm phổi.
Theo các bác sỹ, thời tiết mưa lạnh tạo điều kiện thuận lợi cho virus cúm phát triển và lây lan. Phần lớn người bệnh có thể khỏi sau 5 đến 7 ngày, nhưng nếu chủ quan, không điều trị sớm, bệnh dễ gây biến chứng nặng, đặc biệt ở trẻ em, người già và phụ nữ mang thai.
Ở Hà Tĩnh, thông tin từ Bệnh viện Đa khoa tỉnh cũng cho thấy, số lượng bệnh nhân nhập viện do cúm A tăng cao. Trung bình mỗi ngày có khoảng trên 10 trường hợp bị cúm A đến thăm khám. Khoa Truyền nhiễm hiện đang điều trị cho trên 10 bệnh nhân bị cúm A, phần lớn là trẻ em. Đây là các trường hợp bị biến chứng phải vào nhập viện điều trị.
Các bác sỹ cho biết hiện nay tại Việt Nam có hai chủng cúm cơ bản là cúm A và cúm B, trong đó cúm A chiếm tỷ lệ cao. Bệnh lây truyền qua đường hô hấp, gặp ở mọi lứa tuổi nhưng trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người có bệnh nền dễ diễn tiến nặng.
Ở giai đoạn đầu, cúm A thường biểu hiện giống các bệnh nhiễm vi-rút đường hô hấp khác, nhưng có thể diễn tiến nhanh, gây viêm phổi, suy hô hấp hoặc nhiễm khuẩn huyết nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Ths.Nguyễn Đình Dũng, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, hầu hết trẻ mắc cúm A đều sốt cao liên tục, sổ mũi, ho tăng dần kèm mệt lả, quấy khóc.
Trẻ lớn và người lớn thường thấy rõ biểu hiện đau mỏi cơ thể, đau nhức xương khớp; ngoài ra trẻ sốt cao có thể co giật, nôn trớ, tiêu chảy. Nếu bệnh diễn tiến nặng, trẻ có thể lừ đừ, ít phản ứng, thở nhanh hoặc rút lõm ngực đều là dấu hiệu cảnh báo biến chứng.
Các bác sỹ khuyến cáo phụ huynh cần theo dõi sát sức khỏe con em, đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi có biểu hiện ốm, sốt, tránh tự ý dùng thuốc.
Trong gia đình có người mắc cúm A, nên thực hiện cách ly tương đối, đeo khẩu trang, hạn chế tiếp xúc để tránh lây lan, đặc biệt với người già và người có bệnh lý nền.
Hiện đang giai đoạn giao mùa, số ca mắc cúm A đang tăng, vì vậy việc chủ động phòng bệnh bằng vắc-xin cúm hàng năm là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả, giúp bảo vệ sức khỏe, giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng nặng, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền.
TS.Đào Hữu Thân, Trưởng Khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm, CDC Hà Nội cho rằng, vắc-xin cúm mùa hiện nay đã được chứng minh an toàn và có hiệu quả cao. Ngành y tế Hà Nội khuyến cáo các bậc phụ huynh nên sớm đưa trẻ đi tiêm phòng, đặc biệt là trẻ từ 6 tháng đến dưới 5 tuổi và những người có bệnh lý mạn tính, nhằm phòng ngừa các biến chứng nặng.
Nói thêm về vắc-xin, bác sỹ Lê Thị Kim Hoa, đại diện hệ thống tiêm chủng Safpo/Potec nhấn mạnh, mặc dù cúm mùa thường lành tính, nhưng cũng có thể tiến triển nặng với các biểu hiện như sốt cao, khó thở, phù phổi do suy tim và thậm chí có thể tử vong.
Virus cúm mùa gồm nhiều chủng như H1N1, H3N2 và hai chủng nhóm B có khả năng biến đổi kháng nguyên liên tục. Do đó, mỗi năm chủng virus lưu hành có thể thay đổi, vì vậy việc tiêm nhắc lại vắc-xin cúm mùa hàng năm là cần thiết để đảm bảo hiệu quả bảo vệ.
Giải thích thêm về việc phải tiêm vắc-xin cúm hàng năm, chuyên gia của hệ thống tiêm chủng Safpo/Potec cho biết, WHO duy trì các trạm quan trắc virus cúm trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam, nhằm phân lập và xác định chủng virus lưu hành tại từng khu vực địa lý.
Dựa trên các dữ liệu này, WHO dự báo các chủng virus xuất hiện trong mùa Đông - Xuân ở Bắc bán cầu (từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau) và mùa Đông - Xuân ở Nam bán cầu (từ tháng 5 đến tháng 10 hàng năm).
Từ đó, WHO hướng dẫn các nhà sản xuất vắc-xin chuẩn bị các chủng phù hợp và cung cấp ra thị trường vào thời điểm thích hợp là tháng 8 và tháng 9 cho Bắc bán cầu, và tháng 4 đến tháng 5 cho Nam bán cầu.
Vì Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa thuộc Bắc bán cầu, người dân nên tiêm vắc-xin cúm Bắc bán cầu mỗi năm một lần, vào thời điểm trước khi mùa cúm bắt đầu, nhằm được bảo vệ suốt mùa Đông và Xuân.
D.Ngân