Nhà Trắng tại Washington D.C. (Mỹ). (Ảnh: THX/TTXVN)
Theo Bloomberg đưa tin hồi tuần trước, Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) - cơ quan đang “ra sức” cắt giảm chi phí của chính phủ liên bang của Mỹ - tuyên bố đã tiết kiệm được 55 tỷ USD trong chi tiêu liên bang, nhưng trang web của họ chỉ ghi nhận được 16,6 tỷ USD trong số đó.
Con số này chưa tính đến sai sót trong dữ liệu được công bố trên trang web của DOGE, khi một hợp đồng được ghi là trị giá 8 tỷ USD, nhưng sau đó đã được điều chỉnh trong cơ sở dữ liệu liên bang xuống chỉ còn 8 triệu USD.
Nếu tính cả phần điều chỉnh này, tổng số tiền tiết kiệm mà DOGE liệt kê, bao gồm từ hợp đồng và thuê mướn, sẽ giảm gần một nửa xuống chỉ còn khoảng 8,6 tỷ USD.
Elon Musk - người đồng minh thân cận của Tổng thống Donald Trump và đại diện cho DOGE - đã cam kết rằng “cơ quan tiết kiệm chi phí” này sẽ mang đến “sự minh bạch tối đa” và rằng "tất cả hành động của chúng tôi đều công khai."
Tuy nhiên, việc hạch toán của DOGE đang đặt ra những câu hỏi về độ tin cậy của báo cáo tự động của họ và mức độ trách nhiệm mà họ phải chịu.
Dù mang tên là Bộ, thực tế DOGE chỉ là một văn phòng nằm trong Nhà Trắng, hoạt động ngoài sự giám sát của các cơ quan thanh tra liên bang truyền thống, bao gồm các thanh tra tổng hợp.
Vai trò của Musk trong doanh nghiệp này cũng làm dấy lên những nghi ngờ về xung đột lợi ích. Công ty SpaceX của Musk đã nhận được hàng tỷ USD từ các hợp đồng liên bang.
Tổng thống Trump đã nói rằng Musk sẽ tự giám sát nếu có xung đột liên quan đến sáu công ty mà ông điều hành. Doanh nhân tỷ phú này có nghĩa vụ phải công khai một bản khai tài chính liên bang, nhưng bản khai này sẽ không được công bố công khai.
Bloomberg cho hay Nhà Trắng đã không phản hồi yêu cầu bình luận.
Trên trang web của mình, DOGE cho biết đang nỗ lực tải lên tất cả dữ liệu "một cách dễ hiểu và minh bạch hoàn toàn, với các giả định rõ ràng, phù hợp với các quy tắc và quy định hiện hành." Cơ quan này cho hay một số thông báo kết thúc hợp đồng có thể sẽ có độ trễ lên tới một tháng trước khi được công khai.
Phát biểu trước các phóng viên tại Phòng Bầu Dục mới đây, Musk cho biết một số điều ông nói "sẽ không chính xác và cần phải sửa lại." Ông nói thêm rằng DOGE sẽ hành động nhanh chóng để “sửa lỗi.”
Tính đến sáng 19/2 (giờ địa phương), trang web của DOGE cập nhật con số 8 triệu USD nói trên thay cho dữ liệu 8 tỷ USD ghi nhận trước đó, dù vẫn giữ nguyên tuyên bố tiết kiệm tổng cộng 55 tỷ USD.
Tỷ phú Elon Musk. (Ảnh: Getty Images/TTXVN)
DOGE đã nhanh chóng tiến hành cắt giảm hợp đồng và sa thải hàng nghìn nhân viên trên khắp các cơ quan liên bang - và đôi khi lại nhanh chóng tuyển dụng lại những nhân viên vừa bị sa thải.
Công việc của DOGE - những ai tham gia và họ đang làm gì - dường như vẫn đang trong “bức màn bí mật.” Trong một hồ sơ tòa án tuần này, chính quyền của Tổng thống Trump khẳng định Musk không làm việc cho DOGE, mà thay vào đó báo cáo trực tiếp với Trump, động thái này giúp ông “tránh được một số luật minh bạch.”
Danh sách chi tiết
Sau những chỉ trích từ các đảng viên đảng Dân chủ, các công đoàn liên bang và những người khác về việc “thiếu sự cụ thể” trong các hành động của DOGE, trang web của cơ quan này gần đây đã bắt đầu cung cấp thêm chi tiết, bao gồm một danh sách chi tiết khoảng 700 hợp đồng đã bị hủy với ước tính tiết kiệm tính đến ngày 18/2. Ngoài ra, khoảng 145 triệu USD tiết kiệm từ các giao dịch bất động sản cũng đã được liệt kê.
Hợp đồng đắt giá nhất mà DOGE tuyên bố đã hủy là trị giá 8 tỷ USD với D&G Support Services, LLC để cung cấp dịch vụ cho Văn phòng Đa dạng và Quyền Công dân trong Cục Di trú và Hải quan Mỹ (ICE), bắt đầu từ cuối năm 2022.
Tuy nhiên, phép toán “không ủng hộ” giá trị hợp đồng 8 tỷ USD. Trong những năm gần đây, ngân sách hằng năm của ICE luôn dao động khoảng 9 tỷ USD.
Theo dữ liệu từ trang usaspending.gov, các hợp đồng lớn nhất mà cơ quan này cấp trong ba năm tài chính qua là 800 triệu USD cho dịch vụ chuyến bay thuê bao, và 787 triệu USD cho việc vận chuyển các gia đình và trẻ em không có người đi kèm.
Tra cứu trong Hệ thống Dữ liệu Mua sắm Liên bang với số ID hợp đồng được liệt kê trên trang web của DOGE - 70CMSD22A00000008 - có thể tìm ra một số tài liệu.
Hồ sơ hợp đồng ban đầu từ tháng 9/2022 thực tế có ghi giá trị hợp đồng là 8 tỷ USD. Tuy nhiên, một bản cập nhật vào ngày 28/1 vừa qua đã điều chỉnh giá trị tổng hợp đồng xuống còn 8 triệu USD - đúng ngày trang web của DOGE cập nhật con số tiết kiệm 8 tỷ USD.
Hai bản ghi tiếp theo xuất hiện vào ngày 29 và 30/1, chỉ ra việc hủy bỏ hợp đồng một phần và sau đó là hủy hoàn toàn hợp đồng. Cả hai đều ghi giá trị hợp đồng là 8 triệu USD.
“Sự khác biệt này có vẻ như là do một lỗi văn thư trong hồ sơ chính phủ ban đầu khi hợp đồng được trao. Giá trị hợp đồng có giới hạn là 8 triệu USD” - Leah Sanders, Giám đốc Điều hành của D&G Support Services, cho biết trong một tuyên bố.
“D&G tự hào duy trì các hợp đồng lâu dài với chính phủ liên bang, cung cấp các giải pháp logistics và chuỗi cung ứng tích hợp” - bà Sanders nói.
D&G, có trụ sở ở ngoại ô gần Washington, tự mô tả trên LinkedIn là một “công ty chú trọng con người” với chưa đầy 200 nhân viên. Theo usaspending.gov, các hợp đồng lớn nhất của công ty này là 16 triệu USD từ Không quân cho việc hỗ trợ nhân sự, và khoảng 11 triệu USD từ Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Mỹ. Hợp đồng “trung bình” của họ từ đầu năm 2017 có giá trị khoảng 1 triệu USD.
“Khởi đầu rất tốt”
Đầu tuần trước, một thẩm phán liên bang đã bác yêu cầu tạm thời ngừng các nhóm của DOGE truy cập vào hệ thống chính phủ nội bộ và sa thải nhân viên khỏi các cơ quan liên bang, đem đến “chiến thắng” cho Trump trong một trong những sáng kiến đặc trưng của ông.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump (ảnh) đã ca ngợi nỗ lực của Musk. (Ảnh: THX/TTXVN)
Phán quyết này đã bác bỏ yêu cầu can thiệp ngay lập tức từ các Tổng Chưởng lý bang Dân chủ, những người cho rằng Musk đang “thực thi quyền lực” để tái cấu trúc chính phủ Mỹ - điều lẽ ra chỉ dành cho các quan chức cấp cao và được Thượng viện xác nhận.
Chính quyền Trump đã ca ngợi nỗ lực của Musk, và cho biết còn nhiều điều sắp được thực hiện. Trong một cuộc phỏng vấn với Fox News hôm 18/2, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đã nhắc lại những tuyên bố rằng DOGE đã tìm ra khoản tiết kiệm 50 tỷ USD, và gọi đó là một “khởi đầu rất tốt.”
Cùng xuất hiện với Musk bên cạnh người dẫn chương trình Fox News Sean Hannity hôm 18/2, Trump nói rằng nỗ lực của Musk là “tìm ra hàng tỷ - và sẽ là hàng trăm tỷ USD gian lận.” Trong khi đó, Musk tái khẳng định mục tiêu tổng thể của mình là cắt giảm thâm hụt ngân sách, với mức giảm 1.000 tỷ USD.
Tuy nhiên, vẫn chưa rõ cách thức DOGE có thể đạt được những con số này ngay cả với những nỗ lực cắt giảm sâu, đặc biệt khi Trump đã cam kết rằng họ sẽ “không động đến” các chương trình An sinh Xã hội, Medicare và Medicaid.
Chi tiêu tùy chọn của Mỹ hằng năm vào khoảng 1.800 tỷ USD, gần một nửa trong số đó là chi tiêu quốc phòng. DOGE dự kiến sẽ bắt đầu “xem xét” Bộ Quốc phòng trong các mục tiêu tiếp theo./.
(Vietnam+)