Nhớ mùa ruốc quê

9 ngày trướcBài gốc

Quê tôi nằm dọc theo dải đất ven biển miền Trung, nơi những con sóng ngày đêm vỗ về bờ cát, mang theo hơi thở mặn mòi của đại dương. Mỗi khi tháng Hai, tháng Ba âm lịch về, khi những cơn gió nồm nam bắt đầu thổi nhẹ, báo hiệu mùa xuân đang dần trôi qua cũng là lúc người dân quê tôi bước vào mùa ruốc - một mùa đặc sản của biển cả, một mùa nhọc nhằn nhưng cũng đầy ắp niềm vui.

Ảnh minh họa.

Tôi lớn lên trong nhịp sống của vùng biển, nơi mỗi sớm mai thức dậy đã nghe tiếng sóng xô bờ và tiếng những con thuyền cập bến sau một đêm ra khơi. Nhưng có lẽ những ngày tháng khiến tôi nhớ mãi là mùa ruốc. Mẹ tôi hay bảo: "Mùa ruốc đến, cả làng như vào hội". Quả thật vậy! Mỗi khi những con ruốc hồng nhạt tràn về dày đặc trên mặt nước, người dân lại tất bật với công việc quen thuộc: Người dong thuyền ra xa bờ, người lội nước cào ruốc ven biển, còn đám trẻ con như tôi lại háo hức chạy theo những người lớn, chờ đợi một mẻ ruốc đầy.

Những buổi sáng sớm, trời còn bảng lảng sương, từ xa xa, những chiếc thuyền nhỏ đã căng buồm ra khơi, theo con nước săn ruốc. Người ở bờ lại lom khom với những chiếc vợt dài, kéo từng mẻ ruốc lên bờ. Có những hôm trúng đậm, ruốc đỏ hồng cả bãi cát, nhìn mà lòng rộn ràng. Người ta í ới gọi nhau, tiếng cười nói râm ran như một ngày hội thực thụ.

Ruốc không khó đánh bắt, nhưng nhọc nhằn là ở khâu chế biến. Mẹ tôi vẫn thường bảo: "Ruốc tươi ngon lắm, nhưng kỳ công lắm con ạ!". Đúng thật, mỗi khi mẹ mang ruốc về, cả nhà lại xúm xít giúp mẹ phân loại, rửa sạch rồi phơi cho ráo nước. Ruốc nhỏ li ti, dính bết vào nhau, phải kiên nhẫn gỡ từng chút, từng chút một. Đôi tay bé nhỏ của tôi ngày ấy thường xuyên lấm lem bởi thứ nước biển mặn mòi quyện vào ruốc, nhưng lòng thì háo hức vô cùng.

Món ruốc tươi có thể chế biến thành nhiều món ăn dân dã mà ngon khó cưỡng. Chỉ cần một ít ruốc xào với hành phi, thêm chút nước mắm tỏi ớt, vậy là có ngay một món ăn đậm đà đưa cơm. Hay đơn giản hơn, chỉ cần nắm một nắm ruốc, rửa sơ rồi cho vào nồi nước sôi, nêm chút gia vị, vậy là có ngay tô canh ngọt mát, giải nhiệt cho cả nhà những ngày nắng nóng. Nhưng có lẽ, hình ảnh tôi nhớ nhất là mẹ ngồi bên bếp lửa, bắc chiếc chảo gang lớn để rang ruốc làm mắm. Mùi ruốc chín thơm lừng, quyện vào hơi khói cay nồng, lan tỏa khắp gian bếp nhỏ. Chúng tôi cứ thế chờ đợi, chờ đến khi mắm ruốc chín dậy mùi, đổ vào hũ sành, để dành ăn quanh năm.

Nhắc đến ruốc, không thể không nhắc đến món mắm ruốc - thứ gia vị làm nên hương vị đặc trưng của miền biển quê tôi. Nếu như nước mắm cá nồng đượm, mắm nêm chua thanh, thì mắm ruốc lại có vị ngọt bùi, đằm thắm của biển cả. Mắm ruốc không chỉ là món ăn bình dị mà còn là linh hồn của bữa cơm quê. Chỉ cần một chén mắm ruốc kho quẹt, chấm với rau luộc hay chan vào cơm nóng, vậy mà ngon đến nao lòng. Mỗi khi trời mưa lâm thâm, mẹ lại lấy hũ mắm ruốc, nấu một nồi cá kho tiêu, vị cay nồng của tiêu, vị mặn mòi của mắm ruốc hòa quyện vào nhau, làm ấm lòng những ngày mưa lạnh.

Bây giờ, tôi đã rời xa quê hương, sống nơi phố thị đông đúc. Mỗi lần nhớ quê, tôi lại nhớ đến mùa ruốc, nhớ những sớm mai theo mẹ ra biển, nhớ mùi mặn của muối, mùi thơm của nắng, nhớ những bàn tay lom khom nhặt từng con ruốc nhỏ. Mùa ruốc quê tôi vẫn thế, vẫn đến rồi đi theo từng con nước. Nhưng với tôi, mùa ruốc không chỉ là một mùa đánh bắt, mà còn là cả một miền ký ức tuổi thơ, nơi có dáng mẹ tảo tần, có những buổi sáng bình yên trên biển, có hương vị của quê nhà thấm đượm trong từng giọt mắm ruốc.

Có lẽ, dù đi đâu, dù bao lâu nữa, tôi vẫn sẽ mãi nhớ về những mùa ruốc quê hương - một phần không thể thiếu trong tâm hồn tôi.

NGUYỄN VĂN NHẬT THÀNH

Nguồn Khánh Hòa : http://www.baokhanhhoa.vn/van-hoa/sang-tac/202504/nho-mua-ruoc-que-f5e03ed/