Những bức ảnh khiến người xem thay đổi nhận thức về nạn nhân chất độc da cam

16 giờ trướcBài gốc

Nhân kỷ niệm 64 năm thảm họa da cam ở Việt Nam (10/8/1961-10/8/2025), Ngày Vì nạn nhân chất độc da cam, chương trình Giao lưu- nghệ thuật và Triển lãm ảnh “Theo ánh bình minh” vừa được khai mạc tại Hà Nội. Trong ảnh, Trung tướng Nguyễn Hữu Chính, Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam cùng các đại biểu và khách mời tham quan gian trưng bày tác phẩm.

Sự kiện do Hội Nạn nhân chất độc da cam dioxin Việt Nam phối hợp với Văn phòng Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam (Văn phòng 701), Trung tâm Phát thanh-Truyền hình (PT-TH) Quân đội tổ chức.

Triển lãm giới thiệu 38 bức ảnh gồm 12 ảnh tư liệu quý và 26 tác phẩm do các nhiếp ảnh gia ghi lại tại Làng Hữu Nghị Việt Nam và nhiều nơi khác trong thời gian một ngày. Tất cả là những lát cắt chân thực về hành trình của các nạn nhân chất độc da cam: từ nỗi đau chiến tranh, đến nghị lực sống kiên cường, và niềm tin vào ánh sáng tương lai.

Bên cạnh đó là những hoạt động đồng hành, chung tay chia sẻ nỗi đau da cam của cộng đồng, tiếp thêm động lực để các nạn nhân vươn lên trong cuộc sống. Nhiều nhiếp ảnh gia đã đến tham quan triển lãm, sáng 5/8.

Ca sĩ Bảo Trâm là một trong những thành viên tham gia sự kiện. Cô kể đã có một ngày đồng hành cùng các nhiếp ảnh gia và nạn nhân chất độc da cam sau khi được một người chị từng học cùng tại Đại học KTQD mời. "Là một người của công chúng tôi cảm thấy cần có sự hài hòa và khao khát được đóng góp cho xã hội. Được tham gia gieo mầm cảm xúc và đem lại những nguồn năng lượng tốt cho các nạn nhân là điều tôi mong muốn", nữ ca sĩ nói.

"Các nạn nhân đều bình đẳng đều cần có một điều kiện sống như người bình thường. Tham gia vào các trung tâm như này để có thể dạy và định hướng nghề nghiệp cũng là cách trao cho các nạn nhân chất độc da cam một đời sống mới. Chúng ta phải thay đổi cái nhìn của mình đối với họ. Họ không phải là những người tội nghiệp mà mọi người thương hại. Khi tiếp xúc tôi thấy họ cũng có những suy nghĩ riêng tư và có cảm xúc rất riêng. Ở đâu đấy chúng ta cần tôn trọng họ như một con người bình thường với đầy đủ cung bậc cảm xúc. Các nạn nhân chất độc da cam có đủ nhu cầu cũng như những ước muốn như một người bình thường", Bảo Trâm chia sẻ.

Tại sự kiện còn có sự góp mặt của một số nạn nhân chất độc da cam, là nhân vật trong các tác phẩm nhóm nhiếp ảnh gia đã thực hiện. Trong ảnh, anh Nay Djrueng, một chàng trai người dân tộc J'rai sinh năm 1994. Từng tốt nghiệp ngành công nghệ thông tin, hệ cao đẳng hiện anh làm việc cho một công ty tư nhân tại TPHCM.

Chàng trai quê Gia Lai là con thứ 7 trong một gia đình có 11 anh chị em. Tất cả họ đều bị nhiễm chất độc da cam do ảnh hưởng của cha. Tuy nhiên, trong số này 4 người anh em của Djrueng đã mất.

Bộ ảnh về Djrueng của tác giả Nguyễn Tiến Anh Tuấn Anh có cảnh anh từ phòng làm việc tại nhà cho đến ra ngoài, tiếp xúc với mọi người. Về việc đi bằng đùi gối Nay cho biết như thế thoải mái hơn sử dụng chân giả. Khi còn trẻ nạn nhân chất độc da cam này ít khi ốm đau. Từ khi 30 tuổi cho đến nay anh chỉ hay bị bệnh liên quan đến tiêu hóa do nạp năng lượng quá nhiều và ít vận động.

Một thành viên của Làng Hữu Nghị Việt Nam có mặt tại buổi khai mạc triển lãm ảnh là anh Nguyễn Đức Học (sinh năm 1985). Học cho biết, học đến lớp 3 thì nghỉ. Bố mẹ của Học bị nhiễm chất độc da cam, sau đó sinh ra được 4 người con. Học là út, ở trên anh còn có hai anh trai và một chị gái.

Nhiếp ảnh gia Chu Việt Hà là một trong những tác giả tham gia Triển lãm ảnh "Theo ánh bình minh". Đứng bên tác phẩm của mình, anh chia sẻ, đây là một dự án mới đối với cá nhân anh dù từng tham gia chụp hình về người khuyết tật. Khi được mời trở thành thành viên, anh đã tò mò vì trước đây mỗi lần nhìn hình ảnh nạn nhân chất độc da cam đều cảm thấy sốc.

"Nếu cứ nhìn mọi thứ theo chiều hướng ám ảnh thì bản thân bị ám ảnh, còn mình nhìn theo hướng tươi sáng hơn thì mọi thứ tươi sáng hơn", anh nói.

Chu Việt Hà kể, để thực hiện những tác phẩm này đầu tiên là thời gian quá gấp, thứ hai là rất khó, không như những gì từng chụp kiểu chầm chậm trên đường phố vốn là sở trường của anh. Anh từng chụp cho dự án khuyết tật nhưng bình thường hơn, còn với nạn nhân chất độc da cam có lẽ bị ám ảnh nhiều quá. Anh không muốn chụp những người không may mắn bị khiếm khuyết mà làm cho công chúng xem bị cảm giác ghê gớm, tiêu cực. Trong ảnh là một đôi nam nữ tuy nhìn mặt trẻ nhưng tuổi khá lớn. Họ đang có một mối tình như bao người bình thường khác Việt Hà đã chụp được trong ngày tham gia dự án.

"Khi tôi bấm máy về các nạn nhân chất độc da cam thì thấy cũng khá nhẹ nhàng. Nhiều người đi cùng dù có bị ảnh hưởng nhưng không quá khủng khiếp như những gì mình đã xem trên phim ảnh", anh nói. Trong ảnh, tác phẩm "Ước mơ bay lên" Việt Hà kể đã chụp cậu bé này cứ ngồi đu xích đu suốt cả ngày và chỉ vào nhà đúng một lần để thay chiếc quần.

Còn đây là tác phẩm anh đã tìm cách cho mờ bớt hậu cảnh và những nhân vật liên quan đi để cảm xúc người xem thấy nhẹ nhàng hơn. Ngay cả khuôn mặt người phụ nữ chủ thể bức ảnh, nếu anh không khéo léo dùng thủ thuật để chị này rút ra một bức ảnh nhỏ che đi, bức hình này có lẽ sẽ thấy khó xem hơn.

"Những người nhẹ hơn chăm lo cho người nặng hơn. Những người nhẹ hơn tôi được tương tác với họ, và cho thấy đây đúng là những cái bản thân đã xem trên phim ảnh trước đó rồi. Trước đây tôi hay chụp nét toàn cảnh, nhưng với các trường hợp này tôi xóa phông đi một chút cho đỡ ám ảnh", Chu Việt Hà tâm sự.

Trong 10 năm (1961-1971) quân đội Mỹ đã phun rải khoảng 80 triệu lít chất độc hóa học (CĐHH), 61% trong số đó là chất da cam, chứa 366 kg dioxin, xuống miền Nam Việt Nam, gây hậu quả thảm khốc đối với môi trường và sức khỏe con người, làm hơn 4,8 triệu người Việt Nam bị phơi nhiễm, trong đó có hơn 3 triệu người là nạn nhân, với những di chứng nặng nề, nỗi đau dai dẳng qua nhiều thế hệ, hiện nay di chứng CĐDC đã truyền sang thế hệ thứ 4.

Triển lãm ảnh “Theo ánh bình minh” khai mạc sáng 5/8, tại sảnh tầng 10 Trung tâm PT-TH Quân đội, trưng bày đến hết ngày 10/8/2025.

Hoàng Hà

Nguồn VietnamNet : https://vietnamnet.vn/nhung-buc-anh-khien-nguoi-xem-thay-doi-nhan-thuc-ve-nan-nhan-chat-doc-da-cam-2428811.html