Những ngày qua dư luận xôn xao về vụ án anh nông dân nuôi gà lôi trắng nhận bản án 6 năm tù, bởi nhiều người cho rằng việc anhnày nuôi và bán tổng cộng 13 con gà lôi trắng mà phạt 6 năm tù là quá nặng.
Xoanh quanh vụ án này, Pháp Luật TP.HCM cũng đã có nhiều bài phân tích quy định về việc xác định loài nguy cấp, quý, hiếm cũng như trách nhiệm pháp lý của anh Thái Khắc Thành thay đổi ra sao khi gà lôi trắng đã chuyển từ nhóm IB sang nhóm IIB từ 1-7.
Trên thực tế, trước vụ của anh Thành, nhiều vụ án về nuôi, bán, tàng trữ... động vật nguy cấp, quý hiếm cũng đã được đưa ra xét xử. Pháp Luật TP.HCM thông tin tới bạn đọc:
Bán 10 cá thể gà lôi trắng, được tuyên án treo
Tháng 4-2024, TAND TP Hà Nội xét xử phúc thẩm, xem xét kháng cáo của bị cáo NBH về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm.
Theo bản án phúc thẩm, trưa 22-5-2023, tổ công tác Công an quận Tây Hồ (cũ) tuần tra phát hiện H đang vận chuyển 10 cá thể gà lôi trắng, nhưng không xuất trình được giấy tờ chứng minh.
Theo kết luận giám định, 10 cá thể động vật là gà lôi trắng (tên khoa học là Lophura nycthemera) thuộc Phụ lục I, nhóm IB, Nghị định số 84/2021 của Chính phủ: Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 06/2019 về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES).
Quá trình điều tra, H khai, vào năm 2020 đã mua 10 cá thể gà lôi trắng còn non với giá 7 triệu đồng để nuôi bán kiếm lời. Đến ngày 19-5-2023, H đã đăng bài lên mạng xã hội và bán 10 cá thể gà lôi trắng này cho một người đàn ông (chưa rõ lai lịch) có tên Facebook là "Quốc Huy" với giá 8 triệu đồng, trong đó cọc trước 3 triệu đồng.
Gà lôi trắng được nuôi tại Thảo Cầm Viên, TP.HCM: Ảnh: Minh Hiền
Đến ngày 22-5-2023, khi H đang chở 10 cá thể gà lôi trắng giao cho khách thì bị cơ quan chức năng phát hiện, thu giữ.
Xét xử sơ thẩm, TAND quận Tây Hồ (cũ) tuyên phạt H 30 tháng tù về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm.
Ngày 25-12-2023, bị cáo H có đơn kháng cáo xin được hưởng án treo.
Tại phiên phúc thẩm, HĐXX nhận định, cấp sơ thẩm đã đánh giá đúng tính chất, mức độ hành vi phạm tội và các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ của bị cáo. Tuy nhiên, cấp sơ thẩm tuyên phải cách ly bị cáo ra khỏi xã hội là không cần thiết, bởi lẽ bị cáo phạm tội lần đầu; có hoàn cảnh gia đình khó khăn, mới lập gia đình, bị cáo hiện là lao động chính trong gia đình. Sau phiên sơ thẩm đã nộp lại toàn bộ số tiền hưởng lợi và hiện bị cáo có nơi cư trú ổn định, rõ ràng.
Cấp phúc thẩm đã chấp nhận kháng cáo xin hưởng án treo của bị cáo H, xử phạt bị cáo H 30 tháng tù nhưng cho hưởng án treo và miễn án phí hình sự do bị cáo là người dân tộc thiểu số ở xã có điều kiện kinh tế, xã hội đặc biệt khó khăn.
Đăng bán rái cá, lãnh 1 năm 6 tháng tù nhưng cho hưởng treo
Tháng 7-2022, TAND quận 8, TP.HCM cũ (nay là TAND Khu vực 10 - TP.HCM) xét xử sơ thẩm tuyên phạt bị cáo QTS (25 tuổi) 1 năm 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm.
Theo nội dung án, tháng 10-2021, QTS lên mạng xã hội tìm mua hai cá thể rái cá với giá 1,6 triệu đồng từ một người chưa rõ lai lịch để nuôi.
Do hai con rái cá rất hôi, ăn nhiều, chăm sóc rất cực và sợ bị cha, mẹ phát hiện la mắng nên S đã đăng bán. Ngày 2-11-2021, một người phụ nữ (chưa rõ lai lịch) gọi cho S để mua với giá 3,5 triệu đồng.
Cơ quan chức năng đã thả con rái cá vuốt bé về rừng phòng hộ Cần Giờ. Ảnh: HT
Hôm sau, S hẹn người phụ nữ này đến một quán cà phê để giao rái cá thì bị cơ quan chức năng phát hiện, bắt giữ.
S khai chỉ mới mua và bán rái cá lần đầu và chưa hưởng lợi từ việc này. Việc rao bán rái cá với giá chênh lệch so với lúc mua về là do muốn bù lại tiền đã bỏ ra. S cũng không được cơ quan nhà nước hay tổ chức có thẩm quyền nào cấp giấy phép nuôi nhốt, buôn bán rái cá.
Theo kết luận giám định, hai cá thể trên là Rái cá vuốt bé (tên khoa học: Aonyx cinereu) có tên trong Nhóm IB, Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm và Phụ lục I, Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã thuộc Phụ lục Công ước CITES.
HĐXX nhận định, bị cáo S ăn năn hối cải, phạm tội lần đầu, gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, cha của bị cáo hiện đang bị bệnh nặng, đi lại khó khăn và bị cáo là lao động chính trong gia đình.
Bị cáo S không có tình tiết tăng nặng; ngoài lần phạm tội này, các bị cáo có quá trình nhân thân tốt, chưa có tiền án, tiền sự. Trước khi thực hiện hành vi phạm tội và từ khi bị khởi tố đến nay, bị cáo không vi phạm pháp luật, có nơi cư trú rõ ràng... HĐXX xét thấy, không cần thiết phải bắt bị cáo S chấp hành hình phạt tù, vì bị cáo có khả năng tự cải tạo, quyết tâm sửa chữa lỗi lầm... không gây nguy hiểm cho xã hội, không ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự.
Tòa án xét thấy, bị cáo S hưởng án treo cũng đã có tác dụng giáo dục, răn đe đối với bị cáo và công tác đấu tranh phòng ngừa tội phạm.
Rao bán tê tê kiếm lời
Tháng 11-2024, TAND quận Tân Phú, TP.HCM (nay là TAND Khu vực 9 - TP.HCM) xét xử sơ thẩm tuyên phạt bị cáo LHT 1 năm 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm.
Theo nội dung vụ án, tháng 11-2023, LHT đã kết bạn qua mạng xã hội với đối tượng N (chưa rõ lai lịch) để nhận hình ảnh, thông tin động vật nguy cấp, quý, hiếm để đăng bán kiếm lời.
Tê tê là loài động vật hoang dã bị buôn bán nhiều nhất thế giới. Ảnh minh họa: ENV
Ngày 7-5-2024, T tư vấn cho một tài khoản "Đình Phát" để bán một cá thể tê (tên khoa học Manis Javanica; thuộc nhóm IB, danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm theo Nghị định 84.2021) với giá 8 triệu đồng. 3 ngày sau, T bỏ tê tê vào thùng giấy và thuê anh NKĐ (nhân viên giao hàng) giao cho khách. Khi anh Đ nhận thùng hàng và chuẩn bị đi giao cho khách thì bị công an kiểm tra, bắt quả tang.
Tòa sơ thẩm xét thấy, bị cáo T đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải; có cha được trao tặng Bằng Tổ quốc ghi công; là lao động chính trong gia đình... Ngoài ra, bị cáo có nhân thân tốt, phạm tội lần đầu và đã bị tạm giam một thời gian nhất định.
Do đó, không cần thiết cách ly bị cáo ra khỏi xã hội mà nghĩ chỉ cần cho bị cáo được hưởng án treo có ấn định thời gian thử thách cũng đủ tác dụng cải tạo, giáo dục...
SONG MAI